Hoe gaat het nu met de misstanden in de bezorgindustrie?

Inmiddels weten we dat riders en bezorgers onder een ernstig hoge werkdruk, veelal in gevaarlijke verkeerssituaties terechtkomen en bij ziekte niet worden uitbetaald. Maar ten opzichte van een halfjaar geleden organiseren zij zich in grotere getalen en starten zij petities die aan hun werkgevers worden aangeboden. “We krijgen steeds vaker kleine toezeggingen van bedrijven, maar daar nemen we zeker nog geen genoegen mee. Sterker nog. We zijn bezig met het opzetten van nog grotere en stevigere acties,” zegt FNV-vakbondsbestuurder Frank van Bennekom.

“We zijn dat momenteel aan het voorbereiden en dat gaat heel goed, ik kan hier inhoudelijk alleen nog niets over zeggen. Maar we zijn goed bezig met het bouwen van een fundament. Zo hebben we petities die door zoveel riders ingevuld zijn, dat we ze konden aanbieden aan werkgevers. Sommige werkgevers willen over de problematiek praten, andere werkgevers zoals Gorillas en Getir weigeren met ons in gesprek te gaan. We hebben onder de riders ook leiders gevonden die het voortouw willen nemen binnen de vakbond. Zij zijn het gezicht op de werkvloer. Zij zijn getraind en gaan gesprekken aan over het belang van het verenigen. Dus we zijn inmiddels op de positie terechtgekomen dat we afspraken kunnen maken om het werk te verbeteren.”

“Zeer zeker niet, er was vorige week nog iemand die zijn arm gebroken had en eigenlijk niet kon werken, die werd gedwongen toch te komen werken omdat anders zijn contract niet verlengd zou worden. En is toen dus met een gebroken arm doorgegaan. Dat mag natuurlijk helemaal niet. En daarnaast belemmert werken met pijn iemands herstelproces, dat duurt dan alleen maar langer. Niet zeuren en gewoon doorrijden is het motto van de werkgevers.

Helaas blijven zulke situaties zich dus voordoen, daarom zijn we onlangs ook een Instagrampagina (@flitsbezorgersunited) begonnen. Daar posten we elke dag een quote van een rider totdat de werkgevers op onze voorstellen in willen gaan. En dat zijn geen fraaie dingen. Bij Getir rijden ze bijvoorbeeld op scooters, maar de scooters hebben geen goedwerkende remmen en dat is levensgevaarlijk.

Wat ook nog steeds speelt is het niet uitbetaald krijgen bij ziekmelding. Ziek melden betekent bij veel van deze bedrijven geen loon vanwege de wachtdag die ze aanhouden. Dan hoeft de werkgever die eerste dag niet uit te betalen. Riders, die het minimumloon verdienen, kunnen het zich daarom niet veroorloven om zich ziek te melden. Als we ons daarover uitspreken, komen we meer in de publiciteit. En dat genereert aandacht voor de misstanden die helaas nog steeds gaande zijn. Dus met de Insta-pagina laten we zien dat we het niet accepteren dat werknemers zo slecht worden behandeld. Alleen willen sommige riders niet op de voorgrond, omdat ze bang zijn alsnog hun baan te verliezen. Als dat zou gebeuren, komen ze in de financiële problemen en velen hebben dit werk echt nodig om te leven, of te kunnen studeren.”

“Veel riders zijn de Nederlandse taal niet machtig en zijn daarom bang dat ze niets anders kunnen vinden. Veel riders werken kort bij de bedrijven, maar blijven toch een beetje vastzitten in dezelfde sector. Er is een steeds groter wordende community van riders in Amsterdam, die zijn zich aan het organiseren. Samen hebben ze een hardere stem. Hoe harder het tegengeluid, hoe beter de tegenmacht. En dat resulteert erin dat nu met werkgevers wordt onderhandeld met de riders erbij. En dat is wel een groot verschil met een halfjaar geleden.

Voor veel jongeren is het dus heel moeilijk overeind te blijven staan. Ik doe het zelf vanuit een soort passie en ideologie, het zit in mijn bloed om dit te doen. Ik geloof dat we het verschil gaan maken in de strijd tegen het kapitalisme, dat van ons allen concurrenten probeert te maken. Als je een fout maakt, wordt het gezien als jouw eigen schuld en niet als de schuld van dat enorme apparaat erachter. Ik denk dat we als gezamenlijke vakbond een heel mooi instrument zijn om die macht aan te vechten.

