Laura maakt pijnlijk theater op een vrolijk festival

Voor ze het stuk in het theater opvoerde, lag ze maandenlang op de bank en kon ze net haar kinderen van school halen. En tijdens de tournee had ze nog last van paniekaanvallen in de trein.

Toch is het in die staat gelukt om Geen Verhaal te schrijven, al was het krap een week voor ze opging pas af – de reden dat ze haar stuk ook voorleest van papier. Maakte ze in haar vorige voorstelling nog cynische grapjes over haar ex, gaat deze over de onderliggende pijn en gevoelens van die periode. En hoe je daar juist iets in kan vinden en van kan leren in plaats van alleen maar te hopen dat het zo snel mogelijk weggaat.

Het is Laura van Dolron niet onbekend om dit soort pijnlijke momenten uit haar leven te delen met het publiek. In eerdere voorstellingen ging het ook over een belangrijke break-up en over de miskraam die ze ooit heeft gehad. Haar publiek is dan als een soort warme vriend die haar kan troosten.

“Daar zag ik in het begin nog wel tegenop. Aan de telefoon zeiden ze tegen mij: ‘Het lijkt ons bijzonder als we één voorstelling hebben die juist tegen de sfeer indruist.’ Dat leek mij ook een goed idee. Tot je daar eenmaal staat in die lawaaierige context van het festival, dan is het toch ineens spannend. Maar uiteindelijk vond ik dat contrast juist mooi. Van een verstilde voorstelling over emoties tegen de achtergrond van een vrolijk festival. Mijn Zenmeester, met wie ik mediteerde, raadde me weleens aan om juist te mediteren op een plek zoals de McDonald’s, daar moet je het ook kunnen. Zo zie ik het ook met deze voorstelling.

Het Parade-publiek moet ik ook wat meer verleiden. Daar gaan mensen namelijk niet al zitten met een zakdoek en hun spirituele opschrijfboekje, maar komen ze binnen met een lach op hun gezicht zonder precies te weten wat ze moeten verwachten. Dat vind ik juist een uitdaging."

“Ja, absoluut. Ik overlegde in die periode met mijn management en zij vroegen of ik misschien voorzichtig weer een aantal voorstellingen wilde proberen. Maar ik dacht: als ik mezelf toch bij elkaar raap, dan wil ik ook dat het iets is. Van dat voorzichtige ging mijn bloed niet sneller stromen. Dus toen ging ik steeds even op zolder zitten achter mijn bureautje. En dan zat ik daar op dating-apps en tegelijkertijd schreef ik soms wat zinnen op papiertjes. Uiteindelijk kwamen de woorden er pas uitrollen toen ik corona kreeg en me niet alleen mentaal, maar ook fysiek ellendig voelde. Door echt diep in die ellendigheid te gaan lukte het me om Geen Verhaal te schrijven.”

“In het begin werd ik echt nog heel verdrietig van de tekst, ik was toen nog in verzet tegen mijn eigen verhaal. Ik wilde niet dat dit mijn leven was. Ik wilde dit niet geschreven hebben, niet deze vrouw zijn. Ik heb toen ook van het publiek teruggekregen dat ze echt zaten te kijken: red ze het of moeten we haar een glaasje water geven of een dekentje over haar heen leggen?”

“Door het publiek werd ik vaak wel rustiger, want dan rakelde ik mijn pijn op. En dan werd die meer een soort van, van iedereen. Mijn verhouding tot het publiek is in de loop der tijd wel anders geworden. Zij beginnen bijna als de vrienden die mij steunen, terwijl ik de kwetsbare ben. Langzaam is dat veranderd naar dat ik steeds meer meester ben geworden over de voorstelling en dat ik de dirigent van hun gevoelens word.

Door het stuk steeds vaker te spelen, kreeg ik ook meer afstand tot mijn woorden en kon ik meer ermee spelen. Er kwamen steeds meer grapjes bij, meer lichtheid. Dat heeft de voorstelling verrijkt en mij als mens doen beseffen dat ik een versneld verwerkingsproces had georganiseerd voor mezelf. Want vrij snel kikkerde ik op toen ik de voorstelling ging doen. Het heeft me echt uit de schaamte en eenzaamheid gehaald."

“Mijn ex heeft me verlaten voor een veel jonger iemand. Al is dat de meest oppervlakkige anekdote die je erop kan plakken. Maar dat vond ik heel gênant, om in zo’n clichéverhaal beland te zijn. Ik ben ook erachter gekomen dat ik vanuit mijn ouders heb meegekregen hoe belangrijk het idee van een gezin is. Op scheiden ligt een enorm taboe vanuit hen. Dat vergrootte voor mij een gevoel van mislukken."

