Vijf Brainwash Talks die je gezien moet hebben

Het is natuurlijk ondoenlijk om uit zo’n lijst een overzicht samen te stellen met de ‘vijf beste Talks’, of de ‘tien Talks die je gezien moet hebben’. Veel liever hebben we dat je zelf gaat rondneuzen in het archief dat we inmiddels hebben opgebouwd. Dat je zelf ziet hoe opvattingen de afgelopen drie jaar veranderden, maar ook hoe tijdloos en onverminderd actueel de ideeën van sommige van onze denkers zijn. 

Zie de vijf Talks die we hieronder noemen dus vooral als een startpunt van jouw eigen zoektocht. 

"Het idee dat het leven alleen maar leuk moet zijn, is de grootste ziekte van deze tijd," zegt de Vlaamse psychiater Dirk De Wachter. We moeten aanvaarden dat het leven soms ingewikkeld en verdrietig kan zijn. Want in die lastigheden vinden we de verbinding met een ander.

Zijn boodschap resoneerde. Niet alleen bij bezoekers van het Brainwash Festival waar we de Talk opnamen, maar ook bij de kijkers die zijn verhaal op televisie of online bekeken. De Talk van De Wachter is de eerste Talk die we uitzonden, en tot op heden het meest bekeken.

Een schrijver en feminist waar zelfs zangeres Beyoncé fan van is. In het programmaboekje van het Brainwash Festival, waar we de Brainwash Talk van de Nigeriaanse Chimamanda Ngozi Adichie opnamen, noemden we uit voorzorg haar naam niet. We vreesden dat de zaal te klein zou zijn voor het aantal bezoekers dat haar zou willen zien.

Vanachter een katheder hield ze een prachtig pleidooi voor je durven uitspreken over maatschappelijke misstanden en ongelijkheden, hoe pijnlijk en risicovol dat soms ook is. 

Soms komen dingen zo mooi samen dat je het op voorhand niet kunt bedenken. Terwijl televisiemaker en klimaatactivist Nic Balthazar zich opmaakte voor zijn Brainwash Talk, vulde het café van opnamelocatie De Brakke Grond zich met jongeren die zich voorbereidden voor de grootste klimaatmars in tijden: die van maart 2019.

Terwijl zij schuilden voor de regen en protestborden beschilderden, ging Balthazar het podium op, megafoon in de hand. "Het alarm loeit," zei hij, boven de herrie uit. "En toch blijven we gewoon zitten." Al kan dat niet gezegd worden van de betogers die op dat moment het café verruilden voor de natte straten van Amsterdam. 

Als kind kreeg ze van haar grootmoeder een speeldoosje om make-up-spulletjes in op te bergen. Een goedkoop, glimmend zwart ding was het, maar historicus Anaïs van Ertvelde vond het prachtig. De ballerina die begon te draaien als je het doosje openklapte, was als zij: ook blond en ook zij hield van dansen.

Pas veel later ontdekte ze waarom ze het speeldoosje werkelijk zo mooi had gevonden. Het was het enige object waar ze zich als kind in weerspiegeld zag. Omdat het blond was, omdat het van dansen hield, maar vooral omdat het dansertje geen rechterarm had, net als zij. 

Als je de eerste Talk noemt, moet je natuurlijk ook de 200ste noemen. Econoom Ann Pettifor schreef hét standaardwerk over de Green New Deal, waarmee de economie herzien en vergroend moet worden.

Volgens haar is het tijd om onze behoeften centraal te stellen en niet onze verlangens. Die behoeften (een plek om te wonen, onderwijs, veiligheid) zijn beperkt, terwijl onze verlangens in theorie oneindig zijn. De hele Talk is zondag 21 november op televisie en online te zien.