Het virus staat symbool voor de schaduwzijde van globalisering. Het is op grenzeloze wijze gevoelloos, het maakt de zwakkeren zwakker, de sterken sterker en groten groter. De blikken zijn gericht op China en de VS. Op Trump en Xi, in mindere mate op Merkel en Macron en in nog iets mindere mate op Conte, Sanchéz en Rutte. Maar zoals je het bij het bestrijden van het virus juist niet in het grote moet zoeken, maar op celniveau, met microscoop en pipet, zo zou je bij het bestrijden van de maatschappelijke crisis ook meer oog moeten hebben voor het kleine.

Laten we eens stilstaan bij Luxemburg. Dat is met 600.000 inwoners een van de kleinste lidstaten van de EU. Het past meer dan honderd keer in Duitsland of Frankrijk en dertig keer in Nederland. Maar waar Nederland zich tijdens de coronacrisis van zijn hardvochtige kant laat zien, daar valt Luxemburg op met een groots gebaar. Als eerste van Europa heeft de dwergstaat Griekenland aangeboden om kinderen op te halen uit de overvolle vluchtelingenkampen. Het zijn er slechts twaalf maar als Nederland het dertigvoudig welkom zou heten en de grote lidstaten het honderdvoud dan hebben 3000 kinderen onderdak.

Human-hoofdredacteur Marc Josten vraagt zich af hoe we met mensheid, macht en media uit deze wereldwijde crisis komen. Daarom houdt hij op human.nl een persoonlijk ‘medialogisch’ verslag bij tijdens de corona-crisis.

Eigenbelang

Gemeenten als Leiden en Amstelveen staan al klaar om te helpen, maar het kabinet houdt het tegen. Ik kan hier een verhaal ophangen over het inhumane karakter van de weigering van Nederland en andere EU-lidstaten om het Griekse verzoek in te willigen. Over de kilheid en over het ondermijnen van de Europese gedachte die we zo graag koesteren zolang het de handelsbelangen dient.

Maar dit keer wil ik het over een andere boeg gooien. De kant van het eigenbelang. Hoe Nederland met zijn grofheid steeds zijn eigen glazen ingooit. Verantwoordelijk staatssecretaris Ankie Broekers-Knol staat in een lange traditie. Afgelopen week nog bruuskeerde haar collega Wopke Hoekstra de zuidelijke lidstaten met zijn weigering tot financiële steun.

© Manolis Lagoutaris / AFP

Vluchtelingen op Lesbos proberen zich met gezichtsmaskers tegen het coronavirus te beschermen.

Hoe anders reageerde ook toen weer Luxemburg. Nederland moest water bij de wijn doen, brulde de muis. Alleen: in diplomatieke termen heeft Nederland zichzelf in Europa gedegradeerd tot muis, en is Luxemburg een olifant. Nederland verdeelt, Luxemburg verbindt en wordt daarvoor beloond.

Mooi voorbeeld: het Groot-hertogdom heeft vanaf 1958 het grootste aantal voorzitters van de Europese Commissie mogen leveren: drie. Samen hebben ze dertien jaar de scepter gezwaaid over Europa. Nederland staat onderaan: we hebben maar één voorzitter mogen leveren voor één jaar (Sicco Mansholt).

Moraal van dit verhaal: wie investeert in samenwerken, krijgt er ooit iets voor terug. Kinderen opnemen uit de kampen is een humanitaire plicht én een diplomatieke stap vooruit. Laat Nederland over zijn schaduw heenspringen.

Marc Josten, hoofdredacteur van Human, was net begonnen met het vervolg op zijn boek 'Weerwoord' (2017), een journalistiek onderzoek naar de werking van publieke opinie. Titel en motto waren al klaar: 'Medialogica. Over macht, media en manipulatie'. Als beelden het van feiten winnen. In politiek, media en bedrijfsleven. Thuis en op de werkvloer.

Maar toen brak het Corona-virus uit. Het degradeerde de onderzoeksvraag van een belangrijke hoofdzaak tot een belangrijke zaak. De nieuwe belangrijke hoofdzaak is opeens: hoe komen we met mensheid, macht en media uit deze wereldwijde crisis? Omdat er nog geen horizon in zicht is, veranderde het boek tot nader order in dit corona-dagboek: Waarheid, leugen en gezond verstand in crisistijd.

Meer berichten over corona