In 2022 kregen Egbert en zijn vrouw Marja een ernstig auto-ongeluk. Hun zoon Jochem Myjer vertelde vorig jaar in Over Leven: “Er is iemand frontaal op mijn ouders gebotst met de auto. Ze zijn allebei uit het wrak genipt, en hebben het overleefd.”
Egbert Myjer was jarenlang rechter bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Als tiener wist hij al dat hij rechter wilde worden. Hij is een man die altijd het goede voorbeeld wil geven en nooit door rood zal rijden, volgens zoon Jochem Myjer. Vorig jaar kregen Egbert en zijn vrouw Marja een ernstig auto-ongeluk dat ze maar ternauwernood overleefden. Het ongeluk maakte ook een onuitwisbare indruk op hun kinderen, vertelde Jochem vorig jaar in Over Leven. Nu gaat Coen Verbraak met Egbert zelf in gesprek voor Over Leven.
Wat is er precies gebeurd?
“We reden op de weg van Texel, Den Helder naar Den Oever. Op een gegeven ogenblik kwam een auto vanaf de andere kant. Die auto ging bijna slapend, zo leek het wel, naar mijn weghelft toe. Naast mij zat een vangrail. Ik kon ook niet écht opzij en dat is dus een botsing geweest. Ik kon geeneens mijn vrouw waarschuwen, omdat ik voelde dat alles wat ik zou zeggen te veel zou zijn. Ik moest eerst zorgen dat ik, voor zover ik nog iets met die vangrail kon doen, het zoveel mogelijk zou kunnen ontzetten. En het gebeurde ook zo snel dat op het moment dat ik dit allemaal dacht, de klap al daar was.”
Dacht je ook dat je toen dood zou gaan?
“Nee, dat had ik pas toen het allemaal gebeurd was. Als je een foto van de auto, althans het wrak ziet, dan geloof je je ogen niet dat mensen nog konden leven. Na de klap waren ik en mijn vrouw even weg. Op een gegeven moment hoor ik mijn vrouw, Marja, vragen of ik nog leef. Dat is een krankzinnige gewaarwording. Ik antwoordde dat ik nog leefde. Toen vertelde ze me dat ze van me hield, en gelijk daarna dat haar rug gebroken was. Dat voelde ze. Dat waren de eerste momenten: 'Leef jij nog? Ik hou van je. Mijn rug is gebroken.' Dat is een ervaring die je je hele leven niet zal vergeten.
Het gekke was dat we vervolgens los van elkaar werden vervoerd. Het enige wat ik kon denken is dat ze leefde en eerder naar het ziekenhuis werd gebracht dan ik. Dat was goed. Ik heb geen moment gedacht dat het ook slecht zou kunnen aflopen."
©
Still / HUMAN
De auto van Egbert Myjer na het ongeluk.
Op dat moment of later wel?
"Nee, want dat is heel gek. In het ziekenhuis zijn we bijna onmiddellijk weer bij elkaar gelegd. Mijn vrouw bleek inderdaad haar rug gebroken te hebben. Ze bleek ook een verbrijzelde linkerarm te hebben en - wat je nu zou aanduiden als - klein grut. Ik had een gebroken borstbeen, gebroken wervels, gebroken ribben en ook wat klein grut. Mijn vrouw is onmiddellijk geopereerd en we zijn bij elkaar gelegd op een zaal. Dat was heel geruststellend. Op dat moment wisten we allebei: we zijn er nog."
Jochem vertelde vorig jaar in Over Leven: “Het enige beeld dat me bijblijft van de heftige tijd waar we na het ongeluk in terecht kwamen, het beeld is van mijn ouders die hand in hand op de intensive care liggen. Onder het bloed, bijna letterlijk in stukjes, maar ze houden elkaar vast en zeggen tegen elkaar: ‘We leven nog schat’.
Ik zag twee mensen van 75 jaar knokken voor hun leven en realiseerde me opeens: dit zijn mijn bouwstenen. Ik heb ook geknokt om er weer te komen, en dat heb ik van hen geleerd.”
Hoe gaat het nu met jullie?
