Vorige week maakte ik een top-5 van nieuwe inzichten uit het coronatijdperk, vrij van ideologie. Het belangrijkste ben ik vergeten. Daar kwam ik achter na talloze discussies in de virtuele en de werkelijke wereld, namelijk: we accepteren meer inperkingen van onze vrijheid als het een goed doel dient.

Premier Rutte prees zijn volk daar gisteren tijdens zijn persconferentie uitvoerig om. We gaan alleen naar ons werk als het noodzakelijk is, we stappen alleen in de trein als het moet, we doen pas boodschappen als de ijskast leeg is. Kortom, we accepteren een noodzakelijkheidstoets die voor de crisis ondenkbaar zou zijn.

Wég is het cynische stemmetje is dat steeds roept: 'Ho, maar dat beperkt mij in mijn vrijheid.'

Human-hoofdredacteur Marc Josten vraagt zich af hoe we met mensheid, macht en media uit deze wereldwijde crisis komen. Daarom houdt hij op human.nl een persoonlijk ‘medialogisch’ verslag bij tijdens de corona-crisis.

© Bart Maat / ANP

Mark Rutte na afloop van de zoveelste persco over de coronacrisis.

Rampen afwenden

De grote vraag is of we die noodzakelijkheidstoets ook gaan accepteren als het de veel grotere crisis van deze tijd betreft: de klimaatcrisis. Objectief gesproken zou daar veel meer reden voor zijn. Dat plaatst - om een voorbeeld te geven - de redding van KLM in een ander licht. Sinds de coronacrisis kan de Tweede Kamer zonder aarzelen als voorwaarde stellen dat alle Europese vluchten binnen een straal van duizend kilometer geschrapt worden en dat luchtreizigers voor verre vluchten dezelfde vraag moeten beantwoorden die wij onszelf elke werkdag moeten stellen: is het noodzakelijk om te reizen?

Ik heb er gisteren tijdens het Kamerdebat over KLM niets over gehoord. In brede zin zal één van de belangrijkste vragen voor komende tijd zijn: zijn we bereid om de offers voor de virusbestrijding ook te brengen om toekomstige rampen af te wenden?

Ik zal geen cynisch stemmetje opzetten als mijn plezierreisjes worden afgepakt.

Marc Josten, hoofdredacteur van Human, was net begonnen met het vervolg op zijn boek 'Weerwoord' (2017), een journalistiek onderzoek naar de werking van publieke opinie. Titel en motto waren al klaar: 'Medialogica. Over macht, media en manipulatie'. Als beelden het van feiten winnen. In politiek, media en bedrijfsleven. Thuis en op de werkvloer.

Maar toen brak het Corona-virus uit. Het degradeerde de onderzoeksvraag van een belangrijke hoofdzaak tot een belangrijke zaak. De nieuwe belangrijke hoofdzaak is opeens: hoe komen we met mensheid, macht en media uit deze wereldwijde crisis? Omdat er nog geen horizon in zicht is, veranderde het boek tot nader order in dit corona-dagboek: Waarheid, leugen en gezond verstand in crisistijd.

Meer berichten over corona