Wat verlangen we van de Overheid?

Is de onzekerheid over de rol van de staat toegenomen? Welke zekerheden zou een overheid moeten bieden? Moet een overheid alle risico's afdekken? En welke offers brengen we voor zoveel mogelijk veiligheid in ons leven?

Samen met sociaal wetenschapper Hans Boutellier, politicoloog Josette Daemen, schrijver Arnon Grunberg en filosoof Haroon Sheikh bespreekt Clairy Polak het thema.

Over dit seizoen
Welke zwakheden legt de coronacrisis bloot? Clairy Polak onderzoekt met vier steeds wisselende denkers het thema onzekerheid en onze omgang daarmee. Een virus liet onze vaste structuren op hun grondvesten schudden. De wereld kwam tot stilstand; opeens was niets meer zeker. 

Lees meer over dit seizoen →

Arnon Grunberg is schrijver. Van zijn hand verschenen onder andere de romans Blauwe Maandagen, Figuranten, Fantoompijn, Tirza en De Man zonder Ziekte. Zijn jongste boek heet Slachters en Psychiaters, Reportages over de Zoektocht naar de Mens; de Mens in Oorlogstijd. Hij schrijft essays en columns voor onder andere NRC Handelsblad en de Volkskrant. In zijn werk beschouwt hij regelmatig onze omgang met onzekerheid, veiligheid en risico. 

Josette Daemen is sinds januari 2019 als promovenda verbonden aan het Instituut Politieke Wetenschap in Leiden, waar ze ook haar Bachelor en Master Politicologie deed. Ze studeerde politieke filosofie in Oxford, waar ze haar MPhil-titel haalde. Voor haar doctoraalonderzoek verkent ze de politieke filosofie van zekerheid. 

Hans Boutellier is bijzonder hoogleraar Polarisatie & Veerkracht aan de Vrije Universiteit. Daarnaast is hij wetenschappelijk adviseur van het Verwey-Jonker Instituut. Hij zit ook in de adviescommissie Sociale Impact van het Coronavirus (commissie-Depla). Onlangs verscheen van zijn hand Het Nieuwe Westen over de identitaire strijd om de sociale verbeelding. 

Haroon Sheikh is filosoof en als senior wetenschapper verbonden aan de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Daarnaast is hij verbonden aan Politics, Philosophy and Economics (PPE) en het Centrum Èthos van de Vrije Universiteit in Amsterdam. 

Tijdens de voorbereiding van de opnames van Het Filosofisch Kwintet deelt de redactie interessante artikelen, video's en podcasts met elkaar. Duik in een selectie van wat wij met elkaar uitwisselen.

In onzekere tijden lijkt de verhouding tussen burger en overheid te veranderen. We lijken meer te vragen van de overheid, maar verdwijnt deze toegenomen macht van de overheid ook in tijden na een crisis? Wij spraken filosoof Tinneke Beeckman over macht en tegenmacht, vrijheid en burgelijke ongehoorzaamheid, en verdeeldheid in de samenleving. Beeckman is niet de enige die waarschuwt voor het in gevaar komen van de gezondheid van de democratie. 

Voor de Wiardi Beckman Stichting onderzocht tafelgast Josette Daemen wat de filosofie ons leert over het begrip 'zekerheid', en wat de politiek met het begrip kan. Daemen betoogt dat het een belangrijke rol speelt in het goede leven, en belangrijk is voor bestaanszekerheid. Tim 'S Jongers groeide op in armoede, met weinig bestaanszekerheid, en werkt tegenwoordig voor de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving. Voor dit belangrijke adviesorgaan van de regering schrijft hij nu over de kloof tussen arm en rijk. De Volkskrant sprak met de ervaringsdeskundige. 

In tijden van crisis, waarin vrijheden worden ingeperkt door overheden, is het boek van historicus Annelien De Dijn relevanter dan ooit. In Nooit meer slapen sprak De Dijn over haar boek. De Dijn is ook te gast in de vierde aflevering van dit seizoen van Het Filosofisch Kwintet.

Demissionair minister Wouter Koolmees en topambtenaar bij Sociale Zaken Loes Mulder zijn te gast bij De Rudi & Freddie Show van De Correspondent. Rutger Bregman en Jesse Frederik spreken met de twee over de nasleep van de toeslagenaffaire, en de extra aandacht voor de uitvoerbaarheid van het beleid. Welke krachten werken die uitvoerbaarheid tegen?

Zweden wordt wereldwijd gezien als een perfecte samenleving, een rolmodel voor veel landen. De documentaire The Swedish Theory of Love laat zien dat een perfecte verzorgingstaat ook niet ideaal is. Dat een staat met de meest autonome mensen in de wereld existientiële zwarte gaten achterlaat.