Monsters

"Als iets de mensheid redden kan, dan is het wel het geheugen,” zei Auschwitz-overlevende Elie Wiesel. Een tijd is de Shoah het fundament geweest onder onze morele opvattingen, maar er lijkt betonrot in het fundament te zijn geslopen. Onder leiding van Arnon Grunberg onderzoeken denkers in een speciale aflevering het belang van pijnlijke herinneringen. Deze aflevering wordt opgenomen tijdens de Nacht van de Filosofie Amsterdam.

Iedere tijd baart zijn eigen monsters. Mensen die we afkeuren, buitensluiten en ontmenselijken. Kortom: vijanden. In deze aflevering van Het ‘Het filosofisch kwintet’ onderzoekt Arnon Grunberg samen met zijn gasten waarom we monsters produceren. Wie bepaalt waar normaal ophoudt en abnormaal begint - en hoe wordt die grens in de samenleving bewaakt? Deze aflevering wordt opgenomen in het Chassé Theater in Breda.

Eeuwenlang plaatsten we in het Westen de mens naast en boven de natuur: de mens als rationeel wezen tegenover een grillige, onvoorspelbare wereld die getemd en geëxploiteerd kan worden. Maar is die scheidslijn zo scherp? In deze aflevering onderzoekt Arnon Grunberg samen met zijn gasten hoe onze honger naar grondstoffen de bodem onder onze voeten wegvreet.

Autocratische leiders zijn wereldwijd in opmars. In sneltreinvaart breken zij democratische instituties af, zetten de wereldorde op z’n kop en trekken zoveel mogelijk macht naar zich toe. De logica van democratie is niet op hen van toepassing. Zij opereren volgens hun eigen kaders van machtsvergroting en het uitschakelen van systemen die hen controleren en verantwoordelijk houden. In deze uitzending van ‘Het filosofisch kwintet’ gaat Arnon Grunberg in gesprek met kenners van autocratische leiders. Deze aflevering wordt opgenomen in het Forum in Groningen.

In tijden van onzekerheid bieden zich al sinds mensenheugenis aanbieders van waarheid aan, maar met de komst van sociale media is de markt van waarheidsverkopers gigantisch gegroeid. Met een telefoon in de hand kan iedereen waarheid aanbieden. In deze aflevering onderzoekt Arnon Grunberg met zijn gasten hoe het apparaat van de waarheidsproductie is gedigitaliseerd. Deze aflevering wordt opgenomen in het Forum in Groningen.

Veel meer dan zijn collega-dieren heeft de mens altijd gezocht naar de zin van het leven. Tegenwoordig is die zingeving sterk geïndividualiseerd en in compartimenten opgedeeld. Alles kan zingeving zijn: vrijdagavond cocaïne, zondagmiddag demonstreren, maandagochtend yoga. In deze aflevering onderzoekt Arnon Grunberg met zijn gasten pogingen tot zingeving. Deze aflevering wordt opgenomen in de Stadsschouwburg in Utrecht.

Een land is een huis, maar hoeveel mensen passen er in een huis voordat het instort? En wat gebeurt er met een huis waar niemand meer in woont? In deze aflevering buigt Arnon Grunberg zich met zijn gasten over het sluipende monster van de vergrijzing. Wat betekenen demografische ontwikkelingen voor ons maatschappijen? Is vergrijzing een gegeven of is die vergrijzing ook een cultureel en existentieel probleem? Deze aflevering wordt opgenomen in de Stadsschouwburg in Utrecht.