Veel bedrijven en instellingen streven naar diversiteit, maar waarom is dat belangrijk? En kan het ook kwaad? We vroegen politicoloog Stephan Sanders de term opnieuw inhoud te geven.
'Diversiteit betekent niets meer of minder dan verscheidenheid. Wat ik ingewikkeld vind aan hoe het begrip nu gebruikt wordt, is dat er impliciet wordt uitgegaan van groepsdenken. Als je zegt dat we een zwarte lesbische vrouw erbij moeten hebben, lijkt het alsof de inbreng van die zwarte lesbische vrouw bij voorbaat al vaststaat.
Ik vind het griezelig als er niet een mens wordt aangenomen maar een pion. Ik ben altijd heel voorzichtig om mensen vast te binden aan hun uiterlijk.'
'Er is wel een politieke realiteit die zegt dat het af en toe heel verstandig is om verschillende mensen bij elkaar te zetten. Ik weet bijvoorbeeld uit ervaring dat homo-onderwerpen worden overgeslagen, als er geen homo in de redactie zit. Maar mijn grote bezwaar is dat die diversiteit leidt tot de-individualisering en juist dat jij altijd die groep moet vertegenwoordigen.
Dat is volgens mij heel belangrijk aan zo’n boek als The invisible man van Ralf Ellison, waarin hij beschrijft dat hij alleen maar als een zwarte man wordt gezien, dus als nummer 2733 van de reeks en niet als een individu. Dat gevaar ligt op de loer.'
Stephan Sanders is schrijver, columnist, essayist en presentator. Hij schrijft artikelen en columns voor onder andere de Groene Amsterdammer, de Volkskrant en Vrij Nederland.
'Dat betekent dat je mensen die uit groepsachtige culturen komen meteen weer terugstuurt, zodra ze individu zijn geworden. "Ga maar weer bij je groep zitten." Dat is de-individualisering die je niet moet stimuleren. Het is echt een ingewikkeld en paradoxaal iets.
Op het moment dat alle redacties in Nederland zoeken naar etnische kandidaten, doen ze dat omdat ze denken: we missen iets. Vervolgens wordt van die kandidaten verwacht dat ze over etnische dingen gaan schrijven, maar dat heeft natuurlijk iets beperkends. Het zou zoveel eerlijker zijn als mensen zeggen: wat missen we eigenlijk? Waar zijn onze blinde vlekken? Dus ik kan me voorstellen dat je als krant zegt: we weten eigenlijk heel weinig van de koloniale periode, gezien vanuit de gekoloniseerden, dan heb je een gerichte vraag.'
'Ja. Het is echt een verlegenheidswoord, omdat je eigenlijk niet goed kan vertellen wat je er eigenlijk mee bedoelt. Het is natuurlijk krankzinnig om te pleiten voor verscheidenheid per se. Betekent dat ook verscheidenheid in standpunten?
Er wordt vaak met de mond diversiteit beleden, terwijl mensen er intussen niet aan moeten denken dat het werkelijk in politieke termen zou worden bewerkstelligd. Het liefst hebben ze een zwarte vrouw, maar die wel precies zo is als die blanke man die er al dertig jaar werkt.'
In The invisible man van Ralf Ellison uit 1952 worden veel van de sociale en intellectuele problemen waarmee Afro-Amerikanen te maken kregne in het begin van de twintigste eeuw.
Samen met Renée Frissen, CEO van OpenEmbassy, filosoof Haroon Sheikh en historicus Philipp Blom was Sanders te gast in Het filosofisch kwintet. Het gesprek ging over “diversiteit”, één van de woorden waarmee we worstelen.