Medialogica

Alcoholreclame op Instagram

Op radio en televisie is reclame voor alcohol overdag verboden. Maar voor sociale media geldt die beperking niet. Medialogica ging op onderzoek en vond alcoholreclames op instagramaccounts van onder meer bekende presentatoren van BNNVARA, én presentatoren die een jong publiek trekken.

Jules Ruijs

De influencers die in de video worden afgebeeld - Thomas van der Vlugt, Tim Hofman en Geraldine Kemper - wilden niet voor de camera reageren. Allen verwijzen naar hun managers. Die geven na telefonisch contact aan alleen per mail te willen reageren, evenals BNNVARA. Ook Heineken, moederbedrijf van Desperados, wil alleen per mail reageren. Hieronder zijn alle integrale reacties te lezen.

Woordvoerder Lisa van der Heijden gaf per mail een reactie.

'Wij werken met verschillende influencers. Over individuele influencers en de inhoudelijke afspraken die we maken, treden we verder niet in detail. Belangrijk om te weten is dat wij tijdens het selectieproces zeer nauwkeurig naar verschillende aspecten kijken: uiteraard of een influencer bij ons merk past, maar vooral ook naar de leeftijd van de influencer en zijn of haar ‘achterkant’ (doelgroep/aanhang/volgers). Wij vragen altijd eerst deze informatie van een influencer op.'

'Wij hebben strenge criteria voor de selectie, welke zijn afgestemd op de relevante Reclamecodes. Zo moeten al onze influencers minstens 25 zijn en van de doelgroep die deze influencers volgen (hun achterkant) moet minstens 75% boven de 18 zijn. Alle influencers waar wij mee werken voldoen aan deze eisen. Dit werkt goed. Zowel influencers als bedrijven die met hen samenwerken, hebben ieder hun verantwoordelijkheden om aan te geven dat er een samenwerking is.' 

Manager Froukje Bouma beantwoordde per mail onze vragen.

Hoe is de samenwerking met Heineken tot stand gekomen? Welke beloning kreeg Thomas voor de post?

'De samenwerking is tot stand gekomen zoals de meeste samenwerkingen tot stand komen: ik word als manager benaderd door een PR-bureau en vanuit daar start de dealmaking. De exacte details van de deal wil ik liever niet met je delen.'

Hoe bepaalt Thomas met welke adverteerder hij wel of niet in zee gaat?

'Dit doen we samen, we vinden het beide belangrijk dat Thomas een klik heeft met het merk en het bij hem past.'

In hoeverre is Thomas gewezen op wet- en regelgeving zoals de ReclameCode, en door wie?

'We weten van deze regelgeving af en houden ons daar aan.'

Jullie hebben aangegeven dat het percentage minderjarige volgers van Thomas onder de 25% ligt. Desalniettemin spreekt Thomas wel een jonge doelgroep aan, blijkt bijvoorbeeld uit Zapp Awards, VEED Awards, e.d. Is het in dat opzicht aannemelijk dat veel jonge volgers toch deze posts te zien krijgen, en hoe rijmt Thomas zo’n samenwerking met Heineken met het winnen van dergelijke awards?

'Dat kinderen fan zijn van Thomas betekent niet per definitie dat dit zijn doelgroep is. De content voor StukTV richt zich op 18 - 28 jaar. De jongens draaien ook als dj’s: zo’n 150 shows per jaar op vrijwel alleen maar 18+ evenementen en festivals. Dat er andere leeftijden fan zijn, is onvermijdelijk. Volgens mij is dit met veel beroemdheden het geval, de meeste idolen van deze generatie richten zich niet expliciet op kinderen maar hebben alsnog kinderen als fans.'

In hoeverre beïnvloedt dergelijke reclame de geloofwaardigheid van Thomas?

'Wij denken dat wanneer Thomas samenwerkt met merken waar hij zelf ook achterstaat, dit passend is.'

Wat is het toekomstige beleid van Thomas ten aanzien van alcoholreclames?

'Dit bekijken we per aanvraag.'

Manager Lisa Post beantwoordde per mail onze vragen.

Ik ben vooral benieuwd in hoeverre Geraldine bijvoorbeeld ook reclame maakt voor alcoholmerken?

'Af en toe doen we samenwerkingen met onder andere Desperados, in combinatie met een event.'

Wordt Geraldine wel eens uitgenodigd voor gesponsorde trips?

'Ja, veel zeggen we af. Eigenlijk doet Geraldine alleen trips als ze het event echt tof vindt, de organisatie ervan kent of daarmee goed bevriend is, zoals Desperados.'

