Nederland kent meer dan vijf miljoen mantelzorgers en dat worden er in de toekomst alleen maar meer. Of we het willen of niet, mantelzorg is de hoeksteen van ons zorgsysteem. Voor de zesdelige documentaireserie Kanaal Sociaal strijken regisseurs Nelleke Koop en Stephane Kaas meer dan een jaar lang neer in Deventer, met zijn zo diverse bevolking. Zij volgen de levens van zes Deventenaren die voor een dierbare zorgen.

Als lid van het Sociale Team van de gemeente Deventer kent Ria Mol de dilemma's van mantelzorg maar al te goed. Om Deventeraren wegwijs te maken in ons zorgsysteem presenteert zij vrijwillig het lokale radioprogramma Kanaal Sociaal, waaraan de serie haar naam ontleent. Via fragmenten uit haar radio-interviews met ervaringsdeskundigen, beleidsverantwoordelijken, wetenschappers en zorgprofessionals maakt zij in de tv-serie Kanaal Sociaal de balans op van onze piepende en krakende zorg.

Ondertussen spannen Seval, Louise, Mariska, Piet, Elly en Marloes zich non-stop in voor hun naasten. Ze worstelen met de vraag of ze hun eigen leven ooit nog terugkrijgen; de zorg eist een steeds hogere tol van hen. De kans is groot dat iedereen, net zoals zij, op een punt in diens leven mantelzorger zal worden. Zijn we daar klaar voor?

Regie: Nelleke Koop, Stephane Kaas en Marinka de Jongh
Producent: New Ams Film Company

Kanaal Sociaal kwam tot stand met de steun van het NPO-fonds en een bijdrage van de Netherlands Film Production Incentive.

Troostlijst

Speciaal voor de serie stelde muziekjournalist Norbert Pek een troostlijst samen vol met liedjes die troost bieden aan de hoofdpersonen en andere (bekende) mantelzorgers. De Kanaal Sociaal Troostlijst is nu al te beluisteren op Spotify en wordt in de loop van de serie aangevuld. Kijkers van de serie konden hun persoonlijke (mantelzorg)verhaal en bijbehorend troostnummer online delen. De meest voorkomende troostliedjes zijn met liefde opgenomen in de Troostlijst.

Daarnaast schreef singer-songwriter en componist Djurre de Haan bij elke aflevering een lied. Deze nummers worden als EP uitgebracht.

Afleveringen

Afl. 1: Ik kan het niet alleen

Ingrijpende beleidswijzigingen zorgen ervoor dat mantelzorgers tegenwoordig de steunpilaren van ons zorgsysteem zijn. In de eerste aflevering van Kanaal Sociaal leren we zes mantelzorgers in Deventer kennen die voor een dierbare zorgen.

Maar hoe vergaat het deze mantelzorgers, houden ze het vol? Het is standje overleven volgens Louise die zorgt voor haar zoon Mees en worstelt met de vraag of ze haar eigen leven ooit nog terugkrijgt. De zorg eist een steeds hogere tol van hen. 

Afl. 2: In de Zorgjungle

Om ervoor te zorgen dat haar man John de juiste medicatie krijgt, belt Mariska heen en weer tussen verschillende zorginstanties. Telkens wordt ze in de wacht gezet. Terwijl Piet zijn vrouw Cora thuis de weg naar de wc moet wijzen, raakt ook hij verstrikt in telefoontjes waarbij hij de juiste persoon maar niet aan de lijn krijgt. Voor Louise komt de administratieve rompslomp boven op de zorg voor haar zoon Mees en inmiddels ook voor haar man Bert.

Hoe regel je die zorg? Bij welk loket vind je hulp? Milja van het sociale team probeert mantelzorgers wegwijs te maken maar de route naar gepaste zorg in de wirwar van regelingen en protocollen blijkt bepaald niet eenvoudig. 

Afl. 3: Kopzorgen

Naast alle praktische zorg zijn er ook pijnlijke dilemma's waarbij je als mantelzorger het gevoel krijgt er alleen voor te staan. Seval wil haar verdriet delen met haar familie, want alle jaren van zorg voor haar moeder en broer met psychoses doen pijn. Louise hoopt op de allerbeste zorg voor haar zoon Mees, maar loopt aan tegen de beperkingen van wat zorgverleners kunnen bieden. Elly wil niet gescheiden leven van haar man René, maar door haar eigen hartproblemen houdt ze de zorg eigenlijk niet meer vol. Welke keuze is de juiste?

Afl. 4: Partner of Personeel

Marloes zorgt voor haar vrouw Marleen (en inmiddels ook voor haar schoonmoeder) naast haar drukke baan. Ondanks alles vinden ze een liefdevol evenwicht in hun relatie. Voor Mariska wordt de zorg voor haar man en haar kinderen na alle spanning door de ziekenhuisonderzoeken nu echt te veel. De achttienjarige Melinda draagt al jaren zorg voor haar moeder en net als bij Frany, die voor haar vader zorgt, dringt het beeld zich op dat ze een moeder voor hun ouders moeten zijn.

Hoe houdt je je relatie in stand, hoe blijf je een partner, een moeder of dochter naast de rol van zorgverlener? 

Afl. 5: Uit Liefde

Piet is samen met zijn vrouw Cora op de camping waar ze al hun hele leven komen. Het is echter geen vakantie voor Piet. Wanneer is zijn plafond bereikt? Seval zet een belangrijk stap om de pijn van haar familieverhaal niet langer te verzwijgen. En René verhuist nu echt naar het verpleeghuis, waar hij zich zorgen maakt over zijn vrouw Elly. Wie zorgt er voor haar, nu zij voortaan alleen thuis zal wonen?

Uit liefde kan je veel zorg geven, verleg je steeds een grens. Een mantelzorger kan niet opgeven, want als je opgeeft laat je een dierbare vallen. Hoe lang is dat vol te houden? Wie zorgt er voor de mantelzorger?

Afl. 6: Zorgeloos

Louise zet samen met haar gezin stappen voor de toekomst van Mees. Mariska probeert na een gesprek met haar leidinggevende haar werk weer op te pakken, en Marloes krijgt hoop wanneer haar schoonmoeder een positieve uitslag van het ziekenhuis krijgt.

Mensen zijn verbonden met en afhankelijk van elkaar, niemand heeft niemand nodig. In de toekomst zal bijna iedereen mantelzorger worden en zullen we anders naar zorg moeten gaan kijken. Hoe gaan we die toekomst zorgeloos tegemoet?