Gianni Grot (32) groeide op in Amsterdam en verhuisde op zijn achttiende naar Londen, waar hij creatief schrijven met drama studeerde. Toen hij in 2011 terugkwam naar Nederland deed hij mee aan de tv-show So You Think You Can Dance. In 2017 maakte hij de voorstelling From Routes II Crown, over de hedendaagse psychische gevolgen van slavernij. Momenteel werkt hij vooral als filmmaker. Hij maakte onder andere de dramafilm Aidan, geïnspireerd op de dementie waar zijn grootmoeder mee te maken kreeg.
Samen met Akwasi Ansah startte Gianni Grot het initiatief voor Omroep Zwart. Een naam die volgens sommigen polariserend zou werken. Niets is minder waar, volgens Ansah en Grot. Ze willen radio en televisie maken voor álle Nederlanders. We spraken Grot over wat hij mist op televisie en de kracht van film. En hij raadt hét boek aan tegen polarisatie.
Je bent film- en theatermaker, danser, schrijver en straks wellicht ook omroepbaas.
"Ik heb ook een achtergrond in bedrijfskunde en ik ben nu een opleiding in design aan het doen. Mijn interesses zijn sowieso breder dan film. Ik ga een balans vinden tussen het maken van films en het leiden van een omroep.
Ik ben begonnen met verhalen vertellen met pen en papier en daarna in het theater, maar toen ik met een camera ging werken kreeg ik door hoe machtig dat was en hoeveel sterker ik mijn verhaal aan de man kon brengen.
De camera zorgt ervoor dat mensen en verhalen worden vereeuwigd. Neem bijvoorbeeld de film Aidan die ik heb gemaakt. Ik ben opgevoed door mijn oma, we waren echt onafscheidelijk, een soort Jut en Jul, of Bonnie en Clyde. Ze is anderhalf jaar geleden overleden en ik heb het geluk gehad om haar voor de camera te krijgen en te vereeuwigen. Elke keer als die film zie, zie ik haar. Dat is de kracht van film."
©
Elsie Vermeer / Human
Gianni Grot
Aidan is een film over een ervaring die je zelf hebt gehad, maar het is niet de eerste keer dat je een persoonlijk verhaal als uitgangspunt gebruikte.
"Klopt, in 2012 deed ik voor mijn voorstelling From Routes II Crown voor het eerste onderzoek naar mijn roots en waar ik vandaan kwam. Ik begon in Suriname maar uiteindelijk belandde ik in Ghana, waar mijn over-over-overgrootmoeder ontvoerd is. Ik begon meer te leren over slavernij en ik schaamde me ergens ook, omdat ik daar eigenlijk te weinig over wist.
Ik ben heel diep in de materie gegaan. Bij alles wat ik las, brak mijn hart. Ik ben niet alleen Creools, maar ook Chinees, Schots en Iers. Ik voel me echter heel erg verwant met de Creoolse kant van de familie, omdat ik daar het meeste van weet. En dat alles heb ik gegoten in die voorstelling. Ik vind het een verrijking dat ik met mijn bewustzijn ‘uit het donker’ ben gekomen."
Wanneer kreeg je dat bewustzijn over wat je op de Nederlandse televisie zag?
"In de verhalen die op de Nederlandse televisie kwamen, herkende ik mezelf sowieso niet. Ik relateerde me meer aan Amerikaanse televisie; Will Smith was mijn rolmodel. Dat het anders moest, dacht ik al lang geleden. Het viel me bijvoorbeeld op dat vrouwen in films weinig prominente rollen kregen. Daar heb ik altijd al verandering in willen brengen in de filmwereld. Maar ook als je kijkt naar de stereotype rollen voor niet-Westerse Nederlanders. Ik miste bijvoorbeeld een Turkse Nederlander die als advocaat de hoofdrol heeft. En als laatste merkte ik dat mensen uit de LHBTQ+ gemeenschap weinig echt prominente rollen krijgen.
Een aantal maanden geleden kwam Akwasi met het idee om een omroep te beginnen. Ik heb me toen zwaar ingelezen en naarmate ik meer informatie kreeg, werd ik er enthousiaster over. Ik ben er toen met beide benen ingesprongen en we zijn gelijk gaan sprinten. Dit is een directe manier hoe we voor positieve verandering kunnen zorgen. Ik las dat de NPO probeert er voor iedereen te zijn, maar ook zelf toegeeft daar niet in te slagen. Wij willen een groep representeren die zich ongehoord en ongezien voelt. Ik wil mensen uit alle hoeken van de samenleving de ruimte geven om hun eigen verhalen te vertellen."
De naam Omroep Zwart zou polariserend werken, wat vind je van deze kritiek?
