Podcasts

"Deze zaak is te groot om in de doofpot te stoppen, voor mij persoonlijk, maar ook voor de wereld”, zei klokkenluider Frits Veerman, die tot zijn dood streed voor gerechtigheid. Nadat hij een Pakistaanse collega op atoomspionage had betrapt werd hij ernstig dwarsgezeten door Nederlandse veiligheidsdiensten. Botte Jellema volgt zijn spoor terug met natuurkundige Dirk van Delft, Lousewies van der Laan van Transparency International en met zijn kinderen Paul en Joke.

Zin in seks komt spontaan, dat is een van de mythes die seksuoloog Ellen Laan omverwierp. Ze wilde de orgasmekloof verkleinen, want vrouwen zouden veel meer plezier kunnen beleven aan seks. Als kind was Laan onzeker en werd ze gepest, hoe lukte het haar later met zoveel trefzekerheid seksuele taboes te doorbreken? Stine Jensen volgt haar spoor terug met collega Lisa de Pagter, vriend en seksuoloog Rik van Lunsen en geliefde Mario ter Smitten.

Schrijver Hafid Bouazza had een onstilbare honger naar literatuur, maar ook naar de roes van drank en drugs. Bij het grote publiek brak hij door met de bekroonde roman Paravion, over drie generaties mannen in een Marokkaans dorp. Bouazza was een virtuoos en grenzeloos schrijver en mengde zich, als ex-moslim, in het debat over de multiculturele samenleving. Emmie Kollau volgt zijn spoor terug met literatuurkenner Liesbeth Minnaard, voormalig vriend en uitgever Mai Spijkers, en vriend en schrijver Joris van Casteren.

Als student kampte psychiater Jan Mokkenstorm zelf met een depressie. Dat motiveerde hem later om het taboe rond zelfmoord te doorbreken. Hij richtte Stichting 113 Zelfmoordpreventie op. Mokkenstorm was eigenwijs en soms onredelijk, maar altijd voor honderd procent toegewijd aan zijn patiënten. Coen Verbraak volgt zijn spoor terug met vriend Jan Smit, collega Anke Wammes en weduwe Nicole Kwaks. 

Filosoof Otto Duintjer trok in de jaren ’70 volle collegezalen als hoogleraar Kennisleer en Metafysica. Hij zocht zijn leven lang voorbij de grenzen van het denken. In India ging Duintjer op zoek naar een nieuwe spiritualiteit. Clairy Polak volgt zijn spoor terug met oud-student en schrijver Roel Bentz van der Berg, vriend en collega Gerard Visser en dochter Manon.

In 2017 overleed de Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan. Wie was Eberhard van der Laan? Wat dreef de man die eigenlijk helemaal geen burgemeester wilde worden? En waarom blééf hij maar doorwerken toen dat fysiek allang niet meer ging? Coen Verbraak volgt zijn spoor terug met zijn weduwe Femke van der Laan, collega Eric van der Burg (destijds VVD-wethouder in Amsterdam, sinds kort  staatssecretaris voor Asiel en Migratie) en NRC-journalist Bas Blokker die Van der Laan jarenlang volgde.

Aïda Spaninks was als dj Lady Aïda een pionier van de Nederlandse techno. Haar gedrevenheid bracht massa’s mensen in beweging, maar maakte haar soms ook solitair. Romanee Rodriguez volgt haar spoor terug met dj Serge Verschuur, poppodiumdirecteur Frens Frijns en haar boeker en vriend Ron Euser.

De schoonheid van het terloopse wist K. Schippers (pseudoniem van Gerard Stigter) in speelse woorden te vatten. Clairy Polak volgt zijn spoor terug met komiek Ronald Snijders, redacteur Patricia de Groot en zijn dochters Bianca en Diana Stigter.

Actrice Francine Diels speelde 36 jaar lang het personage Sien in Sesamstraat. Tot ze moest stoppen met spelen vanwege dementie. Floortje Smit volgt haar spoor terug met haar man Luc Janssen, collega Bert ‘Tommie’ Plagman, en eindredacteur Ajé Boschhuizen in het decor van Sesamstraat.

Bernard Haitink was een van de grootste dirigenten ter wereld en werd door musici een tovenaar genoemd. Wat was zijn magie? Botte Jellema volgt zijn spoor terug met altviolist en jeugdvriend Wim ten Have, violist bij het Concertgebouworkest Caroline Strumphler, en de jonge dirigent Manoj Kamps.

