Daan Roosegaarde ontwerpt zon die covid te lijf gaat

Roosegaarde heeft - zoals iedereen - genoeg van de coronacrisis. Hij mist het enorm om met mensen samen te komen, ook al is het maar om samen te wachten op de trein. Hij ontwierp daarom Urban Sun, een 'zon' voor in openbare ruimtes, zoals een treinstation, waardoor je elkaar op een veiligere manier kunt ontmoeten.

Wetenschappers beamen in een onderzoek dat ultravioletlicht met een golflengte van 222 nanometer niet schadelijk is voor mens of dier. Vroeger werd ook al ultraviolet ingezet om ruimtes te ontsmetten. De golflengte van dat licht is 254 nanometer en deze golflengte kan wél schadelijk zijn. 

Volgens Roosegaarde mag Urban Sun niet als vervanging worden gezien van de huidige veiligheidsmaatregelen tegen het coronavirus. ''Wanneer twee personen onder Urban Sun staan, is het van belang dat ze anderhalve meter afstand van elkaar houden, en dat ze gebruik maken van een mondkapje,'' benadrukt hij.

Roosegaarde weet al sinds zijn jeugd dat hij van ontwerpen houdt. Hij kiest ervoor om architectuur te studeren aan The Berlage, een onafhankelijke postacademische architectuurschool in Amsterdam. Tijdens deze studie creëert Roosegaarde zijn eerste kunstwerk, 22 Beds. Dit kunstwerk bestaat uit 22 bedspiralen die een dynamisch landschap creëren waarbij slapen, dromen en vrijen centraal staan. Deze creatie valt meteen in de smaak en wordt vlak na de expositie aangekocht door Koninklijke Auping om zijn kunstcollectie uit te breiden.

Hetzelfde jaar creëert Roosegaarde zijn tweede kunstwerk, House. House is een houten kubus, die steunt op drie boompilaren. Deze pilaren groeien door de kubus heen. De creatie verbindt stedelijke huisvestiging met the nature of growing. Roosegaarde maakt House voor de kunstcollectie van Rabobank.

Na het behalen van zijn masterdiploma aan The Berlage, opent Roosegaarde zijn eigen studio op maar liefst twee locaties: Rotterdam en Shanghai. Roosegaarde heeft niet zomaar voor deze steden gekozen. ''Rotterdam en Shanghai zijn beide havensteden met hun dynamiek. Europa is goed voor onderzoek, Azië is interessant om projecten grootschaliger te doen."

Alle kunstwerken die Roosegaarde creëert, komen voort uit zijn interesse voor gezondheid, duurzaamheid en maatschappelijke ontwikkeling. Deze drie pijlers staan dan ook centraal bij al zijn kunstwerken. ''Het is mijn taak als ontwerper om theoretische informatie om te zetten naar een behapbare creatie, zodat de samenleving er gebruik van kan maken."

Zelfs na 34 projecten blijft ontwerpen spannend. ''Het is ontzettend eng om iets nieuws op de markt te brengen. Je moet echter nooit deze angst de overhand laten nemen. Ik laat mij leiden door nieuwsgierigheid, dat is de reden dat ik ontwerp: ik wil de wereld vernieuwen.''

Urban Sun is dus Roosegaardes recentste kunstwerk. Deze 'zon' moet bijdragen aan het 'nieuwe normaal' van corona. Het concept ontstond toen Roosegaarde op een artikel over ultravioletlicht in het wetenschappelijke tijdschrift Nature stuitte. ''Het soort ultravioletlicht dat het artikel beschrijft, maakt ruimtes voor tot 99,9 procent virusvrij," licht Roosegaarde toe.

Het artikel wekte zijn interesse en Roosegaarde nam contact op met de auteur, een professor werkzaam bij de Monterrey University in Mexico. "Toevallig ken ik hem persoonlijk, omdat ik twee jaar heb lesgegeven aan deze universiteit in milieuarchitectuur en ontwerp. De auteur legde mij uit dat het om ultravioletlicht ging met een golflengte van 222 nanometer. Tussen het uv-licht en de virussen ontstaat een chemische reactie, waardoor virussen beschadigd raken en onvoldoende functioneren.''

"Ik wilde vervolgens graag deze theoretische informatie omzetten naar iets waar de samenleving gebruik van kan maken. Ik ben vervolgens veel gesprekken gaan voeren met ontwerpers, onderzoekers, professoren en andere experts. Zoveel mensen hebben mij geholpen bij het creëren van Urban Sun, hier ben ik erg dankbaar voor.'' In onderstaande video is te zien hoe Urban Sun precies in zijn werk gaat.

Tekst gaat verder na video.

Bepaald ultravioletlicht is net zoals de echte zon slecht voor de huid. Urban Sun maakt echter gebruik van ultravioletlicht dat geen schadelijk effect heeft op mens of dier. "Ultravioletlicht met een licht golflengte van 254 nanometer kan wel schadelijk zijn. Dit soort licht wordt gebruikt binnen ziekenhuizen om ruimtes en voorwerpen te ontsmetten. Het is dan van belang dat niemand aanwezig is in de ruimte. Men kan wel onder Urban Sun staan, omdat het een veilige golflengte van 222 nanometer schijnt."

Urban Sun beweegt dus niet met je mee, maar is verbonden aan de ruimte. Het lijkt Roosegaarde daarom een tof idee om een tweede versie te maken. ''Deze tweede versie zou dan een Urban Sun zijn die met je meebeweegt. Die zou je dan kunnen huren als je hem nodig hebt, net zoals je ov-fiets pakt. Wanneer je de Sun niet meer nodig hebt, kun je 'm weer inleveren.'' Wanneer en of er een tweede versie komt, is nog even afwachten.