Ongetwijfeld stuit je op een Bijbelkenner die in antwoord op een vraag van Wolf Blitzer 1 Thessalonicenzen 4:17 citeert: ‘En daarna zullen wij, die nog in leven zijn, samen met hen op de wolken worden weggevoerd en gaan we in de lucht de Heer tegemoet. Dan zullen we altijd bij hem zijn.’
Wat er gebeurt als je niet samen met de anderen opstijgt, is het uitgangspunt van Tom Perotta’s schitterende roman The Leftovers uit 2011, en van de gelijknamige, door hem geschreven HB0-dramaserie waarvan een tweede seizoen momenteel in productie gaat.
The Leftovers schetst een beeld van de mens en zijn wereld ten tijde van wat christenen de ‘Grote Verdrukking’ noemen, de periode voor of na de Opname, afhangende van welke stroming in de christelijke leer je volgt.
In ieder geval lijkt het volgens Openbaringen 12: 7-9 erop dat de antichrist in de zeven jaren na de Opname een hel op aarde creëert in een allesvernietigende strijd met God om alleenheerschappij.
Om duidelijk te zijn, in Perotta’s verhaal weet niemand precies wat er op die dag gebeurde toen twee procent van de wereldbevolking in fractie van een seconde verdween. Baby’s uit autostoeltjes, piloten van passagierstoestellen, de Paus, Jennifer Lopez, en de barman die bezig was een dubbele whiskey in te schenken.
Wetenschappers verenigen zich met religieuze leiders om een verklaring voor ‘het Vertrek’ te vinden. Zonder resultaat. En in de maanden na het event resten de mensen niets anders dan hun dagelijkse leven te hervatten, ook het gezin van Kevin Garvey, politiehoofd van het stadje Mapleton bij New York (in het boek is hij de burgemeester).
Stel de Opname is geweest — God voert alle deugdzame mensen in een oogwenk mee naar de hemel — en jíj bent overgeslagen. En het is de volgende dag. Aan de ontbijttafel. En je stemt af op CNN.
Alles is anders na het Vertrek. Kevins echtgenote Laurie sluit zich aan bij een cult: de ‘Guilty Remnant’ (GR). Hun doel is de wereld constant eraan herinneren dat de achtergeblevenen gedoemd zijn. Ze hebben een zwijggelofte afgelegd; kleden zichzelf volledig in wit; en ze roken onafgebroken sigaretten terwijl ze in het openbaar borden met de tekst ‘verspil je adem niet’ omhoog houden.
Terwijl de kerken leegstromen verrijzen er nog meer cultbewegingen. Bijzonder aantrekkelijk, vooral voor tieners, is de ‘Healing Hug Movement' van de charlatan ‘Heilige Wayne’. Wapenfeit: met een knuffel neemt Heilige Wayne al je pijn weg. Tom, Kevins zoon, sluit zich aan bij Wayne.
Het uiteenvallen van Kevins gezin is exemplarisch voor wat er met de wereld gebeurt na het Vertrek. Het geloof zelf sterft af. Daarmee is alles van waarde weg. Kevins kinderen verwaarlozen hun schoolwerk en storten zich op nihilistische feesten waarin zelfdestructie de boventoon voert.
The Leftovers legt bloot wat we kwijtraken als we niet meer geloven. Hierbij gaat het niet om het christelijke geloof — Kevin Garvey en zijn gezin zijn geen christenen — maar om gemeenschappelijke waarden: ouderschap, verantwoordelijkheid, samenhorigheid.
Als deze dingen er niet meer zijn, dan is de Grote Verdrukking een feit.
Aanstaande maandag meer over The Leftovers in een uitzending van OBA Live Filosofie. Thema: de relatie tussen geloof en maatschappij. Presentatie: Wim Brands. Huisfilosoof: Ad Verbrugge.