God tussen de potten en de pannen

Op 10 oktober zal in de Groenmarktkerk in Haarlem een symposion worden gehouden over Teresa van Avila (1515-1582), een vurige mystica die het gewone met het goddelijke probeerde te verenigen. Of zoals het motto van de organisatie luidt: “God tussen de potten en de pannen.”

De zaal schijnt uitverkocht te zijn en dat verbaast de Terasa-kenner Hein Blommestijn niet. Tegen het Friesch Dagblad zei hij: “Teresa van Avila is een van de grote mystici. Ze heeft redelijk veel geschreven, en haar werken blijven zeer actueel. (…) Je trekt zalen vol als je iets met Teresa doet. Ze spreekt aan door haar radicale en soms confronterende zoektocht naar verinnerlijking. Ze ontdekte dat de diepste laag van ons wezen God is. Tegelijk is ze buitengewoon praktisch: iemand die God vindt tussen de pannen in de keuken. Dat concrete spreekt mensen ook vandaag aan.”

Ze werd ook wel Teresa van Jezus genoemd. Haar beroemdste uitspraak is: “Er worden meer tranen vergoten om gebeden die zijn verhoord dan om gebeden die niet zijn verhoord.”

Het idee dat zij God met pannen en potten verbond, komt uit haar boek De innerlijke burcht:
“Nooit is er dus reden voor mistroostigheid. Wanneer de gehoorzaamheid u met uitwendige beslommeringen belast, weet dan, als het bijvoorbeeld in de keuken is, dat de Heer daar omgaat tussen de potten en pannen en u helpt naar het uit - en inwendige. ( ...) Hier (. ..) is het nu, dat men die liefde moet kunnen zien. Niet in verborgen hoekjes, maar midden in de gegeven omstandigheden. En geloof mij, al begaan we daarbij ook fouten en al loopt het zelfs eens mis, wij zullen er toch onvergelijkelijk veel profijt van hebben. Bedenk echter wel: ik ga steeds uit van de veronderstelling, dat men er zich omwille van de gehoorzaamheid of van de naastenliefde mee bezig houdt. Zo niet, dan moet de eenzaamheid de voorkeur hebben. Dat zal ik steeds blijven herhalen. En zelfs moeten wij naar de eenzaamheid blijven verlangen, wanneer wij datgene doen, waar ik het zoëven over had. In feite toch blijft in zielen, die God waarlijk liefhebben, dit verlangen steeds voortduren.”

Teresa is verschillende malen als hoofdpersoon in films opgetreden. Hier het eerste deel van een epos. De overige delen zijn op YouTube te vinden:

Nog een grappig detail: dictator Franco was een vurig bewonderaar van Teresa. Een ampul met daarin haar (veronderstelde) rechter ringvinger, compleet met ring, stond decennialang zijn nachtkastje. Na zijn overlijden keerde de vinger van Teresa terug naar Ávila, zij het niet naar een klooster maar naar een souvenirwinkel. Haar hart en rechterarm rusten nog wel in Alba de Tormes.