De goede burger / Keuze of lot?
Aflevering 10

Is martelen toegestaan? Kan het verkeerd zijn de waarheid te vertellen? Hoeveel is een mensenleven waard? Wat is de ethische kant van moord? Wat is rechtvaardig?

Michael J. Sandel (1953) zorgde met zijn reeks over deze dilemma’s voor een van de populairste interactieve colleges uit de geschiedenis van Harvard University. Ze werden in vele landen op tv uitgezonden.

Vanuit de overvolle zaal van het historische ‘Sanders Theatre’ in Boston gaat de Amerikaanse filosoof als een Socrates van onze tijd met studenten in gesprek. Met een mix van speelsheid en ernst worden er aannames onder de loep genomen. Door te argumenteren en de dilemma’s met nieuwe scenario’s steeds van een andere kant te belichten.

Sandel verscherpt tegenstellingen om zo eigen morele overtuigingen duidelijker te maken. Hij noemt het een oefening in zelfkennis, de kern van filosofie.

Zondag 28 augustus 2016, 14.30 uur op NPO 2

Keuze of lot?

Professioneel golfer Casey Martin kan niet goed lopen en heeft de Professional Golfers' Association of America (PGA) verzocht om tijdens wedstrijden een golfcart te mogen gebruiken. Het werd hem niet toegestaan omdat lopen een belangrijk onderdeel zou zijn van golf. Martin spande daarop een rechtszaak aan.
Sandel grijpt dit voorbeeld aan om de 'theorie van rechtvaardigheid’ van Aristoteles uit te leggen. Het leidt tot een discussie over wie er bepaalt wat het doel van de sport is. En welke criteria er worden gehanteerd.

Keuze of lot?

Om rechten te kunnen toewijzen is het volgens Aristoteles, naast het bepalen van het doel, van belang dat het sociale gebruik passend is. Maar ook hier geldt: wie bepaalt wat passend is? Je kan wel de beste schoonmaker van de wereld zijn, maar betekent dit dat je deze rol dan ook automatisch moet accepteren? Zou niet ieder voor zich moeten kunnen bepalen welke rol bij hem past?

Sandel verheldert morele dilemma's en onderzoekt thema's als rechtvaardigheid, gelijkheid, democratie en burgerschap aan de hand van de denkbeelden van filosofen als Jeremy Bentham, J.S. Mill, Robert Nozick, John Locke, Immanuel Kant, John Rawls en Aristoteles. Hij doet dat in een 12-delige interactieve collegereeks, uit te zenden vanaf zondag 26 juni 2016. Iedere aflevering bestaat uit twee delen met een gemeenschappelijk thema.