Het is dus een lock down light geworden. Of om collega dagboekschrijver Clairy Polak gunstig te stemmen: een voorzichtige vergrendeling.

Op de persconferentie van gisteravond geeft minister-president Mark Rutte zijn volk een compliment: de overgrote meerderheid gedraagt zich gedisciplineerd. Na de wortel volgt de stok. De minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus, verbiedt tot 1 juni alle bijeenkomsten of manifestaties. Groepen groter dan drie zijn taboe, op het overtreden van de afstandsgrens van anderhalve meter staan hoge boetes. Het is heulen met de onzichtbare vijand: "Het virus verspreidt zich niet zelf," zegt hij. "Wíj doen dat."

Mijn vrouw en ik hadden erger verwacht. Als burgerlijk gehoorzamen mogen we nog steeds naar onze kinderen in de grote stad en mogen we wandelingen blijven maken. In de permanente stemmingswisseling tussen somber en relativerend, overheerst de laatste weer.

Human-hoofdredacteur Marc Josten vraagt zich af hoe we met mensheid, macht en media uit deze wereldwijde crisis komen. Daarom houdt hij op human.nl een persoonlijk ‘medialogisch’ verslag bij tijdens de corona-crisis.

© Rob Engelaar / ANP Photo

Nagenoeg het enige dat nog vliegt vanaf en naar Schiphol, zijn de vogels.

Vloek en zegening

Hoe heerlijk is het om vroeg de straat op te gaan en alleen vogels te horen?! Geen auto’s, geen vliegtuigen, geen lawaaitoeristen, staalblauw is de hemel; ik adem lucht die zuiverder voelt dan ooit. Het kan verbeelding zijn, maar wat zou het goed zijn als het oh zo drukke RIVM deze dagen extra luchtmetingen doet. Ik ben heel benieuwd naar het verschil in luchtkwaliteit met maart 2019.

Het is wrang om te constateren, het druist ook in tegen mijn goede fatsoen, maar naast alle dood en verderf onder zwakkeren en ouderen, kent deze vloek ook een zegening. Kijk om je heen, je hebt geen essay van Harari nodig om het te begrijpen. Misschien zal corona ooit het ultieme antivirus blijken tegen de totale klimaatcatastrofe.

Hitler of Napoleon

Als jonge journalist had ik een zielsmaatje met wie ik een voorkeur voor hyperbolische vergelijkingen deelde. Eén daarvan heette ‘Hitler of Napoleon’. Het kwade genius van de jodenvernietiging versus de gewelddadige brenger van de moderne rechtsstaat. Hitler staat voor geweld dat alleen tot afbraak en vernietiging leidt, Napoleon voor geweld dat op de eindbalans ook een creditzijde heeft. 

Mijn goede vriend leeft niet meer, en juist tijdens crisis-momenten mis ik hem het meest. Hoe zou hij ernaar gekeken hebben, wat zou zijn journalistieke invalshoek zijn geweest? Nog eens kijk ik naar de staalblauwe hemel en adem diep in. ‘Hitler of Napoleon, Steven?’ Ik voel zijn antwoord in heel mijn lichaam.

De ontnuchtering volgt op teletekst. De afgelopen 24 uur zijn volgens het RIVM 63 mensen overleden aan het coronavirus, 29 meer dan gisteren.

Marc Josten, hoofdredacteur van Human, was net begonnen met het vervolg op zijn boek 'Weerwoord' (2017), een journalistiek onderzoek naar de werking van publieke opinie. Titel en motto waren al klaar: 'Medialogica. Over macht, media en manipulatie'. Als beelden het van feiten winnen. In politiek, media en bedrijfsleven. Thuis en op de werkvloer.

Maar toen brak het Corona-virus uit. Het degradeerde de onderzoeksvraag van een belangrijke hoofdzaak tot een belangrijke zaak. De nieuwe belangrijke hoofdzaak is opeens: hoe komen we met mensheid, macht en media uit deze wereldwijde crisis? Omdat er nog geen horizon in zicht is, veranderde het boek tot nader order in dit corona-dagboek: Waarheid, leugen en gezond verstand in crisistijd.

Meer berichten over corona