We willen allemaal gezien en erkend worden, of het nu gaat om politieke voorkeur, geslacht, culturele achtergrond of religie. Door die gerichtheid op het zelf dreigen we soms over het hoofd te zien dat er een wereld buiten onszelf bestaat, die om gezamenlijke inzet en betrokkenheid vraagt.

Hoe zien we de huidige relatie tussen het individu en de maatschappij, wat zijn hierin onze wederzijdse verantwoordelijkheden en rechten? En hoe kan het publieke belang het winnen van al die verschillende eigenbelangen? Hierover gaat het in een speciale aflevering van Het Filosofisch Kwintet op de Nacht van de Filosofie onder leiding van Clairy Polak.

Hoe belangrijk is het van al die 'ikken' weer een 'wij' te maken? In krap een uur probeert presentator Clairy Polak samen met Bas Heijne, Roxane van Iperen, Dyab Abou Jahjah en Daan Roovers dit thema te doorgronden. In Het Filosofisch Kwintet, waarin luisteren minstens even belangrijk is als spreken, is doorgronden het motto en niet het voeren van een twistgesprek. Het doel: het begrip met betrekking tot een bepaald onderwerp naar een hoger plan brengen.

Zondag 16 april, 23.25 uur, NPO 1

Te gast in deze aflevering

Bas Heijne

Bas Heijne is schrijver van talloze boeken en essays, waaronder Onredelijkheid en Mens/Onmens. Zijn essays De Volmaakte Mens en Onbehagen werden verfilmd als filosofische tv-series voor HUMAN/VPRO. Als redacteur voor NRC onderzoekt Heijne wat de samenleving beweegt, waarbij hij hete hangijzers als nationalisme en identiteit niet uit de weg gaat. In 2017 won hij de P.C. Hooftprijs voor zijn gehele oeuvre. Zijn NRC-essay Ik,ik,ik. Maar waar is de wij? vormt de inspiratiebron voor deze aflevering.   

Roxane van Iperen

Roxane van Iperen is auteur en jurist. Zij schreef verschillende boeken en essays, waaronder Schuim der Aarde en ’t Hooge Nest. Met een financieel-economische blik ontleedt zij machtsstructuren en ongelijkheid. Recent verscheen Eigen Welzijn Eerst, waarin zij de hang naar zelfbehoud onderzoekt van een middenklasse die bang is voor maatschappelijke terugval.   

Dyab Abou Jahjah

Dyab Abou Jahjah is publicist en opiniemaker. Als politiek activist richtte hij in 2000 de Arabisch-Europese Liga (AEL) op, wat een grote invloed had op het politieke bewustzijn van Belgen en Nederlanders met een migratieachtergrond. In 2014 stichtte hij Movement X. Recent publiceerde hij Verlichting onder Vuur, waarin hij de obsessie met identiteit van woke, islamisme en extreemrechts karakteriseert als bedreiging voor de liberale democratie.  

Daan Roovers

Daan Roovers is filosoof en schrijver. Toen zij in 2019 Denker des Vaderlands werd, kwam Wij zijn de Politiek uit, waarin zij het belang schetst van verantwoordelijkheid nemen voor onze publieke sfeer. Roovers is voormalig hoofdredacteur van Filosofie Magazine. Met haar werk hoopt zij de democratie te versterken. Sinds kort is zij lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur en is lid van de Eerste Kamer voor GroenLinks. 

Ook interessant