Pieter Muysken was een invloedrijk taalkundige en winnaar van de Spinozaprijs. Hij werd wereldberoemd met zijn onderzoek naar taal, zo legde hij in een overzichtswerk de 34 talen van Bolivia vast. Floortje Smit volgt zijn spoor terug met collega en vriendin Mily Crevels, taalkundige Marc van Oostendorp en zus Agaath Cornel.

De invloedrijke componist Louis Andriessen schreef meer dan honderd composities. Hij was een van de aanjagers van de actiegroep De Notenkraker, tegen het conservatisme in de klassieke muziek. Clairy Polak volgt zijn spoor terug met muziekrecensent Bas van Putten, zijn vrouw Monica Germino en componist Martijn Padding.

Campagnestrateeg Erik van Bruggen was van grote invloed op de Nederlandse politiek. Hij was medeoprichter van campagnebureau BKB, waar mensen als Lodewijk Asscher, Thierry Baudet en Alexander Klöpping werden opgeleid. Van een kind dat gepest werd, groeide hij uit tot iemand die alles durfde. Floortje Smit volgt zijn spoor terug met politicus Lodewijk Asscher, compagnon Alex Klusman en zus Anke van Bruggen.

Evelien Gans was een chroniqueur van het Nederlandse Jodendom en schreef onder meer het eerste deel in de dubbelbiografie over Jaap en Ischa Meijer. Ze streed tegen de normalisering van het antisemitisme en zocht actief naar haar eigen joodse identiteit. In de laatste maanden van haar leven worstelde ze met een depressie. Tom Reijner volgt haar spoor terug met partner Frank Diamand, schrijver Stephan Sanders en zus Heleen Gans.

Ajax-icoon Wim Suurbier was een doortastend verdediger, won drie keer de Europa Cup 1 en speelde twee WK-finales. Hij was misschien wel de laatste Nederlandse voetballer die zich een rock-’n-roll levensstijl kon veroorloven. Arco Gnocchi volgt zijn spoor terug met acteur en schrijver Maarten Spanjer, voetbalmaatje Ruud Krol, dochter Melissa Suurbier en ex-vrouw Maja Suurbier.

Door collega’s werd theatermaker en beeldend kunstenaar Jeroen van Merwijk zeer gewaardeerd; hij won de Annie M.G. Schmidtprijs en de Edison Oeuvreprijs voor Kleinkunst. Toch bereikte hij met zijn compromisloze liedjes nooit het grote publiek. Coen Verbraak volgt zijn spoor terug met cabaretier Diederik van Vleuten, theaterrecensent Patrick van den Hanenberg en broer Vincent van Merwijk.

Zanger en componist Jan Rot was een multitalent en heeft meer dan 800 nummers op zijn naam staan. Hij werkte samen met muzikanten als Rob de Nijs, Boudewijn de Groot en Henny Vrienten, en maakte furore met hertalingen van bijvoorbeeld de Mattheuspassie. In 2016 won hij de Annie M.G. Schmidtprijs. Fleur Jurgens volgt zijn spoor terug met componist Jakob Klaasse, zangeres Marjolein Meijers en dochter Elvis Rot.

Ed van Thijn was lange tijd burgemeester van Amsterdam, fractievoorzitter van de PvdA en tweemaal minister van Binnenlandse Zaken. Hij schreef verschillende boeken, over politiek, maar ook over hoe hij als joods jongetje de Tweede Wereldoorlog overleefde op achttien onderduikadressen. Peter Blom volgt zijn spoor terug met oud-hoofdcommissaris Joop van Riessen, oud-partijgenoot Wim Meijer en dochters Marion en Carla van Thijn.

Hummie van der Tonnekreek was beroepsroddelaar én meester in de rechten. Ze werkte bij roddelbladen Story, Privé en Weekend en was een van de architecten van het realityprogramma Big Brother waar ze ook hoofdredacteur was. Ze schreef verschillende boeken zoals Iedereen kan Beroemd worden. Martha Riemsma volgt haar spoor terug met producent Paul Römer, vriend Gijs van Dam en collega Henk van der Meijden. 

Socioloog Gert Hekma was oprichter van de vakgroep ‘homostudies’ aan de Universiteit van Amsterdam en schrijver van het boek ABC van Perversies. Hij was een controversieel wetenschapper, vooral door zijn uitspraken over seksualiteit bij kinderen. Botte Jellema volgt zijn spoor terug met collega-wetenschapper Linda Duits, schrijver Stephan Sanders en echtgenoot Mattias Duyves.

