Ben je geïnteresseerd geraakt in de onderwerpen die in De Grote Klimaatkwis voorbij komen? We zetten een aantal leestips op een rijtje. Zo kun je je verder verdiepen in specifieke onderwerpen, en krijg je meer context bij de antwoorden.

In De Grote Klimaatkwis geven Harm Edens en Anna Gimbrère inzicht in wat je zelf kunt doen voor een beter klimaat. Aan de hand van vragen over eten en drinken, huishouden en vervoer praten de twee je bij over de meest recente innovaties en onderzoeken. Hieronder lees je mee met een selectie van wat de redactie met elkaar deelde.

De vragen in het programma zijn nagerekend door Milieu Centraal.

Ronde 1

#1. Als we kijken naar CO2-uitstoot, hoe veel glazen kraanwater staan dan gelijk aan één glas bronwater?

In Nederland dronken we bijna 500 miljoen liter flessenwater. In 2015 was dat nog zo'n 380 miljoen liter (bron). Nu.nl belde met het Voedingscentrum en leerde dat kraanwater 50 tot 500 keer goedkoper is, en 30 tot 1.300 maal beter voor het milieu is dan flessenwater. Lees verder bij Nu.nl.

#2. Eendenkroos, eieren, avocado's en tofu. Welke van de vier hoort er niet bij?

Eendenkroos, eieren en tofu zitten boordevol eiwitten. Bij avocado's valt dat wel mee. Maar wat is dat goedje in die bak naast Anna eigenlijk, eendenkroos? Het is precies wat de wereld nodig heeft, zegt Jurriaan Mes, onderzoeker voedings- en gezondheidseffecten van de Wageningen Universiteit tegen RTL Nieuws. Eten we het straks allemaal?

#3. Hoeveel voedsel van de supermarkten eindigt daar in de afvalcontainers?

Gemiddeld gooien we in Nederland per persoon zo'n 34 kilo eten per jaar weg. Zonde! Uit onderzoek van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel blijkt dat bij supermarkten 1,7 procent van het voedsel niet bij de consument terecht komt. Volgens een woordvoerder gaat een deel daarvan overigens naar de Voedselbank. Voor supermarkten is minder verspilling belangrijk, want weggegooid voedsel brengt geen geld op.

Ronde 2

#4. Wat kost meer CO2-uitstoot: een emoji mailen, of je naam googelen?

Internetprovider XS4ALL rekent in een blog deze zomer voor hoe ons thuiswerken ook CO2-uitstoot kost. Volgens dat blog is de uitstoot van digitale technologie goed voor bijna vier procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Naar een website surfen kost bijvoorbeeld 0,8 gram CO2. Een mail met alleen "Bedankt" kost 0,1 gram CO2. Elke dag zo'n mailtje sturen, staat gelijk aan 2 kilometer rijden met een auto.

Wereldwijd worden jaarlijks zo 250 biljoen mails verstuurd, samen goed voor circa 1000 miljoen ton CO2. Evenveel als de totale uitstoot van Japan. Denk nog even na over het sturen van dat kattenfilmpje. Meer cijfers én tips lees je bij XS4ALL.

#5. Malala, dokter Corrie, anti-conceptie en een ooievaar. Welke van de vier heeft geen positieve invloed op het klimaat?

Malala, dokter Corrie en anti-conceptie zorgen ervoor dat er minder kinderen geboren worden. Dat is belangrijk, omdat de wereldbevolking groeit, en het lastig is al die monden te voeden. Ons programma Het Filosofisch Kwintet sprak in 2018 over dat taboe-onderwerp. Op de afleveringspagina vind je meer leestips over dit onderwerp.

#6. Hoeveel keer goedkoper zijn zonnepanelen nu, ten opzichte van 1989?

Een onderzoeker van het Dutch New Energy Research rekende snel voor ons voor dat de prijs van een zonnepaneel rond de 7 tot 8 dollar per Wattpiek lag. Nu is dat gemiddeld nog maar 20 cent. Dat is dus zo'n 35 keer goedkoper. Grasduinen in meer cijfers doe je hier.

Ronde 3

#7. Hoeveel mensen gaan met de auto naar werk, als de afstand naar werk tussen de 100 meter en 1 kilometer ligt?

