‘Wij richten ons op intergenerationeel contact op de lange termijn en we geven hier advies over. Jongeren bieden ouderen contact met de toekomst aan, terwijl ouderen hen in contact brengen met het verleden. We zijn allemaal pionnen in een tijdlijn en we zijn verantwoordelijk om deze lijn door te trekken. Dat besef verbindt. Daarnaast hebben jong en oud verschillende competenties die elkaar aanvullen. Een klein voorbeeld, geïnspireerd op de documentaire: Je kan de ouderen vragen wat zij belangrijk vinden aan het gebouw of aan de omgeving. Als een senior dan vertelt dat hij of zij het belangrijk vindt als de tuin er goed bij ligt, dan kunnen degenen meedenken hoe het eruit moet zien of koffiezetten voor de jongeren die tuinieren.’
Wat voor tips worden er gegeven om jongeren en ouderen samen te brengen? En hoe zorg je dat dit succesvol wordt? Naar aanleiding van de documentaire Een Nieuwe Morgen stellen we vijf vragen aan vijf professionals die zich bezighouden met deze vraagstukken.
Kees Penninx van ActivAge helpt organisaties die een leeftijdsvriendelijke samenleving willen bewerkstelligen. Penninx ziet de vergrijzing niet als probleem. Hij benadert dit liever als een kans.
Hoe vullen jongeren en ouderen elkaar aan?
Wat werkt echt niet als het gaat om het samenbrengen van jong en oud?
‘Te hoge verwachtingen. Haast hebben, forceren of verwachten dat alles vanzelf gaat, werkt ook niet. Een sociale groep hoort op een organische manier op te bloeien. Begin klein en organiseer geen centrale activiteiten. Je moet het simpel zien en kleine initiatieven stimuleren. Een voorbeeld: Twee senioren die elkaar op de galerij tegenkomen, aan de praat raken en erachter komen dat ze allebei graag wandelen. Die twee besluiten om samen elke week een ommetje te maken. De buurman merkt dat op en vraagt of hij ook eens mee mag. Het wandelclubje wordt steeds groter en de deelnemers hebben elkaar op een natuurlijke manier gevonden. Kleine druppeltjes van activering werken beter, dan wordt het langzamerhand vanzelf een rivier.’
Wat is er nodig om initiatieven van buitenaf tot een succes te brengen?
‘Kennis. Er liggen heel veel kansen voor het oprapen, maar we hebben ook inzichten nodig om processen in community building te laten slagen. Je moet weten wat werkt en wat niet. Dat laat de documentaire Een Nieuwe Morgen zien als de jongeren om de tafel gaan zitten met een specialist in ouderengeneeskunde. Het is dan wel goed om ook de ouderen voor te bereiden op de komst van de jongeren. Zo kunnen ouderen bedenken wat zij hen te bieden hebben.’
In 2040 zal een kwart van de Nederlanders 65-plus zijn. Wat is er nodig om de toename van het aantal ouderen in goede banen te leiden?
‘Er moeten genoeg woningen voor ouderen zijn. Voorzieningen zoals winkels, apotheken of de huisarts moeten op loopafstand te bereiken zijn. Verder moeten er genoeg mogelijkheden zijn om sociaal te participeren. Denk aan buurtkamers waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Zo’n gelegenheid moet gecreëerd worden. De gemeente zou in buurtkamers of andere ontmoetingsgelegenheden moeten investeren.’
Wat is ‘goed oud’ worden?
‘Voor mij persoonlijk is dat, dat ik op hoge leeftijd een sociaal netwerk heb waarin ik nog iets kan betekenen voor een ander. Ik denk dat het belangrijk is dat je zorgt dat je blijft meedoen. Iemand vertelde me het volgende. Als je oud wordt moet je drie dingen doen. Eén: niet stinken. Twee: er een beetje leuk uit zien. Drie: ook eens aan een ander vragen hoe het gaat. Dat klinkt hard, maar het klopt wel. Ik pleit daarom voor het onderhouden van je aaibaarheid, zodat je benaderbaar blijft.’