In de podcastserie Wat blijft volgt Inge ter Schure het spoor terug van jeugdagent Trees Keultjes. In de jaren vijftig van de vorige eeuw was Keultjes een van de eerste drie vrouwelijke politieagenten in Nederland. Met haar werk maakte ze de weg vrij voor een nieuwe generatie vrouwelijke politieagenten. Jeugdagent Kim van der Weij bijvoorbeeld, die zich net als Trees richt op jongeren.

Hoe gaat een jeugdagent om met pesten? En wat ligt er eigenlijk allemaal in de achterbak van een politieauto? Op haar Instagram- en TikTok-kanaal beantwoordt agent Kim van der Weij zoveel mogelijk vragen die spelen onder jongeren. Ze houdt op deze manier een wat andere stijl erop na dan haar strenge voorganger Trees Keultjes: op sociale media probeert ze juist de mens achter het uniform te laten zien.

Kim werkt al zestien jaar voor de Politie Eenheid Amsterdam - als jeugdagent, noodhulpverlener én via sociale media. Zonder grensverleggende vrouwelijke agenten als Trees Keultjes, meent Kim, had zij haar werk vandaag niet zo vrij kunnen doen.

Hoe probeer jij jongeren te bereiken in je werk?

"Ik wil mensen laten zien dat achter ons uniform gewoon een mens zit, en daarom vind ik de combinatie van mijn banen zo tof. Als jeugdagent kan ik mensen op straat bereiken, door even een praatje te maken als ik surveilleer bijvoorbeeld. Dat wil ik op een positieve manier doen – me niet alleen maar laten zien als het ergens misgaat. En via mijn werk op sociale media kan ik vervolgens veel meer mensen tegelijk aanspreken.

Ik merk dat er veel vragen zijn over de politie. Op TikTok probeer ik zoveel mogelijk te beantwoorden. Het is mooi dat ik daar kan laten zien dat de politie veel meer doet dan bekeuringen uitschrijven of achter een paal staan flitsen. We zijn benaderbaar, je kunt met ons praten."

Op welke manier hebben de eerste vrouwen bij de politie, zoals Trees Keultjes begin jaren vijftig, de weg voor jou vrijgemaakt?

"De vrouwelijke agenten die voor mij gingen, hebben ervoor gezorgd dat dit werk voor mij normaal voelt. Trees moest via de zij-ingang bij het politiebureau naar binnen als ze ging werken, puur omdat ze vrouw was. Die andere behandeling kan ik me nu echt niet meer voorstellen. Toen ik op mijn achttiende bij de politie solliciteerde was dat heel gewoon. Er werd niet getwijfeld of ik het als vrouw wel aankon, maar gewoon gekeken of ik geschikt was voor het werk."

Kim van der Weij over het nalatenschap van Trees Keultjes.

Wat zegt het over die tijd dat dat toen niet zo vanzelfsprekend was, denk je?

"Het zegt denk ik vooral dat politiewerk lang gezien werd als mannenberoep. Dat het eigenlijk een beetje gek was als een vrouw bij de politie werkte, en je het dus bijna stiekem moest doen. Dat zie je ook aan Trees’ werkzaamheden: ze mocht eigenlijk alleen verkeerslessen geven op school, en in een bioscoop controleren of kinderen wel oud genoeg waren voor de film die ze gingen zien.

Dat is nu wel anders: ik werk gewoon in de noodhulp, en alle vrouwen binnen de politie doen hetzelfde werk als de mannen. Je kunt bij de Mobiele Eenheid of het Arrestatieteam, of zoals ik bij de Noodhulp. In mijn basisteam zijn twee vrouwen gewoon teamchef."

Loop je als vrouw nu op geen enkele manier meer tegen vooroordelen aan bij de politie?

"Bínnen de politie heb ik absoluut geen last van vooroordelen of belemmeringen. Daarbuiten merk ik wel dat het standaardbeeld van een agent nog steeds mannelijk is. Je hoort vaak dingen als: ‘Ik ben trots op onze politiemannen’, of iemand reageert op mijn foto met: ‘Gaat dit poppetje ons land kunnen beschermen?’

