Ook de discussie over de uitbreiding van Lelystad Airport kent een denkfout: het argument van de verloren kosten.

Al jaren woedt er een felle discussie over de uitbreiding van Lelystad Airport. Voorstanders hameren op werkgelegenheid, tegenstanders benadrukken de geluidsoverlast van laag overvliegende toestellen. Voor de kerst debatteerde de Tweede Kamer over uitstel van de opening van de luchthaven. Aanleiding: een forse blunder. De geluidsoverlast voor omwonenden bleek groter dan was berekend. Maar uitstel kwam er niet: de regeringspartijen hielden vast aan de datum van april 2019. 

Waarom? Volgens het plan van de Schiphol Group is Lelystad Airport jaarlijks goed voor 136 miljoen euro, tenminste als de luchthaven het maximum aantal vluchten van 45 duizend per jaar haalt; dat is te verwachten pas vanaf 2047. En dan zijn er nog de 3200 banen die de luchthaven oplevert. 

Maar de oppositiepartijen denken er anders over. Ze willen uitstel van deze datum, totdat er een herindeling van het luchtruim is. En GroenLinks en de Partij voor de Dieren willen er zelfs helemaal vanaf. Maar ja, zeggen de voorstanders, er is al behoorlijk geïnvesteerd in de toeristenluchthaven. Vooruitlopend op de vakantievluchten die Lelystad gaat overnemen van Schiphol is de landingsbaan verlengd, de provinciale weg uitgebreid en wordt er gewerkt aan een nieuwe terminal. En dan hebben we het nog niet over de duizenden parkeerplaatsen voor de auto’s van toeristen. Kosten: in totaal zo’n 140 miljoen euro.

Een van de beweringen die voorstanders van de luchthaven in de strijd werpen, is het argument van de verloren kosten. Zonde van die 140 miljoen, zeggen ze, dat is weggegooid geld. Maar is dat wel zo? Kun je niet beter naar de toekomst kijken dan naar het verleden? Het geld is toch al weg, dat krijgen we niet meer terug. Het is een argument dat je steeds hoort bij grote geldverslindende projecten, zoals de Noord-Zuidlijn of de Hoge Snelheidslijn. Bij elk stapje in de voortgang van het project besloten betrokken overheden door te gaan, met als argument: we hebben er al zoveel in geïnvesteerd. Maar achteraf vroegen ze zich af: hadden we niet eerder moeten stoppen? 

‘Het is een fuik waar je nauwelijks uitkomt’, zei de Delftse onderzoeker Wijnand Veeneman in het Humanprogramma Dat Had Je gedacht. ‘Je hebt al zoveel geïnvesteerd - in onderzoek, in bouwen - dan kun je bijna niet meer stoppen.’

Of toch wel? ‘Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald’, zei Suzanne Kröger (GroenLinks) in een interview met de Volkskrant. We wachten af hoe het met Lelystad Airport gaat. Het argument van de verloren kosten mag in elk geval geen rol spelen.

 

Suzanne Weusten is psycholoog en schreef het boek ‘Wij zijn slim – en andere dwaalwegen van het denken’