Kamala Harris (56) wordt de eerste vrouwelijke, zwarte en Zuid-Aziatische vice-president van de Verenigde Staten. Waarom dat zo'n big thing is? 3FM vroeg het aan Devika Partiman (32). Zij is oprichter van stichting Stem Op Een Vrouw en legt haarfijn uit waarom het belangrijk is dat we vrouwelijke rolmodellen hebben in de politiek.

Voor iedereen die onder een steen heeft gelegen en niet weet wie Kamala Harris is: check deze video even.

Devika, geweldig dat de VS een vrouwelijke, zwarte, Zuid-Aziatische vice-president krijgen, maar wat betekent dit nou voor Nederland?

"Als je in Nederland te weinig vrouwen ziet waar je je mee kunt identificeren, ga je zoeken naar rolmodellen in het buitenland. Harris is Amerikaanse, maar staat óók op het wereldtoneel. Zo zijn we in Nederland een rolmodel rijker. Amerika is een invloedrijk land voor Nederland. En hopelijk geeft het politieke partijen in Europa en Nederland het inzicht dat vrouwen, met name vrouwen van kleur, écht wel stemmentrekkers zijn."

Waarom zijn die vrouwelijke rolmodellen zo belangrijk?

"Als je op jonge leeftijd politieke rolmodellen hebt met wie je je kunt identificeren, zorgt het ervoor dat jouw ambities op politiek, economisch en cultureel vlak verhogen. Rolmodellen zeggen veel over hoe jij de rest van je leven gaat trotseren. Als je bijvoorbeeld in de politiek geen vrouwelijk rolmodel ziet, ga je onbewust geloven dat je nooit op zo'n plek terecht kunt komen."

Fotograaf Elisabeth Lanz

Waarom zien we zo weinig vrouwen in de Nederlandse politiek?

"Voor veel vrouwen is het een barrière om de politiek in te gaan omdat het nog steeds een mannenwereld is. Daarbovenop komen de hardheid van debatten, de wetenschap dat je bijvoorbeeld op je uiterlijk bekritiseerd wordt en de twijfel of je inhoudelijk goed genoeg bent. Vrouwen stoppen bovendien ook sneller; de politieke cultuur is niet op hen ingericht.

Het gebrek aan vrouwelijke rolmodellen zorgt vermoedelijk voor minder politieke interesse bij vrouwen. En dat geldt nog veel meer voor niet-witte vrouwen. Zo zitten er op dit moment geen zwarte Nederlanders in de Tweede Kamer. Dan is het logisch dat zwarte mensen zich niet gerepresenteerd voelen, en zelf ook minder politiek actief zijn."

Hoe kunnen partijen meer ruimte aan vrouwen geven?

"Politieke partijen moeten actief vrouwelijke politici gaan scouten. En ze moeten het traditionele en gedateerde idee loslaten dat vrouwen eerst twaalf jaar credits moeten opbouwen, voordat ze op de lijst mogen of een hogere functie mogen uitvoeren. Zo blijven vrouwen, zeker vrouwen die horen bij een groep die nu zwaar ondergerepresenteerd is, altijd met één-nul achterstaan.

Bovendien moet de zogenoemde kwaliteitscriteria anders. Het moet minder gaan om politieke ervaringen en meer om wat iemand kan bijdragen. Vanuit diens ervaringen in de maatschappij."

Wat kunnen vrouwen zelf doen?

"Ga als vrouw je mogelijkheden verkennen! Dat betekent niet dat je direct de Tweede Kamer in moet, het kan ook betekenen dat je ergens lid wordt. En dan moet je als eerst accepteren dat waarschijnlijk geen enkele partij honderd procent bij je past. Als je het kunt betalen, word dan bijvoorbeeld eerst lid van verschillende partijen. Zo kan je oriënteren welke partij bij jou past en waarvoor jij je wilt inzetten. En: vraag hulp aan vrouwen die de stap al hebben gezet. Politici zijn vaak makkelijk bereikbaar, ook voor advies. Zeker op lokaal niveau.

Je hebt allerlei werkgroepen, commissies, denktanks en normale banen in de politiek. Ga verkennen wat jij wil betekenen op lokaal of nationaal niveau. Stuur bijvoorbeeld een lokale partij een e-mail waarin je uitlegt wie je bent en wat je specialisaties zijn. Vraag of je iets voor hen kunt betekenen. Ze zeggen gegarandeerd 'ja'."

Kamala Harris, met op de achtergrond Joe Biden

Wat doet jullie platform?

"De meeste mensen stemden braaf op de eerste persoon of vrouw op de kandidatenlijst. Met ons platform willen we dit doorbreken. Als politieke partijen vrouwen zélf niet hoger op de lijst zetten, dan zorgt de kiezer daar wel voor. We zien namelijk nu al meer vrouwen op de kandidatenlijsten dan vorige Tweede Kamerverkiezingen."

In de vorige Tweede Kamerverkiezingen stond geen enkele zwarte Nederlander op een verkiesbare plek. Gaat dat nu veranderen?

"Ik zie al een paar concept kandidatenlijsten voorbij komen waar meer zwarte mensen op staan dan vorig jaar, maar altijd op lage en veelal onverkiesbare plekken. Het is te karig, en ik snap het niet. De afgelopen jaren heeft de zwarte gemeenschap laten zien dat zij de leidende groep zijn in de samenleving als het gaat om het aankaarten van racisme en discriminatie. 

Zij zijn belangrijke gesprekken begonnen en hebben grote sociale bewegingen, zoals Kick Out Zwarte Piet (KOZP) waaruit een brede antiracismebeweging is gekomen, voortgebracht. Toch zijn de ogen van politieke partijen nog niet goed genoeg geopend."

Hoe lang gaat het duren voordat wij in Nederland een vrouwelijke minister-president krijgen?

"Ik zie het de komende verkiezingen niet gebeuren. Maar, laten we positief blijven en zeggen dat we na de verkiezingen in 2025 onze eerste vrouwelijk premier krijgen. Wat ik een mooie ontwikkeling vind, is dat vrouwelijke politici, zoals D66-fractievoorzitter Sigrid Kaag, de ambitie uitspreken dat ze premier willen worden. Ik hoop dat ze hiermee andere vrouwelijke politici stimuleren om hetzelfde te doen. Sigrid Kaag is niet de enige." 

Dit beaamt ook Kamala Harris in haar overwinningsspeech. “Ik zal niet de laatste zijn.” En zo is het maar net.

3FM powered by Human

Deze productie is gemaakt door ons jongerenplatform bij 3FM. Samen met de dj's en andere programma's van 3FM zetten zij belangrijke onderwerpen voor jongeren op de agenda. Wil je ook iets agenderen? Mail naar socialmatters@3fm.nl

Dit vind je ook interessant