Je moet alles zelf doen

Ditte vertelt hoe ze door de schuldenstress fouten begon te maken. Ze vergat bijvoorbeeld nogal eens parkeergeld te betalen. ‘Ik maakte zoveel mee, moest worden geopereerd en was warrig. Ik kreeg in korte tijd liefst drie parkeerboetes, terwijl ik nog nooit bekeuringen heb gehad.’

Ditte Kuijpens (55) heeft haar jeugd grotendeels in Zweden doorgebracht. Op haar 25e kwam ze terug naar Neder- land en werkte in het uitgaansleven, onder meer als danseres bij discotheken in Amsterdam en als entertainer op Ibiza. Daarnaast werkte ze ook in natuurvoedingswinkels. In 2004 kreeg ze borstkanker en onderging sindsdien een reeks operaties voor verschillende aandoeningen. ‘Ik heb dertien operaties gehad aan mijn borst, arm en rug. Daarna kreeg ik nog vijf operaties aan mijn voet, knie, schouders en blaas. Mijn lichaam heeft veel last van slijtage. Ik heb ook zenuwpijnen, vanwege een arts die een fout heeft gemaakt en het verkeerde knobbeltje heeft weggesneden. Daarna zijn ook klieren verwijderd, daar heb ik nu die pijnen door.’

Na haar loopbaan in het uitgaansleven werkte ze zo’n negen jaar in natuurvoedingswinkels en ontwikkelde ze zich tot voedingsdeskundige. ‘Probleem was dat ik steeds meer lichamelijke klachten kreeg en daardoor minder kon werken. Ik val tussen wal en schip qua inkomen. Ik verdien te veel om toeslagen te krijgen. Als ik een uitkering zou hebben zou ik meer geld over houden. Omdat ik ook geen leningen kreeg, nam ik creditcards. Tegelijkertijd viel mijn huurtoeslag weg en moest ik een betalingsregeling treffen met de Belastingdienst voor een aanslag. Daardoor had ik ineens een tekort van zo’n 300 euro per maand.’

‘Toen ik merkte dat het te veel werd zocht ik in 2015 hulp bij Doras. Ik kwam eigenlijk meer in de shit terecht dan dat ik geholpen werd. Ik kreeg goedbedoelde adviezen, maar moest wel alles zelf doen. Ik belde met de Belastingdienst en daar zeiden ze: “U hoeft niet te bellen, dat moet uw hulpverlener doen.” Ik moest goedkoper gaan leven. Ik heb bijvoorbeeld een goedkopere zorgverzekering genomen die, zo bleek, geen alternatieve geneeswijzen vergoedt. Ik gebruik namelijk medicinale cannabis. Toen ik die verzekering wilde opzeggen, mocht dat niet meer. Toen ben ik een procedure begonnen tegen de zorgverzekeraar. Uiteindelijk kreeg ik een gedeelte van de cannabis wel vergoed.’

‘Bij Doras konden ze me niet helpen, omdat mijn inkomen niet duidelijk was. En dat klopt, daar zorgde het UWV wel voor, die konden niet zeggen wat mijn inkomen was. Ik was regelmatig ziek, het ging heel moeilijk op mijn werk. Ik moest alles zelf doen, terwijl ik in de war was, een soort burn-out had. Ziekte, operaties, werk, klachtenprocedures. Ik raakte helemaal opgefokt over alles wat ik moest regelen.’

In 2016 ging Ditte ook naar de Voedselbank. ‘Niks slechts daarover, maar veel producten zijn er troep. Ik ben nu eenmaal een natuurvoedingstype en nam vooral groente en fruit mee. Nu heb ik een volkstuintje en probeer ik al mijn groente zelf te kweken. Verder ga ik naar de markt en als het even mogelijk is koop ik biologisch. Wortels, aardappels, uien. Ik heb al een keer kanker gehad, ik probeer zo gezond mogelijk te eten. Mensen met schulden kunnen dat niet betalen en die komen in de wereld van goedkoop eten.’

Ditte vertelt geëmotioneerd dat sinds 2011 ook een van haar zussen, broer en vader kanker kregen. ‘Het werd allemaal steeds meer. Mijn zus kreeg borstkanker en een paar maanden later bleek mijn broer beenmergkanker te hebben. In 2012 stierf mijn vader. Drie maanden geleden overleed mijn zus na heel veel pijn, terwijl niemand haar geloofde. Dat maak ik nu hier ook mee: ze vinden dat ik vooral door moet werken. Veel mensen houden na kanker klachten over, vermoeidheid, beperkingen.’

‘Het duurde twee jaar voordat ik een goede arts vond voor mijn chronische pijnklachten. Je moet alles zelf doen. En er moet veel meer een integrale aanpak komen, zoals bij de centra voor borst- kanker. Die hebben multidisciplinaire teams die ook goede nazorg bieden en het leven na de kanker ook draaglijk proberen te maken. Ik weet waar ik het over heb, want ik heb acht jaar lang vrijwilligerswerk gedaan bij de Borstkankervereniging. Als je sneller wordt geholpen, bespaart dat ook veel leed en geld.’

Twee jaar geleden kreeg Ditte een herkeuring bij het UWV. ‘Ze vonden dat ik minstens tien uur extra kon werken naast mijn werk. Officieel werk ik zestien uur per week, maar vaak trek ik het niet. Het UWV zit hijgend achter me aan met een werkcoach. Ze hebben zes banen voor me uitgezocht, die ik naast mijn huidige werk en alle behandelingen moest doen. Maar dat weiger ik, dat lukt me niet, ik ben naar de rechter gestapt. Ik ben alle bewijzen aan het verzamelen en heb 29 maart de rechtszaak. Ik blijf maar vechten.’

‘Ik had al lang een uitkering kunnen aanvragen, maar ik bleef werken en nu zitten ze nog meer bovenop me. Dat hele systeem moet anders. Ik liep vorig jaar bij veertien verschillende artsen. Toch verloor ik een procedure tegen het UWV en moet ik nog meer bewijzen verzamelen. Ik loop al twee jaar bij psychologen. Ik heb een heel vol hoofd, thuis kan ik niet stilzitten, ik maak alles schoon. Het blijkt dat ik waarschijnlijk al mijn hele leven ADHD had en heb er nu medicijnen voor. Ik denk dat het eruit kwam door al die stress.’

Het systeem van de hulpverlening en de zorg moet compleet anders, vindt Ditte. ‘Je moet zelf alles uitzoeken in de hulp- verlening. Het bleek dat ik nergens recht op had, want ik verdiende net te veel.

Ik moest mijn auto wegdoen. Nu heb ik geen auto meer en kom ik nergens. Voor mijn werk moet ik eerst naar de pont, dan met de trein, de metro en de bus en dan ben ik er pas. Ik heb vandaag vervangend vervoer aangevraagd bij de gemeente, want het UWV geeft het me niet. De arts van de gemeente keurde het vervangend vervoer binnen een kwartier goed.’