Om wat voor merken gaat het dan?

'Desperados.'

Hoe maakt Geraldine doorgaans kenbaar dat iets reclame is? Bijvoorbeeld via de mogelijkheid die Instagram daar voor biedt, of via een hashtag?

'Geraldine gebruikt de - in samenwerking met - of #ad, maar soms verwerkt ze het ook op een grappige manier in haar copy. Bijvoorbeeld: #metdezepostkrijgenwekorting'

Welk belang hecht Geraldine aan het herkenbaar weergeven van reclame?

'Geraldine vindt het goed om kenbaar te maken dat ze reclame maakt, ze vindt het ook belangrijk dat een post past op haar feed en bij haarzelf. Dus welke reclame post dan ook, moet er wel mooi en natuurlijk uit zien. Ze zal ook nooit samenwerken met iets, wat ze zelf niet tof vindt of achter staat.'

Let Geraldine bij het maken van reclame voor alcohol op andere zaken dan bij het reclame maken voor andere dingen als haar kledingmerk?

'Ja, alcohol reclame is vaak op een event en haar kledingmerk dat is iets wat ze dagelijks laat zien natuurlijk. Bij alcohol reclame let ze er op dat ze erbij zegt onder de 18 geen alcohol of iets in die trant.'

Ik ben benieuwd of Geraldine zich ziet als tieneridool, en of ze met haar instagramkanaal meer dan 25% minderjarigen bereikt, volgens haar statistieken.

'Geraldine ziet zich niet echt als tieneridool, haar Instagram statistieken laten ook zien dat minder dan 5% onder de 18 jaar haar volgt, de rest is allemaal 18 jaar en ouder. Haar fans zijn meestal ook wel wat ouder.'

De reclamecode en de mediawet (die niet geldt voor sociale media) zijn erop gericht om zoveel mogelijk alcoholreclame weg te houden bij jonge kijkers. Met die gedachte in het achterhoofd ben ik benieuwd hoe Geraldine kijkt naar bijvoorbeeld haar trip naar Venetië met Desperados?

'De trip van Desperados was voor Geraldine vooral een leuk event om naar toe te gaan, haar vriendin organiseerde de hele trip namelijk. Daarbij heeft Geraldine dus weinig jonge volgers en staat niet echt bekend als tieneridool.'

Kan Geraldine vertellen hoe de samenwerking met Desperados tot stand is gekomen?

'Geraldine is bevriend met iemand die werkt bij Desperados.'

Ziet Geraldine zich als rolmodel voor jongeren/minderjarigen?

'Niet echt een rolmodel, ze is zich wel bewust van het het effect dat Social Media kan hebben.  Ze probeert er natuurlijk wel een beetje op te letten en rekening mee te houden, maar dat doet ze ook uit zichzelf om bewust te blijven, dan is een rolmodel een groot woord.'

In hoeverre beïnvloedt reclame, en specifieker alcoholreclame, haar geloofwaardigheid als presentator?

'Geraldine heeft er nooit een geheim van gemaakt dat ze van feestjes houdt, maar zegt juist ook altijd dat je bewust om moet gaan, met feestjes en bijvoorbeeld alcohol. Geniet, maar wel met mate. 
Dat heeft dus verder niets te maken met haar geloofwaardigheid als presentator. Verder letten we met reclame posts echt op of een merk bij Geraldine past, of ze zelf wat met het merk heeft of met de organisatie. Indien dat niet zo is, werken we er niet mee samen.'

Manager Lisa Post beantwoordde per mail onze vragen.

Ik ben vooral benieuwd in hoeverre Tim bijvoorbeeld ook reclame maakt voor alcoholmerken?

'Reclame maken is een groot woord, af en toe, echt een enkele keer, doen we samenwerkingen met o.a. Desperados, eigenlijk alleen in combinatie met een event.'

Wordt Tim wel eens uitgenodigd voor gesponsorde trips?

'Ja, maar doet hij vrijwel nooit, we hebben 1 uitzondering gemaakt omdat het met vrienden en via een vriendin was. Dat was eenmalig Desperados.'

Hoe maakt Tim kenbaar dat iets reclame is?

'Hij laat het eigenlijk altijd zien, maar niet met een standaard hashtag, alleen soms - in samenwerking met -. Hij doet dan grappige woordspelingen bijv. met: #influencer of iets dergelijks.'

