Wat is de toekomst van de democratie?
In dit woelige verkiezingsjaar boog Het Filosofisch Kwintet zich in vijf afleveringen over de toekomst van de democratie. Het was het grote succes van de twintigste eeuw, maar in de eenentwintigste eeuw lijkt daar de klad in te zijn gekomen. Is dat zo? En hoe komt dat?
Onder leiding van Clairy Polak lieten deskundige denkers hun licht schijnen over de toekomst van de democratie. In vijf afleveringen onderzochten zij hoe de democratie bedreigd wordt door politieke en maatschappelijke versplintering, de macht van de markt en de aantrekkingskracht van het radicale alternatief. Hieronder de afleveringen samengevat in citaten.
Afl. 1 Democratie & Identiteitspolitiek
In de eerste aflevering ging het over identiteitspolitiek en nieuwe verzuiling. Hoe is te verklaren dat er na decennia van ontzuiling nu weer nieuwe kleine zuiltjes ontstaan? En wat zijn daarvan de gevolgen voor politiek en maatschappij? Te gast publicist Ian Buruma, filosoof Ivana Ivkovic, journalist Casper Thomas en politicoloog Ghassan Dahhan.
Tekst loopt door onder afbeelding
Afl. 2. Democratie & Propaganda
In de tweede aflevering ging het over de rol van informatie in onze democratie. Kan een feitenvrije maatschappij nog wel rechtvaardig zijn? Hoe bedreigend is propaganda voor de democratie? En welke rol spelen nieuwe technologieën in de verspreiding van ideeën die de democratie ondermijnen? Te gast waren publicist Ian Buruma, socioloog Jaron Harambam, filosoof Kees Kraaijeveld en filosoof Daan Roovers.
Afl. 3 Democratie & Markt
De derde aflevering ging over de rol van de markt in onze democratie. De globalisering heeft de nationale politiek grondig veranderd. Nationale politici dragen, ingegeven door de internationalisering van markten, steeds meer macht over aan supranationale instanties. Moet de politiek de economische ontwikkelingen willen bijhouden of zelfs beheersen? Is ze daar überhaupt toe in staat zonder het volk van zich te vervreemden? Of ondermijnt de markteconomie de democratie? Te gast waren schrijver Philipp Blom, economie Fieke van der Lecq, historicus Bas van Bavel, en Kim Putters, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
Afl. 4 Democratie & Participatie
De vierde aflevering ging over democratie en participatie. Weinig mensen zijn nog lid van een politieke partij en de beste stuurlui staan steeds vaker aan wal. Heeft de vertegenwoordigende democratie haar langste tijd gehad? En zijn er andere vormen van participatie denkbaar? Te gast waren schrijver Philipp Blom, filosofe Alicja Gescinska, politicoloog Armen Hakhverdian en filosoof Thomas Decreus.
Afl. 5 Toekomst van de democratie
De laatste aflevering ging over de toekomst van de democratie. Hoe om te gaan met het wantrouwen jegens politici, met de opmars van populistische partijen, en met andere uitingen van onvrede over het democratisch proces? Is de democratie zoals we die kennen bestand tegen de uitdagingen van de toekomst? Te gast waren schrijver Philipp Blom, rechtsfilosoof Bastiaan Rijpkema, columnist Caroline de Gruyter en politicoloog Sarah de Lange.