‘Ik ben nu bezig met een project waarbij ik honderd-plussers bezoek. De meesten tippen de jeugd om minder op een scherm te kijken. Ze vinden het excessieve gebruik van jongeren op een smartphone alarmerend. Een 102-jarige plaagde haar kleinkinderen laatst door ze expres een handgeschreven verjaardagskaart te sturen. Haar kleinkinderen konden haar niet via app, e-mail of andere manieren bereiken, behalve door haar op te bellen. Zij dwong het directe contact zo met een knipoog af. De honderd-plussers die ik gesproken heb, denken overigens dat er wel een tegenbeweging aankomt en mensen in de toekomst minder verslaafd zijn aan schermpjes.’
De documentaire Een Nieuwe Morgen laat zien hoe jongeren en ouderen met elkaar omgaan. Welk advies geven ouderen aan jongeren? Wat is essentieel om twee generaties samen te brengen? Vijf professionals lichten hun theorieën toe.
Yvonne Witter is adviseur en sociaal gerontoloog. Ze houdt de ontwikkelingen op het gebied van ouder worden in de gaten. Ook heeft ze contact met initiatiefnemers van gemengd-wonen projecten.
Heb je een voorbeeld hoe ouderen de jeugd een wijze les leren?
Hoe vullen jong en oud elkaar aan?
‘Dat is een lastige vraag, want ieder individu is weer anders. Een twintiger is soms wijzer dan een tachtiger. En sommige tachtigers hebben meer ideeën dan twintigers. In het algemeen hebben ouderen meer levenswijsheid. Jongeren staan vaak anders in het leven door de weinige levenservaring die ze hebben. Zij hebben vaak wel weer meer energie, waardoor wijsheid en energie elkaar kunnen aanvullen.’
Wat werkt echt niet als het gaat om het samenbrengen van jong en oud?
‘Het werkt niet als mensen echt geen zin hebben om te participeren. Ik denk nu aan Ans in de documentaire Een nieuwe morgen. Het hoeft ook niet per se, al moet je het contact wel blijven faciliteren. Bijvoorbeeld door een coördinator aan te stellen. De jongeren in het woonzorgcomplex Humanitas in Deventer bedenken bijvoorbeeld de activiteiten voor en met de senioren daar.’
In 2040 zal een kwart van de Nederlanders 65-plus zijn. Wat is er nodig om de toename van het aantal ouderen in goede banen te leiden?
‘Zie het als winst voor de samenleving. Omarm dit gegeven en richt de samenleving zo in dat iedereen erbij hoort. Het toegankelijk inrichten van wijken en zorgen voor sociale cohesie zijn belangrijke elementen. Daarnaast moeten wij tegenwoordig langer doorwerken. Dit zorgt ervoor dat veel ouderen, die normaal vrijwilligerswerk zouden doen, minder tijd hebben. Oppassen op de kleinkinderen komt daarmee in de knel, waardoor ook andere leeftijdsgroepen de consequenties ervaren. Hier moet rekening mee gehouden worden.’
Wat is ‘goed oud’ worden?
‘Van de honderd-plussers die ik ontmoet leer ik veel. Ze adviseren me om bezig te blijven en dingen te doen die me blij maken. Bovendien is het aangaan van relaties, geïnteresseerd zijn in je omgeving en iets bijdragen aan vrienden of familie erg belangrijk. De honderd-plussers die ik sprak zijn erg nuchter. Daarom vraag ik me af of je nuchter bent omdat je honderd jaar bent, of ben je honderd jaar omdat je nuchter bent. De veerkracht die zij hebben is ongekend. Zij kunnen ontzettend goed omgaan met verlies en tegenslagen. Als je dat in je hebt, dan helpt dat aanzienlijk.’