Wat houdt ons tegen?

Jaarlijks gooien we met z’n allen twee miljard kilo voedsel weg, een file van vrachtwagens vol eten van Utrecht naar Barcelona. Deze voedselverspilling is verantwoordelijk voor zes procent van de totale uitstoot van broeikasgassen en zou in 2030 gehalveerd moeten zijn. Maar in dit tempo halen we onze klimaatdoelen niet. Beleidsmakers schieten tekort terwijl dit wel anders kan. Met één simpele ingreep blijken we miljoenen kilo’s voedsel te kunnen besparen. Hoe zijn we in deze wegwerpcultuur beland maar vooral: hoe komen we er weer uit?  Wat houdt ons tegen? En welke leider gaat hier wel verandering in brengen? 

Goed nieuws voor het milieu. Vliegtickets worden steeds duurder. En dat biedt kansen voor reizen met de trein. Meer trein en minder vliegtuig bespaart immers CO2 uitstoot. Maar dan moet de trein wel een aantrekkelijk alternatief zijn. En daar schort het nog aan: een internationale trein boeken is ingewikkeld, kaartjes zijn duur en verbindingen ontbreken. Wat houdt ons tegen om de trein in Europa voor reizigers de eerste keus te maken? Hoe krijgen we meer internationale treinen op het spoor? Wat is hiervoor nodig? En welke leider neemt hierin het voortouw? 

Het aantal elektrische auto’s stijgt. En tegelijkertijd is er een wereldwijde trend van steeds grotere auto’s. Deze SUV’s, Sports Utility Vehicle’s, worden groter, hoger en zwaarder en doen de milieuwinst van elektrisch rijden totaal teniet. De auto-industrie zegt met de elektrificering in te zetten op duurzaamheid maar zolang er SUV’s van de band blijven rollen, blijft de CO2 van het personenvervoer stijgen. En dat terwijl deze in andere sectoren juist daalt. Wat houdt ons tegen om de auto-industrie aan banden te leggen? En welke autogigant neemt hierin het voortouw?

Minder vlees eten is een van de krachtigste manieren om klimaatverandering tegen te gaan. De schappen met vleesvervangers breiden steeds meer uit en het aantal flexitariërs groeit. Toch daalt de vleesconsumptie niet. We eten in Nederland nog steeds ruim 400 miljoen hamburgers per jaar. Als die allemaal vegetarisch zijn, scheelt dat ruim 1 megaton CO2 en dat is meer dan de uitstoot van 300.000 auto’s per jaar. Hoe diep verankerd is vlees eten in onze cultuur? En wat houdt ons tegen om de vegaburger de norm te maken?

De klimaatwetenschap is helder: we moeten af van onze fossiele verslaving. Toch stromen er nog steeds vele miljarden naar oliemaatschappijen en vervuilende industrie. Ondertussen hebben groene start-ups moeite om financiers te vinden. Hoe zorgen we ervoor dat het grote geld de verduurzaming aanjaagt in plaats van vertraagt? Onderschatten beleggers de gevolgen en risico’s van de klimaatcrisis? En wat houdt pensioenfondsen en banken tegen om écht groen te beleggen?

Ons economie-onderwijs is achterhaald. In de collegebanken leren de bestuurders van morgen de ideeën van gister. De mens zou een calculerend, rationeel individu zijn en het hoogste doel voor een bedrijf is om zoveel mogelijk winst te maken. Maar ondertussen putten we de aarde uit en stevenen we af op een klimaatramp. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden moet het curriculum op de schop. Hoe ontwerpen we economielessen die niet alleen oog hebben voor de financiële impact, maar ook voor de mens en het milieu? Wat houdt ons tegen om duurzame directeuren op te leiden?