Schrijver en dichter Remco Campert was een meester in de eenvoud. Hij maakte deel uit van de literaire stroming De Vijftigers en brak door met de roman Het Leven is Vurrukkulluk. Gelauwerd werd hij, onder andere met de P.C. Hooft-prijs en de Prijs der Nederlandse Letteren. Coen Verbraak volgt zijn spoor terug met zijn redacteur Suzanne Holtzer, vriend Jan Mulder en vrouw Deborah Campert.

De Peruaans-Nederlandse filmmaker Heddy Honigmann wordt gezien als de grande damevan de Nederlandse documentaire. Ze won twee Gouden Kalveren en de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs. Bekende documentaires van haar hand zijn onder meer Crazy en Het Ondergronds Orkest. Clairy Polak volgt haar spoor terug met documentairemaker Ester Gould, documentairemaker John Appel en zoon Stefan van de Staak.

Als verdediger bij Feyenoord was de Ghanees-Nederlandse Christian Gyan een publiekslieveling die uitgroeide tot een cultheld. Hij won het landkampioenschap, de Johan Cruijff Schaal en de UEFA Cup. Na zijn voetbalcarrière werkte hij in de Rotterdamse haven. Inge ter Schure volgt zijn spoor terug met schrijver Michiel van Egmond, havenbaas Gerard Bax en voorganger Franklin Maduro.

Het leven van Laura Maaskant veranderde ingrijpend toen ze op vijftienjarige leeftijd een zeldzame en agressieve vorm van kanker kreeg. Ze studeerde kunstgeschiedenis en koos heel bewust voor kwaliteit van leven in plaats van kwantiteit. Ze verwierf bekendheid met het boek LEEF!. Coen Verbraak volgt haar spoor terug met haar moeder, een vriend en een collega.

Ze was de eerste vrouwelijke voorzitter van de Algemene Onderwijsbond en vice-voorzitter van de FNV, maar werd vooral bekend als minister. Vanwege de Vogelaarwijken die naar haar vernoemd werden, maar ook door de ongemakkelijke mediaoptredens in de pers.  Zij leed al geruime tijd aan depressies en maakte een einde aan haar leven. Maartje Willems volgt haar spoor terug met oud-kamervoorzitter Gerdi Verbeet, vakbod-collega Agnes Jongerius en haar man Onno Bosma.

Acteur en regisseur Gijs de Lange speelde jarenlang in Het Klokhuis. Over zichzelf sprak hij liever niet, maar luisteren en advies geven kon hij als geen ander. 'Wat zou Gijs hiervan vinden?' horen veel collega's nog steeds in hun achterhoofd. Inge ter Schure volgt het spoor terug van Gijs de Lange met acteur Hans Kesting, die Gijs al sinds de Toneelschool kent, met cabaretier Pepijn Schoneveld, met wie hij zijn humor deelde, en met zijn geliefde Helen de Bakker. 

Presentator Willibrord Frequin was de grondlegger van de overvaljournalistiek met zijn agressieve en onconventionele manier van interviewen en achtervolgen. Peter Blom volgt zijn spoor terug met zijn laatste vrouw Gesina Lodewijkx, met stamkroeg-eigenaar Wanda Niekerk en met journalist Fons de Poel: “Willibrord heeft mij veranderd: ik werd onaangenamer om het maximale te bereiken.” 

Zeezeiler en avonturier Henk de Velde zeilde zes keer de wereld rond. Over zijn avonturen schreef hij talloze boeken en hij vertelde er regelmatig over op televisie. Hij was het liefst onderweg. Zo voelde hij zich vrij en gelukkig, weg van het gekooide leven dat de meesten van ons leiden. Stine Jensen volgt zijn spoor terug met zeiler Jacqueline Evers, zijn zoon Stefan en journalist Toine Heijmans die hem opzocht toen hij was ingevroren in Siberisch ijs.  

Na zijn positie als burgemeester van Rotterdam, werd Bram Peper minister van Binnenlandse Zaken. Hij moest al gauw aftreden omdat hij gemeentegeld zou hebben gebruikt voor privézaken, de zogenoemde ‘bonnetjesaffaire'. Na een jarenlange juridische strijd werd Peper in het gelijk gesteld, maar zijn politieke carrière was voorgoed voorbij. Ellen van den Berg volgt zijn spoor terug met journalist Adri Vermaat, collega Frits Korthals Altes, partner Maria Heiden en dochter Menke Peper.

Hoe beëindig je een vriendschap? Hoe ga je om met een geliefde die naar de billen van andere vrouwen kijkt? En wat doe je als je buren meer contact willen dan jij? In haar populaire rubriek Moderne Manieren beantwoordde journalist Beatrijs Ritsema 20 jaar lang lezersvragen in Dagblad Trouw. Van huis uit was ze sociaal psycholoog, ze begon haar carrière als journalist bij studentenblad Propria Cures en schreef verschillende boeken. 

