We zijn een vooruitziend volk. Het virus is nog niet uitgewoed of Nederland debatteert over de toekomst. Nog niet bekomen van de intelligente vergrendeling of we beginnen over de intelligente ontsnapping. Ik zie het, ik lees het, ik begrijp het en ik probeer mee te denken. Maar emotioneel ben ik ergens anders. Mijn geest is nog in Italië.

De beelden van de lijkstapels in Bergamo laten me niet los. Ik zie de Facebook-fragmenten van zorgverleners uit Lombardije, hun wanhoop, hun uitputting, hun verdriet. Het epicentrum van de pandemie mag verschoven zijn naar de Verenigde Staten, de Britse premier mag op Intensive Care liggen, voor mij blijft Italië het dominante beeld. 

Misschien is het wel omdat ik áltijd aan Italië denk. Ik hou gewoon van dat land. Lichtzinnig, politiek ontvlambaar, spilziek, ongedisciplineerd, soms vies en vuil, maar wel al duizenden jaren de krachtbouillon in onze culturele oersoep. De mensen, hun steden, hun kerken, hun maaltijden: niets in deze wereld kan daar tegenop.

Human-hoofdredacteur Marc Josten vraagt zich af hoe we met mensheid, macht en media uit deze wereldwijde crisis komen. Daarom houdt hij op human.nl een persoonlijk ‘medialogisch’ verslag bij tijdens de corona-crisis.

Trieste taferelen in Bergamo, Italiƫ.

Tot op het bot beledigd

Vergelijk een week Rome eens met een week New York: je eet minimaal honderd keer zo goed, het aantal werelderfgoederen per vierkante kilometer is minimaal het tienvoud en het is minimaal tien keer zo goedkoop. Dan vergelijk ik Italiaanse steden nog niet eens met de treurigmakende agglomeraties in de rest van de VS of in Azië.

Ik geef meteen toe, mijn Italië-blues is niet het ernstigste gevolg van de crisis. Er staat wel een intense liefde op het spel. Schrijver Ilja Leonard Pfeijffer houdt in NRC dagelijks een coronadagboek bij vanuit zijn woonplaats Genua. Daarin citeert hij Gene, de eigenaar van zijn favoriete koffiehuis. "Als jouw Nederlandse vrienden straks in de zomer nog een cappuccino willen drinken op een idyllisch pleintje, moet er nu wel iets gebeuren. Anders is er straks geen Italië meer."

Goed dat Gene nog het woord ‘als’ gebruikt. Dat opent tenminste perspectieven voor de toekomst. Want de Italianen mogen misschien geen vooruitziend volk zijn, ze zijn wel een trots volk. Ze voelen zich deze dagen tot op het bot beledigd door het in hun ogen meedogenloos gierige en betweterige Nederland, in het bijzonder door de minister die als personificatie geldt van onze vrekkige volksaard, Wopke Hoekstra.

Wopke Hoekstra drinkt een kopje...cappuccino?

Niet als serveerster

"Italië wil door de grote wereldnaties bejegend worden als een zuster, niet als serveerster," zei ooit de Italiaanse trots in hoogst eigen persoon. Voor een Italofiel is het een geluk bij een ongeluk dat Nederland geen ‘grote wereldnatie‘ is. U begrijpt het, ik voorzie een terugkeer naar mijn lievelingsland. Mijn oude vader, zwaar onder de pijnstillers, gebiedt mij om optimistisch te blijven.

Het RIVM meldt vandaag 234 doden. Wereldwijd zijn er tot op heden 70.000 doden gevallen, in Italië zijn dat er 16.523. De Tweede Kamer steunt minister Wopke Hoekstra in zijn strenge aanpak van Italië. De kop van 101-teletekst luidt: 'Kamer steunt opstelling Hoekstra'.

Marc Josten, hoofdredacteur van Human, was net begonnen met het vervolg op zijn boek 'Weerwoord' (2017), een journalistiek onderzoek naar de werking van publieke opinie. Titel en motto waren al klaar: 'Medialogica. Over macht, media en manipulatie'. Als beelden het van feiten winnen. In politiek, media en bedrijfsleven. Thuis en op de werkvloer.

Maar toen brak het Corona-virus uit. Het degradeerde de onderzoeksvraag van een belangrijke hoofdzaak tot een belangrijke zaak. De nieuwe belangrijke hoofdzaak is opeens: hoe komen we met mensheid, macht en media uit deze wereldwijde crisis? Omdat er nog geen horizon in zicht is, veranderde het boek tot nader order in dit corona-dagboek: Waarheid, leugen en gezond verstand in crisistijd.

Meer berichten over corona