Er wordt sneller aan je vaardigheden getwijfeld. Toch zie ik dat ook als kracht: onderschat vrouwen maar, want dan kom je van een koude kermis thuis als je opeens door ons wordt aangehouden."

Trees had best een strenge reputatie. Wat is jouw stijl op straat?

"Ik probeer vooral iemand te zijn die dingen op een normale, laagdrempelige manier kan uitleggen. Een open iemand waarbij je altijd terecht kunt - al weten de jongeren in mijn wijk ook dat ik niet altijd lief en gezellig ben. Op sociale media ben ik vrolijk, maar op straat ben ik er ook om jou duidelijk te maken wanneer je de fout in gaat. Maar ik probeer wel altijd begrip te hebben voor de jeugd.

Ik vind dat politie en jongeren nog te vaak onnodig tegenover elkaar worden geplaatst. We zijn allemaal jong geweest, we hebben allemaal weleens stomme keuzes gemaakt. Met meer begrip een gesprek met jongeren voeren, maakt volgens mij dat jongeren gaan inzien dat de politie zo stom nog niet is. De politie begrijpt me wel, maar is er ook om uitleg te geven wanneer dingen niet mogen."

Helpt het bij jouw missie dat je vrouw bent?

"Ik denk niet dat jongeren me sneller accepteren of respecteren omdat ik een vrouw ben. Het helpt wel bij situaties met vrouwen – als iemand wordt lastiggevallen, of bij een aanranding bijvoorbeeld, dan vinden mensen het vaak makkelijker om hun verhaal te doen aan een vrouw.

Maar ik denk niet dat je als vrouw automatisch een streepje voor hebt als het gaat om verbinding maken met jeugd. Dat komt echt vanuit jezelf: ben jij bereid in een puberbrein te stappen, begrip voor hen op te brengen? Ik denk dat een man en een vrouw daarin precies hetzelfde kunnen betekenen."

Kim van der Weij met de foto van Trees Keultjes.

Wat valt je op aan Trees, als je naar haar foto kijkt?

"Ik vind het vooral een hele mooie foto, al is hij wel wat strak. Je snapt meteen dat Trees bekend stond als strenge agent: je ziet een sterke vrouw waar je zeker niet mee moet sollen. Grappig genoeg zie je in haar uniform nog veel overeenkomsten met ons oude uniform, dat ik droeg toen ik bij de politie begon. Ze draagt een overhemd en een stropdas bijvoorbeeld, waar wij als vrouwen vroeger ook nog voor konden kiezen.

Sowieso zie ik eigenlijk niet zoveel verschillen met Trees en mezelf, toen ik als achttienjarige bij de politie kwam. Zij heeft misschien korte krullen, en ik had lange krullen, maar de rest komt best overeen. Het enige dat me echt opviel was dat ze in een rok werkte. Dat mag bij ons nu alleen bij het ‘nette uniform’, bijvoorbeeld op de uitvaart van een collega. Maar zie je me verder al in een rok achter iemand aanrennen? Dat kan echt niet."

Wat verbaasde je het meest, aan haar verhaal?

"Het is voor mij de normaalste zaak van de wereld dat ik dit uniform mag dragen, en het verbaasde me vooral dat dat zo kort geleden nog níet zo was. Ik sta zonder aarzeling naast mijn mannelijke collega’s op straat, word gelijk behandeld en gerespecteerd. Terwijl Trees begin jaren vijftig alleen maar bij de politie kon omdat haar vader daar commissaris was. Dat deed me wel nadenken: als zij die kans door dat toeval niet had gekregen, had ik hier vandaag dan wel kunnen werken?"

Luister Wat blijft

Wat blijft als we er niet meer zijn?

In de podcastserie Wat blijft volgen we het spoor terug van recent overleden Nederlanders. Wat hebben zij écht betekend? Wat kunnen we leren van hun leven? En hoe leven zij voort?