Ikke, ikke, ikke en de rest…?
Seizoen 2023
De problemen stapelen zich op, het denken in termen van wij en zij viert hoogtij en het eigenbelang wint het vaak van het algemeen belang. Wat betekent dat voor de publieke zaak? Wie neemt verantwoordelijkheid voor de grote maatschappelijke vraagstukken van nu? En waar begin je? In dit dertiende seizoen van Het Filosofisch Kwintet onderzoekt Clairy Polak met verschillende denkers het algemeen belang met als thema: ‘Ikke, ikke, ikke en de rest…?’
Afleveringen
Special: Ik, wij en de Samenleving
We willen allemaal gezien en erkend worden, of het nu gaat om politieke voorkeur, geslacht, culturele achtergrond of religie. Door die gerichtheid op het zelf dreigen we soms over het hoofd te zien dat er een wereld buiten onszelf bestaat, die om gezamenlijke inzet en betrokkenheid vraagt.
Aflevering 2: Conflict
Conflicten kunnen gezond zijn voor een democratische rechtstaat vol dynamiek en verschillen van inzicht. Maar conflict kan ook leiden tot stagnatie. Wanneer dient conflict het algemeen belang en wanneer wordt het destructief? In hoeverre is burgerlijke ongehoorzaamheid nodig om verandering te forceren? En tot welke offers zijn we bereid? Met o.a. filosoof Jurriën Hamer.
Aflevering 3: Economie
Als iedereen diens eigenbelang nastreeft, dan komt dat ons allen ten goede, zeiden de klassieke economen al. Maar is dat wel zo? Ongelijkheid kan publieke belangen ook onder druk zetten. Moeten we anders naar onszelf en onze relatie tot de economische ordening leren kijken? Met o.a. econoom Fieke van der Lecq en classica Tazuko van Berkel.
Aflevering 4: Volksgezondheid
In Nederland hoort iedereen gelijke toegang tot gezondheidszorg te hebben, maar in de praktijk gaat individuele vrijheid vaak ten koste van het algemeen belang. Zorgverleners en patiënten zijn bezig met individuele belangen, maar wie draagt zorg voor een gezonde samenleving? Wordt de kloof tussen gezonde en ongezonde burgers groter? Hebben we te hoge verwachtingen van gezond ouder worden? En tot welke spanningen leiden scherpere keuzes met het oog op solidariteit? Te gast zijn filosoof Marli Huijer, bestuurskundige Albert Jan Kruiter, chirurg Baukje van den Heuvel en filosoof Menno de Bree.
Aflevering 5: Kunstmatige intelligentie
De snelheid en schaal van kunstmatige intelligentie opent ongekende mogelijkheden. Hoe fijn is dat? Of zijn we bezig een legertje monsters van Frankenstein te creëren, die de democratie en de rechtstaat bedreigen? In de vijfde aflevering van Het Filosofisch Kwintet gaat het over het Algemeen Belang en de rol van kunstmatige intelligentie. Presentator Clairy Polak Marleen Stikker (directeur van Waag en oprichter van de Digitale stad), Bart van der Sloot (techniekfilosoof in Tilburg), Tjark Tjin-A-Tsoi (CEO van TNO) en Reijer Passchier (hoogleraar Digitalisering en de democratische rechtstaat).
Aflevering 6: Toekomst
De keuzes die we nu (niet) maken hebben groot effect op toekomstige generaties, maar toch blijkt het moeilijk om met het oog op de toekomst het juiste te doen.