"Als iets de mensheid redden kan, dan is het wel het geheugen,” zei Auschwitz-overlevende Elie Wiesel. Een tijd is de Shoah het fundament geweest onder onze morele opvattingen, maar er lijkt betonrot in het fundament te zijn geslopen. Onder leiding van Arnon Grunberg onderzoeken denkers in een speciale aflevering het belang van pijnlijke herinneringen. Deze aflevering wordt opgenomen tijdens de Nacht van de Filosofie Amsterdam.

In deze eerste aflevering van het nieuwe seizoen van Het Filosofisch Kwintet tijdens de Nacht van de Filosofie gaat het over de herrineringscultuur. Hebben we een gedeelde herinneringscultuur nodig om het enigszins met elkaar uit te houden? Als het geheugen een medicijn is kan een overdosis ook ziek maken. En als de politisering van herinneringscultuur onvermijdelijk is, is die herinneringscultuur dan niet gewoon een vorm van politieke strijd? Samen met zijn vier gasten hoopt presentator Arnon Grunberg antwoorden op deze vragen te formuleren. 

Gasten

Nanci Adler

Nanci Adler is Hoogleraar Herinnering, Geschiedenis en Recht in Relatie tot Regimewisselingen. Ze is verbonden aan het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen) en de Universiteit van Amsterdam. Haar huidige onderzoek richt zich op de Russische organisatie Memorial, transitional justice, oral history en ooggetuigenverslagen, en de erfenis van het communisme. 

Irene Zwiep

Irene Zwiep is hoogleraar Hebreeuws en Joodse Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Ze doet onderzoek naar de Joodse intellectuele geschiedenis vanaf de Middeleeuwen tot vandaag, met nadruk op het snijvlak van wetenschap en politiek. Op dit moment werkt zij aan een boek over humanisme in het Jodendom. 

Lotfi El Hamidi

Lotfi El Hamidi is historicus en journalist. Hij werkt als vaste redacteur voor De Groene Amsterdammer. Na zijn Martin van Amerongen-fellowship bij De Groene Amsterdammer werkte hij tot februari 2025 bij NRC, eerst als columnist, later als chef opinieredactie. Zijn boek Generatie 9/11. Migratie, diaspora en identiteit werd genomineerd voor de PrinsjesBoekenprijs 2023.

Stéphane Symons

Stéphane Symons is hoogleraar cultuur-en kunstfilosofie aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van de KU Leuven, in België. Zijn onderzoeksdomein is de twintigste eeuwse en een-en-twintigste eeuwse Franse en Duitse filosofie, die hij betrekt op maatschappelijk relevante thema’s. Recente boeken (in het Nederlands): Dwaallijnen. Ludwig Binswanger en Fernand Deligny over de menselijke conditie, Schoonheid, en De kunst van het vergeten. Naar een filosofie van de vergankelijkheid.  

Opname bijwonen?

Ook interessant