Diversiteit en inclusie

Burgerschap

Op deze onderwijspagina over burgerschap vind je video's en lesmateriaal om het gesprek in de klas te voeren over nieuwkomers, verschillende culturen, racisme en vooroordelen. Het lesmateriaal is te gebruiken voor de bovenbouw van het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, mbo en hbo.

Migratie - bovenbouw po/onderbouw vo

Nieuwe Nederlanders
De voorspelling is dat in 2030 de Nederlandse bevolking is gegroeid met een miljoen mensen, vooral door de komst van vluchtelingen. En deze 'nieuwe Nederlanders' nemen andere normen en waarden met zich mee. Op de vraag aan denktankers Manal, Menno, Rui en Iris wat voor hen belangrijke Nederlandse eigenschappen zijn die ze beslist niet kwijt willen noemen ze o.a. vrijheid, democratie en vrijheid van meningsuiting. Maar kan je mensen opleggen dat ze tolerant moeten zijn, bijvoorbeeld ten aanzien van homo's?

 

Vreemdelingenbeleid [fictie]
Joes en zijn ouders zijn asielzoekers. Na vele jaren procederen worden ze het land uitgezet. Joes heeft een gesprek aangevraagd met de verantwoordelijke staatssecretaris Nasrdin.

Vluchteling in huis [fictie]
Omdat de gemeenteraad van zijn dorp de komst van een asielzoekerscentrum heeft weggestemd is Joes van plan zijn eigen kamer ter beschikking te stellen voor een vluchteling. Zijn vader is lid van die gemeenteraad en heeft om een politieke crisis te vermijden tegen het AZC gestemd.

Het inburgeringsexamen [fictie]
Isabelle is samen met haar ouders op driejarige leeftijd vanuit Oekraïne naar Nederland gekomen. Nu blijkt dat ze alleen een Oekraïens paspoort heeft en een inburgeringsexamen moet afleggen. Achmed, die vindt dat Nederland vol genoeg is, neemt het examen af.

Migratie - vo/mbo/hbo

Vluchteling in Nederland
Rami (19) is uit Syrië gevlucht. Twee jaar heeft hij in onzekerheid geleefd over zijn toekomst. Nu hij eindelijk in Nederland mag blijven, beseft hij dat hij nog een lange weg te gaan heeft. Waar gaat hij naar school? Kan hij hier een toekomst opbouwen?

Hoe is het om een vluchteling in huis te nemen?
In Nederland mogen mensen volgens een speciale regeling vluchtelingen met een tijdelijke status voor maximaal drie maanden een thuis bieden. In de documentaire ‘Vreemde gasten’ volgt filmmaker Eva van Pelt een jaar lang meerdere Nederlanders en hun logees. Zij hebben ervoor gekozen om hun thuis te delen met een ander. Waarom willen ze hun huis delen? Wat brengt het hen? En hoe is het om met meerdere culturen onder een dak te wonen?

Vragen om in de klas te bespreken:
- Zou jij een vluchteling in huis willen nemen? Waarom wel/niet?
- Heb jij wel eens samengewoond met iemand van een andere cultuur? Hoe vond je dat?
- Wat vind jij van de speciale regeling waarmee een vluchteling drie maanden bij iemand thuis verblijft? Leg je antwoord uit.
- Vind jij het belangrijk dat Nederlandse burgers (of de Nederlandse staat) vluchtelingen opvangen? Leg je antwoord uit.

Gelijkheid, migratie en het algemeen belang
Vraagt deze tijd om meer nationalisten of om meer cosmopolieten? Deze aflevering staat in het teken van gelijkheid, migratie en het algemeen belang. Anno 2018 zijn er maar weinig dingen niet voor geld te koop. Maar zouden landen zich moeten kunnen afkopen als het gaat om het opnemen van vluchtelingen? De Amerikaanse hoogleraar en filosoof Michael Sandel gaat in gesprek met een groep millennials over morele dilemma's. Wat doen we voor onszelf, wat doen we voor de gemeenschap?

Verschillende culturen - bovenbouw po/onderbouw vo

Buitenlandse achternaam 
De vader van Fadima komt uit Guinee en ze heeft zijn achternaam gekregen. Maar nu twijfelt ze of ze de Nederlandse achternaam van haar moeder aan moet nemen. Moet Fadima haar achternaam veranderen om zo discriminatie tegen te gaan?

Hieronder een aantal vragen om te bespreken in de klas:
- Wat is een dilemma precies?
- Heb je zelf weleens een dilemma gehad? Hoe ging je daarmee om?
- Wie kan je om hulp vragen als je zelf een dilemma hebt?
- Herken je het dilemma uit de aflevering?

- Wat is discriminatie volgens jou?
- Heb je weleens gedemonstreerd? Waarom? Waar zou je voor willen demonstreren?

- Van wie komt jouw achternaam?
- In hoeverre denk je dat je achternaam invloed heeft op een baan?
- Wat zou jij doen als je Fadima was?

Liefde tussen verschillende culturen [fictie]
Joes is verliefd op het mooiste meisje van de klas en hij komt haar ophalen voor het schoolfeest. Hij is met extreem-rechtse ideeën opgegroeid en wordt geconfronteerd met Nasrdin, de Marokkaanse vader van het meisje.

Aanpassen voor de liefde [fictie]
Emma vindt Achmed, de broer van haar Marokkaanse vriendin, leuk en besluit een hoofddoek te dragen. Achmed zet hier zijn vraagtekens bij.

Vertrekken of blijven - bovenbouw po/onderbouw vo

Vechten in het Midden-Oosten [fictie]
Shahine’s broer, Achmed, vertrekt naar het Midden-Oosten om daar te vechten tegen IS. Shahine vindt het maar niks: ‘Denkt hij nu echt dat zijn aanwezigheid daar enig verschil zal maken, terwijl hij thuis zoveel verdriet veroorzaakt?’

Vertrekken of blijven - bovenbouw vo/mbo

Radicalisering [fictie]
Een vader probeert wanhopig te voorkomen dat zijn geradicaliseerde zoon vertrekt naar Syrië. Mag hij zijn zoon verraden om zijn martelaarsdood te voorkomen? Gebaseerd op waargebeurde verhalen van jonge jihadisten uit Nederland en hun ouders.

Racisme en diversiteit - bovenbouw vo/mbo

Een grapje of discriminatie?
Het is toch gewoon een grapje dat make-up artiest Joan Tjon a Hie vijftien jaar lang ‘loempia’ werd genoemd? Lang vatte ze het zelf ook op als iets onschuldigs, in het leven geroepen door iemand die ze verder hartstikke waardeert. Waarom ziet ze dat nu anders?

Racisme en diversiteit - VO/MBO/HBO