Uit cijfers van het CBS blijkt dat bijna de helft van deze verplaatsingen wandelend gaat, veertig procent fietst de afstand. Negen procent pakt zelfs voor deze korte afstand de auto. Als de afstand meer dan vijftien kilometer is, gaat zo'n driekwart met de auto. Slechts 1,8 procent pakt voor die afstand de fiets. Verder grasduinen kan bij het CBS

#8. Hoeveel passagiers vlogen in augustus 2020 vanaf Schiphol?

Het CBS houdt vrij nauwkeurig bij hoeveel vliegbewegingen worden gemaakt per maand vanaf de Nederlandse luchthavens. Zoals te verwachten is een enorme dip te zien vanaf maart 2020. Maar in augustus 2020 gingen alsnog ruim 1,8 miljoen reizigers langs Schiphol. Dat is zo'n 60.000 passagiers per dag. Grasduin verder in de cijfers van het CBS.

#9. Kleding, lingerie, schoenen en seksspeeltjes. Van welk online besteld product gaat zo'n zestig procent retour?

Het antwoord geeft Harm in de uitzending: schoenen! Onze collega's van VPRO Tegenlicht onderzochten wat er eigenlijk met al die retourpakketjes gebeurt. Wat blijkt: veel gaat de shredder of de verbrandingsoven in. Maar hoe moet je dan duurzaam online shoppen? Tegenlicht heeft acht tips

Finale

#10. Wat kost meer CO2: Een jaar lang koe in de wei, of jaar lang twee keer per week wassen op 60 graden?

Een koe, checkten we bij Milieu Centraal, stoot best wat broeikasgas uit, namelijk zo'n 3.640 kilo CO2 per jaar. Een wasmachine twee keer per week laten draaien op zestig graden in eco-modus kost zo'n 48 kilo CO2. Overigens is het wel belangrijk om te vermelden dat een regulier wasprogramma op zestig graden zo'n twintig procent meer CO2 uitstoot. En ook belangrijk: een vleeskoe stoot minder uit dan een melkkoe.

#11. Waar of niet waar: als iedere Nederlander één kledingstuk minder koopt, bespaart dat meer CO2 dan een jaar lang vegetarisch eten door alle Rotterdammers

Vegetarisch eten scheelt een hoop CO2-uitstoot. Natuurlijk hoef je niet meteen volledig plantaardig te gaan, er zijn allerlei mogelijkheden tussen volledig plantaardig, en veel vlees eten. Zo bespaar je al 130 kilo CO2 per jaar, als je twee dagen geen vlees of vis eet, volgens Milieu Centraal.

#12. Tata steel stoot evenveel uit als alle Nederlanders aan elektriciteitsgebruik uitstoten

Tata Steel in IJmuiden staat al jaren in de top-10 van grootste CO2-uitstoters van Nederland. Er zijn inmiddels wel steeds meer oplossingen beschikbaar voor de industrie om hun uitstoot terug te dringen, volgens TNO.

#13. Waar bespaar je meer CO2 mee? Nooit meer vlees eten, of de vloer isoleren?

Full-time vegetariër worden scheelt zo'n 450 kilo CO2-uitstoot per persoon per jaar, berekende Milieu Centraal. Maar in een vrijstaand huis je vloer isoleren scheelt maar liefst gemiddeld 950 kilo CO2-uitstoot! Het is wel van veel factoren afhankelijk, dus je werkelijk besparing verschilt per huis. 

#14. Kun je beter je oude computer of je oude koelkast repareren?

Maar wat nou als je een oude wasmachine hebt, of een oude geluidsversterker? Moet je die nou repareren of vervangen? Milieu Centraal heeft een goed overzicht van wat te doen met je oude apparaten. En als je nou je apparaat weggooit, vergeet 'm dan niet op de juiste plek achter te laten. Check bij je gemeente of lokale afvalverwerker waar je de apparaten kwijt kunt. Alvast één tip: de grijze bak is nooit de goede plek.

#15. Welke blouse loopt meeste kans te worden vernietigd als je 'm retourneert: die van 10 euro of de designerblouse van 900 euro?

Ook hier verwijzen we je graag naar de vrienden van VPRO Tegenlicht. Heb je de acht tips van hiervoor al doorgenomen? Vergeet dan niet de aflevering te kijken voor een kijkje achter de schermen bij onder meer PostNL, waar veel retouren worden verwerkt. 

Meer De Grote Klimaatkwis