We willen graag authentiek en origineel zijn, en tegelijkertijd behoren tot de groep. Maar tot welke groep? De term is lastig, en laat zich lastig vangen. Kiza Magendane geeft de term "authenticiteit" opnieuw betekenis.

Is authenticiteit iets om na te streven?

'Ik was laatst een paar dagen naar een klooster om te schrijven. Daar zag ik mensen op zoek naar echtheid. Dat vond ik opvallend, want echtheid bevindt zich in het onbewuste. Als je bewust met authenticiteit bezig bent, veronderstelt dat eigenlijk al dat het uit je handen glipt.

Als mensen zoeken naar rust en meditatie in een klooster, zien ze vaak het decor. Wat daar achter schuilt weten ze vaak niet. Mensen gaan als toeristen naar een klooster en willen als broeders leven, maar hoe het er werkelijk aan toe gaat in een klooster en de broeders of zuster, dat boeit hen allemaal niet.

Het gaat hen om het esthetische. Authenticiteit is dan niet meer dan een decor. Want hoe dieper je gaat, hoe meer chaos je ontdekt. We moeten de chaos meer omarmen. Ik heb het idee dat we graag een esthetische invulling van het leven willen en niet meer wat daar achter schuilt. Terwijl juist in die chaos de authenticiteit zit.'

Hoe wordt authenticiteit politiek gebruikt?

'Authenticiteit is verbonden met het woord macht: wie bepaalt wat authentiek is? Wanneer authenticiteit als politiek instrument wordt gebruikt, gaat het vreemd genoeg vaak over insluiting en uitsluiting.

Zo zat ik in 2015 in een radiodebat met Thierry Baudet. Hij zei: "Ik wil een dominant blank Europa." Ik mocht hem tot dan toe best, we hebben zelfs wel eens een biertje gedronken, maar daarna heb ik hem ontvriend op Facebook.

Is het niet zo dat je je moet invoegen in een beschaving? Dat je jouw invulling van authenticiteit een beetje inlevert omwille van beschaving? Ik noem dit vaak de tirannie van geografie. De medemenselijkheid waarmee je wordt behandeld, hangt af van waar je geboren bent.'

Over Kiza Magendane

Kiza Magendane is ondernemer op het gebied van beleid en freelance schrijver voor onder meer NRC, De Kanttekening en De Groene Amsterdammer. Magendane studeerde politicologie in Amsterdam en werkt aan zijn eerste boek over de Nederlandse identiteit.

Begrijp je waar die hang naar authenticiteit vandaan komt?

'Ja, ergens heeft het ook wel iets moois: het verlangen naar een authentiek verleden. Ik denk dat het te maken heeft met kwetsbaarheid en de angst om jezelf te verliezen. Ik herken dat gevoel wel, maar zie onder ogen dat ik nooit authenticiteit ga vinden.'

Waar ligt de oplossing?

'Als je samenleving een huis is, dan mag je prima je privékamer hebben. Maar je moet ook een gemeenschappelijke kamer hebben waar je elkaars ongemak snapt. Samenleven is niet alleen maar feesten. Het is heel belangrijk elkaar in de fysieke ruimte te blijven ontmoeten.'

Samen met filosoof Welmoed Vlieger, filosoof Maarten Doorman en historicus Philipp Blom was Magendane te gast in Het filosofisch kwintet. Het gesprek ging over “authenticiteit”, één van de woorden waarmee we worstelen.

Ook interessant