Stine Jensen volgt haar spoor terug met haar man Maarten Huygen en met haar vrienden Stephan Sanders en Ad van Iterson.

Trees Keultjes was in 1953 de eerste vrouw die in het politie uniform de straat op ging. Een ware bezienswaardigheid in die tijd. Ze trouwde nooit, maar zette zich haar leven lang in om de jeugd van Oss te behoeden voor een zedeloos bestaan.

Vorig jaar overleed ze, op 95-jarige leeftijd. Inge ter Schure volgt het spoor terug met haar nicht Ankie Keultes, twee oud-collega’s van Trees en met de jongeren van destijds.

Filmmaker Ismaël Lotz zag de wereld door de lens van zijn camera, zijn wapen. Hij stond met anderhalf been in Hollywood, totdat kanker die droom verstoorde. Ook dat proces besloot hij vast te leggen. Hij kon niet anders.

Nathan de Vries volgt zijn spoor terug met regisseur Halbe Piter Claus, met cabaretier Guido Weijers, die gek werd van zijn jaloersmakende creativiteit en partner Carolien geeft antwoord op de vraag ‘was het ooit genoeg?'

Op haar 18de verloor onderzoeker Judith Peters haar vader, de man aan wie ze haar zelfvertrouwen ontleende. Jarenlang was ze zoekende, totdat ze aan de Radboud Universiteit Nijmegen onderzoek ging doen waarin ze haar persoonlijke ervaringen kon verwerken. Ook toen ze zelf ziek werd wilde ze koste wat kost haar boek 'Ze kwamen nog één keer terug' publiceren.

Inge ter Schure volgt het spoor terug van Judith Peters met haar begeleider professor Enny Das, met de befaamde neurochirurg professor André Grotenhuis, en met haar partner, Arjan Dresmé. 

Wie denkt aan Han Peekel, denkt al snel aan het TV-programma Wordt Vervolgd. Miep, Miep, Zoef!

Peekel was de presentator van het programma, maar maakte daarnaast ook duizenden andere producties. En had hij meer noten op zijn zang. Zo stond hij in de jaren tachtig aan de wieg van het archief van Beeld en Geluid in Hilversum en won hij zelfs een Edison. Koen Maas volgt zijn spoor terug met goede vriend en collega Rik Felderhof , hoofdconservator van Beeld en Geluid Eppo van Nispen tot Sevenaer en Peekels oudste dochter Cato-Margo.

Max Moszkowicz sr. was de nestor van de Nederlandse strafpleiters en verdedigde onder andere Klaas Bruinsma en Willem Holleeder. Samen met zijn vier zonen bouwde hij een imperium van advocatuur op. Het oorlogstrauma uit zijn jeugd vormde hem fundamenteel: zijn ouders, broer en zus werden vermoord in concentratiekampen; hij was de enige van het gezin die overleefde.

Peter Blom volgt zijn spoor terug met NRC-journalist Marcel Haenen, vriend Benoit Wesly en oud-client Johan Verhoek alias De Hakkelaar.

‘Van alle boze mensen in de stad was Perez Jong Loy ongetwijfeld de aardigste’, schreef Het Parool na zijn dood. Als activist nam hij tal van initiatieven. Zoals de button met het jaartal 1873, om aandacht te vragen voor het feit dat tot slaaf gemaakten na de afschaffing van de slavernij nog tien jaar op plantages moesten blijven werken om de schade voor de eigenaren te beperken.

Nathan de Vries volgt zijn spoor terug met onder andere Amandla Awethu! van University of Colour, collega en vriendin Dionne Abdoelhafiezkhan en zijn broer Sergio Bernstein. Wat heeft zijn activisme teweeg gebracht?

Rabi Koria was een onconventionele kunstenaar die graag de randen opzocht. Van een wit doek en schildersezel moest hij niets hebben, hij gebruikte badkamertegels van de bouwmarkt. Koria werd in 1988 geboren in het stadje Qamishli in het noordoosten van Syrië, hij was een paar jaar oud als het gezin in Nederland komt. Al jong weet Rabi dat hij kunstenaar wil worden, iets wat niet voor de hand ligt in zijn familie

Maartje Willems volgt het spoor terug van Rabi Koria met kunsthistoricus Rebecca Nelemans, met goede vriendin en kunstenaar Raquel van Haver, en met Rabi’s broers Mayk en Somi. 

