Hoe vind je je weg in een wereld die bol staat van scherpe tegenstellingen en muurvaste meningen? Mag je twijfelen of moet je altijd alles zeker weten? En kan je mening ook kantelen? Omroep HUMAN laat zien dat er altijd verschillende perspectieven zijn. Net als bij HUMAN is er bij Beholders ruimte voor verschillende meningen en invalshoeken. HUMAN en Beholders vinden elkaar dan ook op een breed scala aan punten. “Wij zijn zoveel méér dan alleen mediapartner.”

Dit interview is gemaakt door, en verscheen eerder bij Beholders.

De samenwerking tussen HUMAN en Beholders gaat terug tot de tweede editie van Beholders in 2020. De raakvlakken tussen beide organisaties zijn talrijk. Waar Beholders HUMAN altijd mediapartner noemde, blijkt dat eigenlijk geen goede term. “Wij zijn inderdaad meer dan een mediapartner,” zegt Willemien van Aalst, directeur van HUMAN. “We dragen documentaires aan voor jullie festival, denken mee over verschillende onderwerpen en verzorgen binnen jullie educatieprogramma onze Masterclass Medialogica, gericht op het mediawijzer maken van jongeren.”

De samenwerking tussen Beholders en HUMAN vindt zijn wortels in een gedeelde liefde voor documentaires. “Ik heb persoonlijk echt een passie voor documentaire,” vervolgt Willemien van Aalst. “Het is de combinatie van maatschappelijk geëngageerde onderwerpen, een creatieve kunstvorm en de passie van de maker, die mij boeit. Documentairemakers zijn veelal mooie, interessante en leuke mensen! De documentaire-wereld is een fijne wereld, waar ik me erg thuis voel, en waar ik niet voor niets al lang in werk. Het is allemaal eind jaren tachtig begonnen toen ik samen met anderen aan de wieg van IDFA heb gestaan.”

Hoe ging dat, de oprichting van IDFA?

“IDFA startte met een idee dat er in Nederland – gezien de lange Nederlandse documentairetraditie – een toonaangevend internationaal documentaire-filmfestival zou moeten komen. Het was eind jaren tachtig: een tijd waarin er in de bioscoop geen documentaires werden vertoond. Ook op televisie waren documentaires nauwelijks te zien. We werkten op een zolderkamertje, waren met een heel klein clubje en hadden twee typemachines en een fax. Heel romantisch eigenlijk.

Ik studeerde nog en was toen ‘slechts’ stagiaire. IDFA had ook een flop kunnen worden, maar het groeide uit tot het grootste documentaire-filmfestival ter wereld. De kern werd destijds al, net als bij Beholders, gevormd door de creatieve documentaire, waarbij het perspectief van de maker op de werkelijkheid centraal staat. Net als bij Beholders en HUMAN waren we gek van documentaire en heel gedreven om het festival tot een succes te maken. In het begin werkten we 24/7 voor bijna niks, maar we vonden gewoon dat het festival er móést komen.”

Hoe kijk je nu, als directeur en hoofdredacteur van HUMAN, naar de documentaire?

“Ik vind documentaires nog steeds heel belangrijk. HUMAN maakt natuurlijk ook andersoortige programma’s, maar de documentaire is voor ons een belangrijk speerpunt. Daaronder vallen ook documentaireseries, zoals Klassen of Thuis op Zuid. Dat zijn belangrijke verhalen, waarmee we een substantieel publiek proberen te bereiken.

We kijken altijd naar goede makers, en we kijken vanzelfsprekend naar het onderwerp: wat is er in de Nederlandse samenleving aan de hand? En hoe kunnen wij dat aan de kaak stellen? Hoe kunnen we nieuwe perspectieven bieden? Welke impact hebben grote thema’s op de individuele mens? Hoe maken we van grote thema’s aantrekkelijke en goede documentaires waar de menselijke maat, het individu, centraal staat? Kijkers moeten zich met hoofdpersonen kunnen identificeren.

Daarnaast vinden we het belangrijk dat documentaires niet op zichzelf staan: ze moeten mensen uitnodigen en activeren om de wereld een beetje mooier te maken. De wereld verder brengen met een documentaire, ook dat zie ik terug bij Beholders. Dat was bijvoorbeeld vorig jaar tijdens de vertoning van de HUMAN-documentaire Tegenwind duidelijk. Daar hadden jullie veel moeite gestopt in het bij elkaar brengen van de juiste personen, waaronder de gemeente en belanghebbenden. Daar ontstond een heel mooi gesprek. Hoe brengen we een documentaire verder dan alleen de documentaire? Dat is dan een belangrijke vraag.”

Hoe doe je dat dan concreet?

“De interactie, het gesprek, speelt bij HUMAN een grote rol in. Wij hebben een ander contact met onze achterban dan een festival als Beholders, dat erop gericht is het fysieke gesprek te faciliteren. We proberen de dialoog veelvuldig aan te gaan via debatten, bijeenkomsten, evenementen, enquêtes en online. Ook op die manier leren wij wat er in de samenleving speelt en waar behoefte aan is. Dat is belangrijk voor een omroep als HUMAN: niet alleen maar zenden, maar ook luisteren en ophalen.”

Behalve op televisie en radio brengen jullie verhalen ook in andere vormen, toch?

“Jazeker. We willen een verhaal altijd zoveel mogelijk crossmediaal brengen: via televisie, radio en online. En we werken met onze Brainwash-redactie intensief samen met het Brainwash Festival, het grootste denkfestival van Nederland. Brainwash is een vrij toegankelijke online vindplaats waar je buiten de waan van de dag denkers, schrijvers, journalisten en kunstenaars tegenkomt die stilstaan bij persoonlijke en maatschappelijke vraagstukken. Brainwash is online en op radio en tv actief. Brainwash stimuleert het denken, maar we willen met Brainwash ook het hart raken.”

Het is duidelijk dat Beholders en HUMAN veel in elkaar herkennen.

“Klopt. Beholders is een prijzenswaardig initiatief met doelstellingen die wij onderschrijven. We herkennen ook de passie waarmee jullie het festival organiseren. Het is daarom hartstikke goed dat jullie dit doen. We zien uit naar de editie van 2022!”

HUMAN op Beholders

Ook dit jaar is HUMAN weer mediapartner van Beholders. Tijdens het festival worden er een aantal documentaires van HUMAN vertoond en kan daarover worden doorgepraat.

Dit is ook interessant