En er valt echt nog een hele hoop te winnen. Maar de laatste tijd staan veel ogen gericht op deze bedrijven, omdat zoveel riders zich hebben georganiseerd. En die bedrijven zijn natuurlijk heel afhankelijk van hun imago en willen dit niet schaden.”

“Sommige bedrijven weigeren om de stem van hun eigen personeel serieus te nemen. Ze willen niet in gesprek met ons. Anderen nemen geen verantwoordelijkheid. Er zijn veel bedrijven die elkaar overnemen. Dat zie je nu bijvoorbeeld bij Getir gebeuren, dat Gorillas overneemt. Gorillas zegt dat ze niet willen praten over problemen die hun eigen riders aankaartenm, tijdens dit overnameproces. Als je klachten hebt, moet je het daar met Getir over hebben, stelt Gorillas. En Getir zegt bijvoorbeeld dat de lonen niet hun verantwoordelijkheid zijn. Overnames kunnen vaak nog wel even duren, dus werknemers zweven daartussen en worden nu door beide partijen aan hun lot overgelaten.

Het is daarnaast ook niet helemaal wenselijk dat er maar een of twee bedrijven overblijven met een monopoliepositie, en dus alle macht. Dat is bijvoorbeeld het geval bij Uber. Die bepaalt alle commissies van taxichauffeurs en dat geeft te veel macht aan een partij. Werknemers zijn daar de dupe van en dat wil je ten alle tijden voorkomen.

Maar ook zonder zo’n overname nemen bedrijven hun verantwoordelijkheden niet. Flink zegt bijvoorbeeld wel te willen praten over de misstanden, als het maar niet over salarissen gaat. Want dat is zogenaamd de verantwoordelijkheid van de branchevereniging. Maar iedere werkgever heeft de vrijheid om een werknemer meer uit te betalen, daarin worden ze door niemand belemmerd. Daar kunnen altijd afspraken over worden gemaakt, dus dat is echt onzin.”

“Veel riders voelen zich gedehumaniseerd. Vaak zeggen klanten nauwelijks gedag. Behandel je bezorgers met respect en waardeer ze voor de boodschappen die ze afleveren. Hoe moeilijk is het om gewoon gedag te zeggen, of een praatje te maken met iemand die keihard werkt onder slechte omstandigheden, om jouw eten of pakketje op tijd te bezorgen?

Ik denk daarnaast dat weinig mensen weet hebben van de tijdsdruk die riders voelen. Opgejaagd door een algoritme dat precies monitort hoe lang een rider over een rit doet, en hoort te doen. Ben je te langzaam volgens de app? Dan zul je dit te horen krijgen. Dit leidt tot opgejaagde riders, die vervolgens in de praktijk ook nog eens met de nek worden aangekeken door de stadsbewoners. Ik hoop dat deze mensen zich realiseren dat riders het liefst fietsen met zo min mogelijk risico. Het minute managing van werkgevers maakt dit lastig."

“Ik zie hele kleine stapjes in de goede richting en dit geeft mij energie en kracht om door te gaan. Zeker omdat het over jongeren gaat, die we doorgaans als vakbond in het verleden moeilijk wisten te bereiken. We worden met de week sterker en dat is maar goed ook. Want alleen met een goed georganiseerde werkvloer, kunnen we deze sector echt duurzaam maken. 

Door de kleine bereikte successen, hebben de meeste riders nu ook hoop dat het beter wordt en daar doen we uiteindelijk het voor. Ik hoop dat, als we elkaar over een jaar weer spreken, we het voor elkaar hebben gekregen dat de lonen een stuk omhoog zijn gegaan.”

Volgeladen busjes en maaltijdbezorgers die je roekeloos afsnijden, flitsbezorgers doorweekt van de regen die staan te wachten op een bestelling, zijn niet meer weg te denken uit het straatbeeld. Maar wie zijn deze mensen en onder welke omstandigheden werken ze? In Bezorgd maken we kennis met de mensen achter onze bestellingen.