Toen de abortuswet in 1984 werd ingevoerd, kwam ook de verplichte bedenktermijn van vijf dagen in die wet te staan. Dit betekent dat wanneer je een abortus wil laten uitvoeren, je na het eerste contact met een arts nog vijf dagen moet wachten op de behandeling. Deze regel is toentertijd in de wet opgenomen, om een 'overhaast besluit' of 'overhaaste uitvoering' te voorkomen. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil nu van die bedenktijd af.
Vandaag stemt de Tweede Kamer over afschaffing van de wettelijke bedenktijd van vijf dagen bij abortus. Eva de Goeij (30), programmamanager zelfbeschikkingsrecht en vrijheid bij Humanistisch Verbond, pleit al zo’n drie jaar voor de afschaffing van deze bedenktijd. Waarom moet die bedenktijd eraf?
Hey Eva, waarom is het belangrijk dat de bedenktijd wordt afgeschaft?
“Uit twee wetsevaluaties blijkt dat de bedenktijd van vijf dagen belastend is voor zwangere vrouwen, trans- en non-binaire personen. Zij kunnen heel goed zelf bepalen hoeveel tijd ze nodig hebben om te beslissen of ze de zwangerschap willen afbreken.
Ik heb zelf een abortus gehad. De bedenktijd was heel vervelend voor mij. Ik was veel langer zwanger terwijl ik het niet wilde. Ik was misselijk en doodmoe, ik voelde me echt ziek. Dat is heel belastend.
Daarnaast komen er tegenwoordig veel mensen uit het buitenland naar Nederland om een abortus uit te laten voeren. Mensen uit Polen en Hongarije bijvoorbeeld, waar de abortuswetten nu veel beperkender zijn. Zij moeten dan voor vijf dagen een accommodatie regelen in Nederland. Dit kan financieel moeilijk zijn. Voor hen is het een ontzettend hoge drempel om een abortus te nemen. Dat is een grote inperking van het zelfbeschikkingsrecht. Dit is het recht op eigen keuze en zelfstandigheid.
Tot slot kan de bedenktermijn ervoor zorgen dat mensen soms in een later termijn van de zwangerschap een abortus moeten plegen. Hierdoor is de kans op complicaties groter of moet er een andere ingreep plaatsvinden.”
Tekst gaat verder na kader
Hoe werkt een abortus?
Er zijn verschillende manieren om een abortus uit te laten voeren. Welke behandeling je krijgt, hangt af van hoelang je zwanger bent.
De abortuspil
Tot negen weken zwangerschap kun je kiezen voor de abortuspil. De eerste pil neem je bij de abortuskliniek. De andere pillen neem je de dagen erna thuis. Deze pillen hebben veel bijwerkingen, zoals (hevig) bloedverlies, misselijkheid en pijnlijke weeën. Daarnaast werken ze niet altijd, in dat geval is er nog een andere behandeling nodig.
Zuigcurettage
Tot dertien weken zwangerschap kun je kiezen voor zuigcurettage. Dit is de meest voorkomende behandeling en het meest effectief. Hierbij wordt eerst de baarmoedermond zichtbaar gemaakt met een eendenbek. Vervolgens wordt de baarmoeder met een zuigbuisje leeggezogen. Je kunt kiezen voor een plaatselijke verdoving met kleine prikjes in de baarmoedermond of voor een roesje waarbij je een infuus krijgt met een slaapmiddel.
Instrumentele behandeling
Vanaf dertien weken zwangerschap is een zuigcurettage niet meer mogelijk en wordt er een kleine operatie, de instrumentele behandeling, uitgevoerd.
Een uur voor de behandeling krijg je medicijnen die de baarmoeder zachter zullen maken. Deze medicijnen kunnen buikkramp veroorzaken. Met een eendenbek wordt de baarmoedermond zichtbaar gemaakt, schoongemaakt en eventueel plaatselijk verdoofd. Daarna zal de baarmoedermond met instrumenten wijder worden gemaakt en wordt de vrucht verwijderd. Je kan kiezen voor een plaatselijke verdoving waarbij de baarmoedermond tijdelijk gevoelloos wordt of voor een roesje waarbij je een infuus krijgt met een slaapmiddel.
In plaats van deze operatie is het ook een mogelijkheid om van de (levenloze) vrucht te bevallen. Je krijgt dan medicijnen die weeën opwekken.
22 weken zwanger
Vanaf 22 weken is een abortus niet meer mogelijk. Als je zwangerschap rond de abortusgrens zit, zal de arts op de dag van de behandeling beslissen of de behandeling door kan gaan. Dit hangt af van de echo die gemaakt wordt.
Waarom besluit de Tweede Kamer nu pas over de wet?
“Dat is ongelooflijk. We leunen in Nederland ontzettend achterover met het idee dat het hier wel goed geregeld is. De stem van vrouwen, trans- en non-binaire personen mist structureel. Terwijl al uit twee wetsevaluaties is gebleken dat die vijf dagen bedenktermijn belastend is en onderzoekers aanraden om hem af te schaffen. Het komt onder andere doordat we nog steeds in een samenleving leven waarin vooral mannen politiek aan zet zijn geweest.”
Hoe kunnen zwangere mensen die nog wel met de bedenktijd te maken hebben daar het beste mee omgaan?
“Zodra je zwanger bent en erover twijfelt of je het kind wil houden, neem dan zo snel mogelijk contact op met een professional. Dan is dat contactmoment in ieder geval al gelegd. Vanaf dat moment kan de vijf dagen bedenktijd ingaan, of je uiteindelijk nou wel of niet voor abortus kiest.
Verder is het heel fijn om iemand in vertrouwen te nemen als je het gevoel hebt dat je het met je omgeving kunt delen. Abortusklinieken en het Fiom, specialist bij ongewenste zwangerschappen, hebben enorm goede hulpverleners die je kunnen helpen bij je keuze, die kun je ook bellen.”
3FM made by HUMAN
Dit is een productie van ons jongerenplatform bij 3FM. Samen met de dj's en andere programma's van 3FM zetten zij belangrijke sociaal-maatschappelijke onderwerpen voor jongeren op de agenda. Wil je ook iets agenderen? Mail naar socialmatters@3fm.nl.