"Ik weet inmiddels dat anderen er ook iets aan hebben, als ik door iets heen ga en ik daar de woorden voor vind. Want in pijn en verdriet lijken we gewoon heel erg op elkaar. Als we in ieder geval niet te veel in die anekdotes blijven hangen. Als je voorbij die anekdote -‘mijn man die me heeft verlaten voor een jonger iemand’- kijkt naar je gevoelservaring, zit daar vaak iets heel herkenbaars voor mensen. En dat is wat er in mijn voorstelling uit komt rollen, juist die gevoelservaringen. Doordat ik ook bewust het hele dader-slachtoffer-verhaal uit mijn voorstelling heb gelaten, kan ik nu makkelijker liefdevol omgaan met de vader van mijn kinderen.”

“Het feit dat ik de voorstelling überhaupt kón doen is meer een gevolg van allemaal andere therapeutische dingen die ik heb gedaan. Ik heb ademhalingssessies gevolgd, haptonomie gedaan, een retraite in Costa Rica en een ayahuasca-ceremonie. Dus ik heb echt keihard gewerkt om me beter te voelen en de voorstelling is meer… Het laatste stukje van de bergwandeling. De slagroom op de taart. Het feestelijke stukje van alles.

Maar ik heb het optreden wel als heel fijn en verrijkend ervaren. Het is ook wel mijn doel om het publiek te helen op een bepaalde manier met mijn verhaal, en logischerwijs heel ik zelf dan ook een stukje.”

“Voor ik daaraan begon, was ik de hele tijd aan het doen alsof het gewoon goed met me ging. Dat was echt afschuwelijk. Toen heb ik een ayahuasca-ceremonie gedaan en daardoor is die act weggevallen en kwam ik bij het echte verdriet.

In die trip zag ik de hele tijd een soort manische versie van mezelf rondfietsen op mijn bakfiets door de wijk, die zei: ‘Nee, het gaat goed hoor!’ Terwijl ik voelde dat het niet goed ging. Toen verdwenen mijn kinderen ook, vergat ik mijn naam en raakte ik de taal kwijt. Maar later in de trip kreeg ik alles weer terug, alleen in een andere vorm. Dat is wel mooi want dat is in het echt ook zo gebeurd. Ik ben eigenlijk niks kwijtgeraakt, behalve een paar ideeën over mezelf en ‘het gezin’. En uiteindelijk hebben mijn kinderen er juist een sterkere, vrijere en coolere moeder voor terug.”

"Ik hoop dat ze getroost zijn en zich minder eenzaam voelen. Dat ze dit zelf misschien ook al voelden maar niet durfden of konden verwoorden. Wat ik mooi vind, is dat ik heel verschillende reacties heb gekregen. Volgens de een ging de voorstelling echt over psychose, volgens de ander over eenzaamheid of depressie, scheiden of single zijn. Dat laat zien dat de gevoelens die ik bespreek heel universeel zijn. Er zijn ook soms mensen die zeggen: ‘Het leek net alsof je mijn dagboek had gevonden.’ Dat soort reacties vind ik heel rijk en troostrijk.”

“Ik zou mensen in ieder geval aanraden om een paar maanden op de bank door te brengen. Om met jezelf en de stilte te zijn. Je mag best even alles opzijschuiven om diep in je verdriet te gaan. Bij mij kwamen er toen allerlei vragen naar boven en een jeugdtrauma waar ik eerder geen inzicht in had. Dat was allemaal zo boeiend. En ik denk dat er in elke crisis veel van dat soort interessante ontdekkingen besloten zitten. Maar dan moet je er wel de tijd voor nemen.”

Ook dit jaar is HUMAN weer mediapartner van De Parade. Elke zondag selecteerden we twee voorstellingen waar je met korting naartoe kunt. Deze HUMAN-pakketten vind je hier. Op de laatste dag, 28 augustus, kun je bijvoorbeeld met korting naar de voorstelling van Laura van Dolron.

Daarnaast verwelkomen we je elke zondag graag bij ons Filosofisch Spreekuur, waar je leert denken over je denken. In een kort gesprek word je van het vraagstuk dat jou interesseert, via een onderzoek naar je denken over dat vraagstuk, begeleid naar een vraag waar je de komende weken nog mee aan de slag kunt.

Ontdek alles over HUMAN op De Parade.