4 stappen om kansen van kinderen te vergroten op school
Interview met Firdevs Durgut, schooldirecteur in Rotterdam-Zuid
De opleiding van een kind vindt niet alleen plaats binnen de muren van de school. Toen in Rotterdam-Zuid de schoolprestaties zwaar ondermaats waren, werden in het Nationaal Programma Rotterdam-Zuid maatregelen getroffen die verder reiken dan het schoolplein.
In 2011 werd het pijnlijk duidelijk: vergeleken met het landelijk gemiddelde verlieten kinderen in Rotterdam-Zuid de basisschool eerder met een vmbo-advies dan met een advies voor havo of vwo. Daarnaast zag men in het voortgezet onderwijs dat deze kinderen vaker dan gemiddeld zonder diploma van school gingen. Deze conclusies waren aanleiding voor het Nationaal Programma Rotterdam-Zuid, waarmee in zeven wijken en op 27 scholen extra wordt geïnvesteerd in leerlingen.
De maatregelen reiken verder dan de muren van het schoolgebouw. Eén van de wijken waar het om gaat is Carnisse, waar bewoners bepaald niet te spreken zijn over de leefbaarheid. In deze wijk staat OBS De Kameleon van schooldirecteur Firdevs Durgut. Voor het Nationaal Programma is ze onderdeel van het team dat zich bezighoudt met extra leertijd. We belden haar om te vragen welke vier stappen ze in Rotterdam-Zuid nemen om de kansen van kinderen te vergroten.
#1. Creëer extra leertijd
"In 2012 ging het uitvoeringsplan van start," legt Firdevs Durgut uit. "Dat begon met extra leertijd: alle scholen in de zeven wijken moesten verplicht zes uur extra leertijd aan de kinderen aanbieden. Dat is inmiddels opgeschaald naar tien uur."
Met deze extra leertijd ziet Durgut de kansen voor leerlingen vergroten. Op haar school investeert ze bijvoorbeeld vooral in sport en techniek. "Er zijn kinderen die vastlopen met taal en rekenen, maar volledig tot bloei komen wanneer ze een boormachine in hun hand hebben. Dat vind ik fantastisch om te zien."
Inspiratie voor wie menselijkheid zoekt
HUMAN streeft naar een meer menselijke samenleving. Een plek waar je kunt onderzoeken, luisteren, twijfelen en waar je echt contact maakt met jezelf en anderen. Zo zorgen we samen voor positieve verandering.
HUMAN is radicaal menselijk.
"Daarnaast vind ik het heel belangrijk dat kinderen meer sport op onze school krijgen, omdat in Carnisse kinderen weinig in aanraking komen met verenigingsleven. Ouders maken hier vaak lange werkdagen en hebben daardoor geen tijd om met hun kind naar een sport te gaan. Of ze kunnen het financieel niet dragen. Er wordt ook weinig buiten gespeeld omdat het niet veilig genoeg is op straat."
Naast de extra leertijd en subsidies voor die extra activiteiten, werd er in de wijken gepeild wat nodig was om kansen voor kinderen te vergroten. Dat leidde tot het volgende actiepunt.
#2. Geef ondersteuning aan gezinnen
Durgut en haar team kwam erachter dat ze ouders kunnen versterken in hun rol als opvoeder. Ouders kunnen op school aangeven als ze ergens hulp bij willen, maar leraren kunnen ook een hulpvraag uitzetten. Vervolgens wordt het wijkteam ingezet, te weten hulpverleners die de gezinnen thuis kunnen ondersteunen.
"Als een kind bij ons op school komt dat moeite heeft met regels en externaliserend gedrag vertoont, gaan we eerst in gesprek met de ouders over hoe het thuis gaat. Blijkt dat het thuis ook niet goed gaat, dan kan het wijkteam bij de gezinnen helpen. De ouder krijgt dan coaching van de hulpverlener, wat overigens altijd vrijwillig is."
Leerkrachten kunnen het verschil maken
Tijdens het maken van Klassen kwamen Ester Gould en Sarah Sylbing tot een aantal belangrijke inzichten over het huidige schoolsysteem. Hoe denken zij dat het onderwijs in Nederland kan verbeteren?
Hulp kan ook bestaan uit ondersteuning in het onderwijs. Een hulpverlener met een pedagogische achtergrond komt dan in het gezin om ouders te helpen met hoe ze hun kind kunnen ondersteunen met het schoolwerk.
#3. Geef kinderen een maatje
Hulpverlening is er niet alleen voor de ouders. Onderdeel van het Nationaal Programma Rotterdam-Zuid is ook het Amigo-projec, waarbij kinderen een maatje krijgen, die hen ondersteuning biedt met bijvoorbeeld angstgevoelens, problemen met sociale vaardigheden of lastigheden in hun gezin. De kinderen zien hun maatjes op school, gaan ermee in gesprek over iets specifieks of praten gedurende een spel over wat hen bezighoudt of belemmert.
"Soms zit het kind in een onveilige thuissituatie," zegt Durgut. "Dan is het goed als het kind bij een onafhankelijk persoon zijn of haar gevoelens kan ventileren. Soms kan het kind na een paar weken weer verder op eigen kracht, soms blijft een maatje een jaar lang het kind ondersteunen. Dat ligt volledig aan de hulpvraag."
Hoe de Cito-toets ongelijkheid moest tegengaan
Op je elfde krijg je een advies voor de middelbare school, mede op basis van een resultaat van de Centrale Eindtoets. Deze toets, die we vroeger de Cito-toets noemden, is daarmee van invloed op de rest van je leven. Maar hoe zijn we eigenlijk ooit bij die toets gekomen? Wat is de historie van deze Cito-toets?
#4. Leidt kinderen op in sectoren waar werk is
Volgens Firdevs Durgut kiezen te veel kinderen voor profielen waar weinig werk is, bijvoorbeeld voor een mbo-opleiding in administratie. Dat leidt vervolgens tot werkloosheid. Onderdeel van het Nationaal Programma Rotterdam-Zuid is daarom dat leerlingen worden geïntroduceerd aan opleidingen waar in Rotterdam juist veel werk te vinden is.
"In de zorg, in de haven of in techniek is hier veel werk te vinden," zegt Durgut. "Daarom prijzen we vanuit het primair onderwijs deze mogelijkheden al aan." Leerlingen lopen sinds het Nationaal Programma een dagdeel stage bij verschillende bedrijven en gaan bijvoorbeeld op een haventrip om ze voor het werk te enthousiasmeren.
"Door het beleid te verbeteren, kunnen we kansen bieden aan de kinderen in Rotterdam-Zuid. Met de extra lesuren zorg je er bijvoorbeeld voor dat leerlingen tot bloei komen en zich verder kunnen ontplooien."
Vanwege corona werden de extra technieklessen een tijd stilgezet, iets wat door de nieuwe lockdown tot 19 januari wederom onvermijdelijk is geworden. Durgut merkt dat de kinderen daarvan balen. "Je merkt hoezeer kinderen naar de lessen verlangen. Deze investeringen in extra onderwijs zijn van onschatbare waarde."
Ontmoet alle hoofdpersonen
Maak kennis met de mensen die we volgen in Klassen.