Vecht- en sterfbereid?

De marketing van onze krijgsmacht

Floris - Jan van Luyn
Tjebbe Venema

16 december 2024

De oorlogsdreiging is terug in Europa en dus breidt Defensie uit, met wel negenduizend mensen per jaar. Hoe vind je nieuwe rekruten voor het leger? Met welke beelden worden zij – voornamelijk pubers – verleid om te tekenen? En met name ook: wat zien we niet? Medialogica duikt in de wereld van de marketing van onze krijgsmacht.

Er was een tijd dat Defensie geen enkele moeite hoefde te doen om nieuwe rekruten te vinden: de dienstplicht vulde de meeste gaten. Tegenwoordig leunt het ministerie op moderne marketingbureaus en jonge influencers om beelden en woorden te geven aan de behoefte aan manschappen – opwindende beelden en meeslepende woorden het liefst. In de loop der jaren leidde dat tot veelbesproken campagnes: Geschikt/Ongeschikt, Werken bij Defensie. Je moet het maar kunnen, en het huidige Generatie D.

De toon en de boodschap van die campagnes is flink veranderd: van werving voor een leger met vooral humanitaire taken, naar – na de Russische invasie in Oekraïne - een leger dat zich steeds meer richt op zijn gevechtstaken. Toch laat Defensie niet alles zien in haar campagnes: te veel dreiging schrikt af. Een kijkje in de marketing- en reclamekeuken van een van de grootste werkgevers van Nederland, en in de hoofden van bijna-rekruten die bij Defensie aan de poort staan.

Jongeren tijdens een Experience Day van het Korps Mariniers in Amersfoort.

Verdiep je verder

Wat Defensie laat zien in haar wervingscampagnes, en wat juist niet

In de zoektocht naar nieuwe rekruten slaat Defensie een andere toon aan, nu de dreigingen in de wereld toenemen. Maar het kan niet alles laten zien in haar wervingsvideo’s. “Het is zoeken naar een balans,” zegt Paul Klaessen, die verantwoordelijk is voor de campagnes. “Je wilt mensen niet afschrikken.”

De veiligheid bij Defensie (Argos)

Veiligheid is topprioriteit bij Defensie. Na twee fatale incidenten in 2016 en een vernietigend oordeel van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, beloofden de krijgsmacht en het ministerie beterschap. Ondanks de inspanningen om meer aan veiligheid te doen gaat er nog veel mis, zoals bij het transport en de opslag van gevaarlijke stoffen en munitie. Gebrek aan voldoende opgeleid en ervaren personeel speelt hierin een belangrijke rol. Bekijk het volledige dossier van Argos over de veiligheid bij Defensie.

Waar vechten we voor? (De publieke tribune)

De publieke tribune over Defensie vanuit de Johannes Post Kazerne in Havelte. In het publiek onder andere (ex-)militairen, burgers, reservisten en veteranen. Ze leggen hun persoonlijke ervaringen en vragen voor aan de Commandant der Strijdkrachten, admiraal Rob Bauer. Een gesprek over gebrek aan mensen, materieel, moreel en maatschappelijke erkenning binnen het leger.

Documentaire Ontdek

2Doc: Verdwaalde Veteranen

"Vechten voor vrede. Het duurde bij mij even om echt te begrijpen wat dat betekent," zegt Peter in de 2Doc: Verdwaalde Veteranen, over een groep Nederlandse veteranen met chronische PTSS. Het leger was hun leven. Wie zijn ze, zonder pak, na hun militaire uitzendingen? Eerlijk en kwetsbaar praten ze over hun demonen en hoe ze na hun vredesmissies weer aansluiting proberen te vinden in de burgermaatschappij.

Waarom mentale klachten bij Defensie nog altijd toenemen

Soms komen Nederlandse militairen die op uitzending gaan om de mensenrechten te beschermen, terug met ernstige PTSS. Hierdoor functioneren ze niet meer goed in de samenleving en verliezen ze de grip op hun leven. In een tweedelige special besteedt HUMAN aandacht aan de mentale gezondheid van onze vredestroepen.