Welk belang hecht Tim aan het herkenbaar weergeven van reclame?

'Hij vindt het belangrijk om duidelijk te maken dat het reclame is, maar hij weet ook dat zijn volgers gewend zijn dat Tim dat het kenbaar maakt op een eigen manier. Dus niet standaard #ad zegt, maar #reklame of #influencer.'

Let Tim bij het maken van reclame voor alcohol op andere zaken dan bij het reclame maken voor andere dingen als brainboost?

'Ja, je kijkt bij elk merk wat voor soort post erbij past en of je iets meer moet toelichten.'

Ik ben benieuwd of Tim zich ziet als tieneridool, en of hij met zijn Instagramkanaal meer dan 25% minderjarigen bereikt, volgens zijn statistieken.

'Tim is geen tieneridool. Zeker niet volgens zijn statistieken, 10% is onder de 18 jaar, de rest allemaal daar boven. Daarbij zijn Tim en Geraldine beiden presentator geweest van het programma Spuiten en Slikken, waarin ze toen duidelijk maakten aan de kijkers verantwoordelijk en verstandig om te gaan met alcohol en drugs.'

Hoe verhoudt zijn rol als presentator van bijvoorbeeld #BOOS zich tot door alcoholmerken gesponsorde trips?

'Het een heeft niets met het ander te maken. Zijn rol als presentator voor #BOOS, staat in dat opzicht los van zijn privé-leven.'

Kan Tim vertellen hoe de samenwerking met Desperados tot stand is gekomen?

'Hij is met zijn vriendin benaderd om mee te gaan. Hij kent ook de mensen die werken bij Desperados en mensen die ook naar de trip gingen. Dus het was ook een leuk vriendenweekend.'

In hoeverre beïnvloedt reclame op zijn tijdlijn ook zijn geloofwaardigheid als presentator van programma’s als #BOOS, Over mijn lijk, en andere BNNVARA-programma’s?

'Wij kijken heel gericht naar of een merk bij Tim past en letten er op niet te vaak iets aan te nemen. In het geval van Desperados wilde Tim graag mee naar het feest. Maar 9 van de 10 aanvragen die binnenkomen, laten wij voorbij gaan omdat het te ver gezocht is en dus niet bij Tim past. Daarnaast is Tim privé heel actief op social media, dus laat hij ook zien dat hij bijvoorbeeld naar een feest gaat of op reis gaat, dit maakt hem ook benaderbaar en dat is ook een van de redenen dat zijn volgers hem graag volgen. Wij vinden niet dat hij daarbij zijn rol of geloofwaardigheid als presentator in gebreken stelt. Belangrijk om te weten is dat hij met alsnog bij ieder bedrijf aan zou kloppen voor #BOOS, ook na een van de weinige samenwerkingen die hij doet.'

Ziet Tim zichzelf als rolmodel voor jongeren/minderjarigen?

'Nee.'

De post die Tim maakte op Lowlands op 19 augustus met een aantal flesjes Desperados in zijn hand lijkt op reclame. Ging het daar om een samenwerking met Desperados? Waarom is die post niet meer te vinden op de tijdlijn van Tim?

'Tim heeft via Desperados kaartjes gekregen voor Lowlands en daar een instagrampost en of story of iets dergelijks voor gedaan. Er zijn geen harde afspraken over gemaakt, ook niet over #ad of #spon, ook omdat er geen geldbedrag aan hing. De post staat nog op zijn tijdlijn en om wel kenbaar te maken dat het ging om een gesponsorde post in de vorm van een gratis ticktet, heeft Tim #ad toegevoegd.'

Woordvoerder Thijs Verheij gaf per mail een reactie.

'Zoals eerder gemeld loopt het hele traject van gesponsorde posts buiten BNNVARA om. Deze aanvragen komen niet bij ons binnen en worden niet door ons behandeld. Dit loopt rechtstreeks via presentatoren en/of via hun management. Vandaar ook mijn verwijzing naar Creative Connectors voor het overgrote deel van je vragen.

Het is presentatoren van BNNVARA onder voorwaarden toegestaan via hun eigen kanalen promotie maken voor andere merken en bedrijven. Zij mogen hiervoor nooit de kanalen van BNNVARA gebruiken en de promotie mag niet direct gelinkt zijn aan onze programma’s.

Voor BNNVARA is het van belang dat de geloofwaardigheid van presentatoren niet in het geding komt. Daarom blijven we over dit soort promotionele activiteiten ook altijd met elkaar in gesprek.'

Meer Medialogica