"Het gaat. We leven en dat is het allerbelangrijkste en ook iets positiefs. Maar het was een klap die behoorlijk hard is aangekomen."
Stel dat dat ongeluk toch het einde van je leven was geweest. Was het dan een toch een mooi en voltooid bestaan geweest?
"We hebben een fantastisch leven gehad, daar ben ik van overtuigd. Ik heb bijna al het geluk van de wereld gehad. Als het gaat om het gezin waarin ik ben groot geworden, wat ik heb kunnen studeren en wat ik heb kunnen doen in mijn werk. En misschien wel op de eerste plaats, toen we getrouwd waren, dat we drie kinderen en zes kleinkinderen hebben gekregen. We hebben een fantastisch leven. Maar als het echt het einde van ons leven was geweest, dan was dat voor de kinderen en kleinkinderen op dit moment een hele zware klap geweest."
Egbert werd in 1982 strafrechter in Zutphen. Na een lange loopbaan in de rechtspraak, werd hij uiteindelijk de Nederlandse rechter bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Jochem vertelde vorig jaar in Over Leven: “Als je een persoon zoekt in Nederland die nog nooit harder dan 120 heeft gereden, nog nooit niet is gestopt voor een rood voetgangerslicht of nog nooit iemand zwart heeft uitbetaald, dan kom je automatisch uit bij mijn vader.”
"Ja, ik weet nog goed dat toen de kinderen jong waren en we nog in Zutphen woonden, we bij een oversteek stonden waar bijna niks aankwam. Ik vertelde de kinderen toen toch te wachten, want het licht is nog rood. De kinderen zeiden dat dat niet hoefde, omdat er niks aankwam. Maar ik stond erop. Dat is de voorbeeldfunctie die je moet geven."
Je ligt als een van de eerste rechters in Nederland ook alternatieve straffen op.
"Eens was er een verdachte die iets erg vervelends had gedaan tegenover de politie. In plaats van simpelweg een straf op te leggen, dacht ik laat ik het op een andere manier doen. Ik stelde hem de keuze: betaal een boete van een bepaald bedrag of krijg een voorwaardelijke boete. Maar dan moest hij wel een taart van goede kwaliteit langs brengen op het politiebureau. Zijn eerste commentaar was om de extra boete te betalen. Maar hij is die taart toch gaan afleveren. Ik heb te horen gekregen dat de politie de taart, voor alle zekerheid, maar aan een bejaardenhuis hebben gegeven."
©
Still / HUMAN
Jullie zijn aangereden door een jongeman die xtc had gebruikt. Maakt dat het extra erg voor jou?
"Iedereen van ons kan in het verkeer te maken hebben met een moment van onoplettendheid. En daar kunnen hele ernstige gevolgen van zijn, dat is verdomde vervelend. Maar op het moment dat je drank of xtc hebt gebruikt en dat iemand zichzelf dus in een situatie heeft gebracht dat hij niet naar behoren zijn motorrijtuig kan besturen, dan vind ik dat echt erg. Het heeft ons bijna het leven gekost."
Jij hebt zelf als rechter natuurlijk ook dit soort mannen en vrouwen voor het hekje gehad, zoals dat heet. Kijk je daar heel anders naar als je het zelf hebt meegemaakt?
"Nee, niet echt anders. Maar al denkend, besef ik me wel dat we die mensen die toevallig geen ongeluk hebben gehad maar wel worden aangetroffen met heel veel drank op, eigenlijk laag straffen. Dat is bijna een andere benadering. Deze jongen heeft de pech gehad dat hij wel een ongeluk heeft gemaakt. Maar afgelopen jaar zijn er 61 mensen in het verkeer omgekomen nadat de ander te veel drank heeft gebruikt of te veel drugs. Althans, daar is het van opgeschreven. Dat zijn 61 doden die voorkomen hadden kunnen worden."
Heb je die dader nog wel eens gezien of gesproken?
