Volgens de 34-jarige schilder en schrijver Raoul Martinez zijn we niet verantwoordelijk voor onze keuzes. Die worden bepaald door de zogenaamde 'geboorte-loterij'.

We zijn minder vrij dan we denken, aldus de Britse filosoof Martinez. Onze identiteiten zijn het product van krachten - biologisch en milieu - die we niet beheersen. Martinez stelt dat hoewel we allemaal keuzes maken, we keuzes maken met een brein dat we niet hebben gekozen. Zijn opvallende conclusie is dat niemand echt verantwoordelijk is voor wat hij of zij doet. Het idee van individuele verantwoordelijkheid, zegt hij, zou alleen logisch zijn als we onszelf zouden kunnen creëren - maar dit is onmogelijk.

In het boek How Free Are We? (2016), legt de jonge Brit uit dat de manier waarop we de wereld zien, wordt bepaald door de omstandigheden waarin we zijn geboren. Hij noemt dit de lotto van de geboorte. Naar zijn mening kan alles over ons uiteindelijk worden herleid tot deze loterij. Het negeren van dit feit, zegt hij, heeft diepgaande politieke implicaties.

Tekst loopt door onder video

Martinez neemt 'the American Dream' als een voorbeeld. Volgens dit idee krijg je, wanneer je hard werkt, de toekomst die je verdient. Hij betoogt dat machtssystemen de armen en werklozen de schuld geven van hun situatie omdat het de aandacht afleidt van institutionele factoren. Oftewel: factoren buiten de schuld van armen om. 

Een ander voorbeeld zijn mensen die in de gevangenis zitten. Volgens Martinez creëren criminelen zichzelf niet. Als iemand van ons was geboren met dezelfde genen en dezelfde omgeving als een bepaalde crimineel, zouden we uiteindelijk dezelfde keuzes maken. De les is om je te concentreren op de diepere oorzakelijke factoren die gedrag produceren en verder gaan dan de neiging om de schuld te geven.

Hoe kunnen we nog steeds vrijheid creëren? Volgens Raoul Martinez, door de persoonlijke en politieke beperkingen van onze vrijheid onder ogen te zien. Door onze beperkingen te begrijpen, geven we onszelf de beste kans om ze te boven te komen. Dit is hoe we de vrijheid vergroten om te zijn zoals we willen zijn.