"Het is eigenlijk best wel vreemd dat zwart in de semantiek zo’n negatieve connotatie heeft. Als ik praat over zwarte bladzijdes, dan is dat negatief. Zwart geld is negatief. Zwartrijders zijn negatief. Alles met zwart is negatief. Het is onze doelstelling om dat woord te herdefiniëren. Om te laten zien dat zwart ook positief kan zijn.
Hoe mooi zou het zijn als je een frase krijgt: dat is zwarte nieuwsgierigheid. En dat het betekent dat je echt ergens in geïnteresseerd bent. Wij willen op die manier het woord en het gevoel bij het woord herdefiniëren.
Het gaat verder dan Black Lives Matter. Er is een urgentie, maar die leeft in alle gemarginaliseerde gemeenschappen. De LHBTQ+ gemeenschap herkent zich ook niet op televisie, want ze zijn niet de norm. De Molukse gemeenschap herkent zich ook niet terug. Ik kan me geen serie herinneren waar de Molukse gemeenschap centraal staat, terwijl ze wel een belangrijk onderdeel zijn van de Nederlandse geschiedenis. Voor ons staat de naam Zwart symbool voor saamhorigheid. Als je alle kleuren mengt dan krijg je zwart."
Toch lijkt het vooral dat jullie er voor historisch gemarginaliseerde groepen in Nederland zijn.
"Aan onze leden zie je hoe divers we zijn, zij komen uit alle bevolkingsgroepen die we in Nederland hebben. Dus ook uit de gemarginaliseerde gemeenschappen, maar zeker niet alleen. Wij willen met Omroep Zwart mensen die nu geen kans krijgen, die geen stem hebben en die zich niet gehoord voelen een kans bieden om hun talenten te gebruiken om hun diverse, maar altijd belangrijke verhalen te vertellen.
Hiermee vertalen we de pluriformiteit van Nederland naar de televisie. We zijn ervan overtuigd dat dit programma’s gaat opleveren die voor iedereen in Nederland interessant en relevant zijn. Dus daarom is Omroep Zwart er voor iedereen."
Waarom gaat het jullie wel lukken om een diverse omroep te zijn die er voor iedereen is?
"Door onze filosofie en door in contact te blijven met onze achterban. Door vragen te stellen, te luisteren naar het antwoord en daarvan te leren, kunnen we ervoor zorgen dat we representatief kunnen worden voor de mensen die zich ongehoord en ongezien voelen.
We realiseren ons dat we niet de wijsheid in pacht hebben, daarom willen we ervoor zorgen dat zowel voor als achter de schermen een gemengde groep mensen werkt aan de producties. Zo word je scherp gehouden. Iedereen heeft een ander referentiekader waardoor er minder blinde vlekken zijn. Je moet met elkaar in gesprek blijven. Door al die verschillende stemmen blijven we scherp en breed, waardoor we meer mensen kunnen aanspreken. Dat is hoe wij het willen doen."
Tot slot, dit is onze boekenrubriek, dus welk boek zou iedereen moeten lezen?
"Dat is Emotionele Intelligentie van Daniel Golema. Hele slimme mensen doen soms dingen die best wel onhandig zijn. Dat komt omdat ze cognitief slim zijn, maar emotioneel slim is een ander soort intelligentie.
Het boek begint met een uitleg van hoe de hersenen werken. Het deelt de hersenen op in een emotioneel gedeelte en een cognitief gedeelte. Als je iets ervaart gaat het eerste signaal naar je emotionele gedeelte en ietsje later komt het signaal aan in je cognitieve gedeelte. Als je impulsief bent en daarop reageert, dan maak je niet per se de verstandigste keuze. Want je hebt niet gewacht op je tweede gedachte om je gedrag daarop aan te passen. Het zou beter zijn als we wat minder reactief zouden zijn, maar ons in mensen proberen te verplaatsen.
Die kennis in het boek is heel erg te relateren aan waar we nu mee bezig zijn. Wij proberen met Omroep Zwart emotionele intelligentie als het ware toe te passen: we proberen naar anderen te luisteren en anderen te begrijpen. Jezelf begrijpen, je menselijkheid en dat van anderen omarmen, kijken hoe we ervoor kunnen zorgen dat we met elkaar communiceren op een constructieve en verbindende manier. Want we moeten het in deze samenleving samen doen. Dat kan je alleen maar doen als je de ander begrijpt. Juist in deze tijd, waarin mensen soms heftig op elkaar reageren, zijn dit goede tools."
©
Elsie Vermeer / Human
Win een exemplaar van Emotionele Intelligentie
Onder vrienden van Human verloten we vijf exemplaren van Emotionele Intelligentie. Check de winactie hier. Reageer vóór 1 december 2020 om kans te maken!