"Hij heeft geprobeerd met ons contact op te nemen via onze jongste dochter. Ik denk dat als het een ongeluk was geweest uit onvoorzichtigheid, dat ik een gesprek zou zijn aangegaan. Hij heeft nu wel gevraagd of dat kon, maar ik heb gezegd dat zoiets eerst maar moet wachten op wat justitie doet. De zaak is nog niet afgehandeld. Het wordt een zaak voor de meervoudige kamer. Want het gaat om zwaar lichamelijk letsel door schuld onder grote invloed van drugs. Tot dat moment moet ik me daar niet mee bezighouden en ook niet met hem praten."
Twaalf jaar geleden bleek jullie zoon Jochem ernstig ziek te zijn. Hoe ontdekten jullie dat er iets aan de hand was?
"Hij voelde zich niet goed. op Texel, waar we allebei waren. De huisarts daar was zo verstandig om ons naar Den Helder te sturen. Hij vertrouwde het niet en wilde dat er foto’s werden gemaakt. Ik ben toen met Jochem naar het ziekenhuis in Den Helder gegaan. Twee dingen staan mij bij van die dag: dat Jochem naar aanleiding van de foto's een gesprek heeft gehad met de arts. Zijn eerste reactie, toen hij uit dat gesprek kwam, was dat hij dood zou gaan. Dan weet je als vader niet hoe je moet reageren.
Natuurlijk wil je eerst horen wat er aan de hand is. Toen vertelde hij dat er een tumor zat en hij geopereerd moest worden. We hebben toen het meest intens denkbare vader-zoon-contact gevoeld, want zo’n boodschap is gigantisch. We wisten dat we moesten gaan vechten. Niet zo lang daarna heeft hij een operatie gehad met fantastische medici. Toen het allemaal achter de rug was - een gek woord als je het hebt over een tumor in het ruggenmerg - kon hij toch weer optreden. Minder dan voorheen, maar hij kon het weer."
©
Still / HUMAN
Jochem Myjer in 2022 in gesprek met Coen Verbraak.
Wat kun je in zo'n situatie betekenen als vader voor je kind?
"Er zijn. En dat doe je niet met woorden. Althans, zeker ik niet. Want ik ben, hoewel ik nu veel praat, een relatief stille man. Maar je bent er voor elkaar, je laat merken dat wat jou overkomt ook iets is wat mij aangrijpt, ons aangrijpt. Je laat merken dat wij er altijd voor je zijn, en dat je op ons kunt bouwen. Ik was vol vertrouwen dat het niet zou betekenen dat Jochem dood zou gaan.
Maar het feit dat jouw kind zo'n operatie moet ondergaan, is voldoende om de dag van de operatie daar ontzettend intens mee bezig te zijn. Ik had een termijn van negen jaar in het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Dat was mijn ambtstermijn. En ik heb toen in verband met dit alles gezegd van, ik wil een jaar eerder terug, dus mijn ambtstermijn is uiteindelijk acht jaar geweest. Ik ben een jaar eerder teruggegaan om zeker te weten dat wat er ook allemaal gebeurde, we samen zouden zijn."
Heeft het leven zin?
"Ja, het heeft zin. Want ik merk dat gelukkig kunnen zijn met anderen en ook kunnen zorgen dat andere mensen een beetje gelukkig kunnen zijn, hartstikke mooi is. Zolang wij voor anderen doen wat wij hopen dat andere mensen voor ons doen, dan kunnen we een heel leuk leven hebben."
Want dat gevoel van 'we leven nog'. Blijft dat nog steeds?
"Ja, want dat besef dat je niet moet kijken naar wat we missen, maar wat we nog hebben, dat besef is levensgroot aanwezig."
Kijk en luister Over Leven
Elke woensdag om 20:25 op NPO 2
Kijk Over Leven met Coen Verbraak, waarin hij praat met elf uiteenlopende gasten als zangeres Naaz Mohammad, topadvocaat Gerard Spong, voetbalcoach en voormalig international Vera Pauw en politicus Lisa van Ginneken over wat het leven - ondanks alles - de moeite waard maakt. Elke woensdag om 20:25 uur op NPO 2, luister de lange versies van de gesprekken via de podcast, of stream via NPO Start.