Studenten op de barricade
Terugblik op de protesten van mei 2024 in Amsterdam
Al ruim een jaar leidt de oorlog in Gaza tot grote onrust en protesten in de wereld. Zo ook in ons land, met als voorlopig dieptepunt de rellen rond de voetbalwedstrijd tussen Ajax en de Israëlische club Maccabi Tel Aviv. Maar al maanden eerder, in mei dit jaar, worden pro-Palestijnse studentenprotesten aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) internationaal nieuws en onderwerp van verhit debat in Den Haag.
Op zes mei 2024 zetten demonstranten een tentenkamp op, bij een grasveldje op de Roeterseilandcampus van de UvA in het centrum van Amsterdam. In navolging van de protesten op Amerikaanse universiteiten eisen de demonstranten dat het universiteitsbestuur de banden met Israëlische instellingen en universiteiten blootlegt en verbreekt. Er worden barricades opgetrokken en sommige studenten schuwen de confrontatie niet.
Het is het begin van een week vol studentenprotesten, waarbij herhaaldelijk politiegeweld zal worden gebruikt. Beelden gaan de wereld over; van een bulldozer die door een barricade breekt, van vernielingen aan universiteitsgebouwen en van studenten die klappen krijgen van ME’ers. Landelijke politici spreken van antisemitisme en ‘tuig van de richel’, journalisten wordt het werk onmogelijk gemaakt, terwijl de polarisatie in het verhitte debat almaar toeneemt.
Op het onderwerp studentenprotesten werkt Medialogica samen met de redacties van VPRO Medialab en Argos. VPRO Medialab verkent de mogelijkheden om verhalen te vertellen door, met en over nieuwe technologie en maakt aan de hand van ooggetuigenverslagen en video’s een 3D-reconstructie van de studentenprotesten op 6, 7 en 8 mei in Amsterdam. Luister ook een aflevering van Argos over de proportionaliteit van het politiegeweld waarmee de studentenprotesten ontruimd werden.
Verdiep je verder
Interview met de makers
In de tweedelige serie Medialogica Ontleedt onderzoeken Tjebbe Venema en Frederick Mansell de beeldvorming rondom de studentenprotesten en spreken ze met studenten, docenten, rectoren, media, het Openbaar Ministerie en de burgemeester van Amsterdam, Femke Halsema. Vaak gaan Medialogica-uitzendingen over nieuwsonderwerpen waarbij het stof is neergedaald. Dat is in het geval van de studentenprotesten niet zo. Hoe gingen zij te werk?
Barricades op de campus: een reconstructie van de studentenprotesten door Argos
De verontwaardiging over de oorlog in het Midden-Oosten leidt dit voorjaar wereldwijd tot spontane of aangekondigde demonstraties, ook op universiteiten. Begin mei is het raak in Amsterdam. Wat begint als een vreedzame bezetting van een universiteitsterrein mondt uit in een grimmige sfeer in de stad en heftig politieoptreden. Hoe kon het zo uit de hand lopen?
‘Joodse studenten voelden zich niet gehoord aan de UvA’
De pro-Palestina protesten, die in mei dit jaar plaatsvonden aan de Universiteit van Amsterdam, werden door een aantal studenten met argusogen gevolgd. Sommige joodse studenten voelden zich onveilig. Ook Jan maakte zich zorgen. Samen met een aantal studiegenoten schreef hij een brief aan het bestuur van de universiteit: “Wij zijn als joodse studenten en docenten niet of veel te laat benaderd.”
De ingezonden brief: het nieuws ontglipt
Een maand na de start van de pro-Palestina protesten op universiteiten door het hele land, verschijnt er in Trouw een ingezonden brief, ondertekend door de rectoren van alle Nederlandse universiteiten. Het moet de aftrap zijn voor ethische commissies die door universiteiten in het leven worden geroepen om alle banden met externe partijen te onderzoeken. Maar dat wordt niet het nieuws.
3D-reconstructie
De gebeurtenissen rondom de studentenprotesten op de UvA afgelopen mei hebben een breder maatschappelijk debat rondom het demonstratierecht en de proportionaliteit van politiegeweld op gang gebracht. Om beter te kunnen begrijpen hoe de protesten zo uit de hand hebben kunnen lopen, heeft VPRO Medialab in samenwerking met Argos en Medialogica een reconstructie gemaakt van de gebeurtenissen in een 3D-model.
Sprekers in deze afleveringen
Femke Halsema
Burgemeester van Amsterdam
Peter Malcontent
Docent en onderzoeker
Malcontent is docent en onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en gespecialiseerd in de geschiedenis van het Israëlisch-Palestijns conflict.
Kamran Ullah
Hoofdredacteur van De Telegraaf
Peter Paul Verbeek
Rector magnificus van de Universiteit van Amsterdam
Martijn Dekker
Senior docent Politicologie en Conflict Studies aan de Universiteit van Amsterdam.
René de Beukelaer
Hoofdofficier van justitie van het parket Amsterdam
Noah
Student en oud-voorzitter van de Centrale Studentenraad van de Universiteit van Amsterdam
Daniël
Oud-student van de Universiteit van Amsterdam
Tijdens zijn studie raakte hij bevriend met een Palestijnse studiegenoot, die internationaal in het nieuws kwam.
Carlos
Student Universiteit van Amsterdam
Carlos is een van de studenten die ten tijde van de protesten onderhandelde met het College van Bestuur van de universiteit.