Televisieproducent, presentator en DJ Harry de Winter leefde het leven voluit en stimuleerde anderen dan óók te doen. Die levensinstelling had alles te maken met de geschiedenis van zijn Joodse ouders die de Holocaust overleefden. De Winter was een linkse jongen die met de verkoop van zijn productiemaatschappij IDTV multimiljonair werd. Hij stond aan de wieg van succesvolle series, maakte toneelvoorstellingen, was beeldend kunstenaar en verzette zich tegen de politiek van Israël met een Ander Joods Geluid. Toen hij asbestkanker kreeg, behandelde hij zelfs zijn ziekte en dood als een grootse productie.

Journalist Martha Riemsma volgt zijn spoor terug met collega Derk Sauer, vriendin Jeannette Smit en geliefde Yvonne van den Hurk. 

Jan Fontijn was neerlandicus, literatuurwetenschapper en criticus, maar bovenal was hij de godfather van de schrijversbiografie. Hij was altijd op zoek naar een moment waarin de persoonlijkheid van zijn onderwerp in alle naaktheid aan het licht kwam. Naar de persoon die schuilgaat achter het masker. Tegelijkertijd legde hij, in het beschrijven van de levens van anderen, een deel van zijn éigen leven bloot. Want een biografie is ook een zelfportret.

Annette van Soest volgt zijn spoor terug met criticus en vriend Carel Peeters, met collega en vriendin Marita Mathijsen en met zijn vrouw, schrijfster Charlotte Mutsaers. 

Zelfs toen Eli Content bijna niets meer kon, bleef hij kunst maken. Zelf eten of drinken lukte niet meer, zijn stem was zacht en hees, maar uit zijn handen bleef het stromen: felgekleurde maskers, en grote poppen, gemaakt van het karton waar fietsen in verpakt worden. De joods-Nederlandse kunstenaar creëerde ‘iedere minuut van de dag’ zijn eigen wereld, en deelde daar gul van uit. Elianne Meijer volgt het spoor terug van Eli Content met zijn grote liefde Karina Schaapman, met goede vriendin Hetty Berg aan wie hij zijn joodse levensstijl heeft doorgegeven, en met oud-student en collega-kunstenaar Derk Thijs. 

Mient Jan Faber was in de jaren tachtig hét gezicht achter de vredesdemonstraties.

De angst voor kernwapens was groot in die tijd en onder de leus 'Help de kernwapens de wereld uit, om te beginnen uit Nederland' groeide er een enorme beweging. Faber, gepromoveerd in de abstracte wiskunde, was een erg slimme en eigenzinnige man die niet bang was om tegen zijn eigen achterban in de te denken. Zo deed hij tien jaar geleden nog een opmerkelijk uitspraak: "Er is geen betere garantie voor de wereldvrede dan het kernwapen." Journalist Kees van den Bosch volgt zijn spoor terug met collega Dion van den Berg, oud-minister Jan Pronk en zijn dochter Hanneke Faber. 

Met zijn kenmerkende ooglapje en grote bos grijs haar was Wim Kayzer een opvallende verschijning op televisie. In series als Nauwgezet en Wanhopig, Een Schitterend Ongeluk en Van de schoonheid en de troost onderzocht hij de grote vragen van het menszijn. Wie zijn we, wat inspireert ons, waarom doen we wat we doen? Kayzer was gefascineerd door de Tweede Wereldoorlog. In zijn latere leven legde hij zich steeds meer toe op het schrijven. En hij had een heel andere kant, die bijna niemand kende: de familieman die -altijd op zijn hoede- survivalde in Frankrijk. Lotje IJzermans volgt het spoor terug met cameraman Erik van Empel en geluidsman Menno Euwe, uitgever en goede vriend Jan Geurt Gaarlandt, en met dochter Eva Effenberger. 

Liefke Munneke Bos had een enorme liefde voor het Groninger landschap en het culturele erfgoed. Na de zware aardbeving bij het dorpje Huizinge in 2012 realiseerde zij zich dat de gasboringen van de NAM onomkeerbare schade veroorzaakten. Samen met haar echtgenoot Jan kwam Liefke Munneke Bos in actie. Onvermoeibaar demonstreerde ze, sprak ze in bij gemeenteraad en provincie, liet ze haar stem horen bij de Raad van State. Ze ging fier voorop in de strijd en had een enorme dossierkennis.

Inge ter Schure volgt het spoor terug van Liefke Munneke Bos met Tweede Kamerlid Sandra Beckerman van de SP, historicus Reint Wobbes en echtgenoot Jan Munneke.