In de zesde aflevering van De Publieke Tribune gingen jongeren met politieke ambities in gesprek met Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib. Is de Tweede Kamer nog wel waar je moet zijn als je het verschil wil maken? Waarom lijkt het parlement aan glans te verliezen? En komen Kamerleden nog wel toe aan het controleren an de macht? Samen met politiek verslaggever Kees Boonman werden er oplossingen gezocht - en gevonden.

Het functioneren van de Tweede Kamer en haar leden krijgen veel kritiek te verduren. Ze zouden hun rol als controlerende macht onvoldoende vervullen en te veel bezig zijn met de waan van de dag, het trekken van media-aandacht en het produceren van quotes voor campagnefilmpjes.

Aan Coen Verbraak de taak om Kamervoorzitter Arib te confronteren met de idealen van jongeren met politieke ambities. Niet voor een klassiek debat, geen zwart-wit discussies. Maar om tot een echt gesprek te kom​en, tot waardevolle inzichten en oplossingen.

Vijf belangrijke inzichten uit het gesprek met Khadija Arib op een rijtje.

#1. Kamerleden zijn er om de macht te controleren

Waar veel van de jongeren op de tribune grootse idealen hebben om het land te veranderen, heeft politiek verslaggever Kees Boonman de nodige bedenkingen bij die motivatie. "De primaire taak van Tweede Kamerleden is het controleren van de macht," aldus Kees Boonman tijdens het gesprek. "De wereld veranderen, dat willen we allemaal per definitie en het liefst vandaag. Maar de primaire taak van de Tweede Kamer, het hoogste orgaan in ons democratisch bestel, is het controleren van de macht."

Tekst gaat door onder de video

Hij vervolgt: "Dat het controleren van de macht door allerlei bestuurlijke misstanden niet altijd even goed lukt, zoals we bij de toeslagenaffaire zagen, draagt bij aan wantrouwen richting de overheid dat dreigt te ontstaan."

#2. Kamerleden staan onder enorme druk

Sonny Spek, raadslid in Katwijk voor de lokale partij DURF, krijgt af en toe het gevoel dat Kamerleden te weinig met de inhoud bezig zijn. Spek: "Het lijkt wel alsof sommige Kamerleden het vooral zien als een soort opstapje naar een maatschappelijke carrière of naar het bedrijfsleven. Het verloop is erg hoog, dat vind ik persoonlijk geen goede ontwikkeling. Ik vind het mooi als jongeren met ambitie het al een hele eer zouden vinden om Kamerlid te worden."

Toch is dat verloop volgens Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib geen teken van desinteresse. Arib: "Kamerleden staan voortdurend onder druk. Druk vanuit de burger, maar ook vanuit de media. Als er net een rapport is gepubliceerd, willen collega's van Kees (Boonman, red.) meteen al weten wat Kamerleden daarvan vinden. Als je als Kamerlid zegt dat je eerst het rapport goed gaat lezen en een reactie van het kabinet afwacht - zoals het hoort - dan worden ze in de media niet genoemd.

"Journalisten willen horen of je een debat aan vraagt, of een motie van wantrouwen, of dat je meteen een minister tot de orde roept. Dat maakt dat Kamerleden voortdurend in beeld zijn en voortdurend moeten laten zien dat ze ook iets voor hun kiezers willen doen. Zo houd je elkaar een beetje gevangen. Dat maakt dat het voor heel veel mensen ook heel erg zwaar is om het vol te houden."

Tekst gaat door onder de video

#3. Het succes van Kamerleden hangt af van het aantal minuten dat ze voor een camera staan

Ze zat tot 2017 in de Tweede Kamer en toch kennen de meeste Nederlanders haar niet. "Ik was een typische backbencher," aldus oud-Kamerlid Anne-Wil Lucas (VVD). Of dat een bewuste keuze was of dat het gewoon niet lukte om in de picture te komen? Lucas: "Ik wilde sowieso al niet m’n hele leven Kamerlid worden. Ik ben erin gerold en moest het vak echt nog leren."

Tekst gaat door onder de video

Lucas ontdekte al gauw dat ze het vooral over 'het probleem' moest hebben om hoger op de lijst te komen, of meer media-aandacht te krijgen. Lucas: "Als jij extreme uitspraken doet, haal je zeker de krant. Als je er genuanceerder in staat, wordt er al gauw besloten dat dat geen nieuws is."

#4. Partijen zouden Kamerleden wel wat meer de ruimte mogen geven om hun rol te kunnen vervullen

"We hebben het nog niet gehad over fractiediscpline," aldus Arib op de helft van het gesprek. "Ook Kamerleden krijgen af en toe vanuit de eigen partij te horen dat ze een beetje voorzichtig moeten zijn."

Op de vraag van Coen Verbraak of je als Kamerlid niet te eigenzinnig moet zijn, antwoordt Arib: "Dat mag wel, maar Kamerleden moeten ook proberen hun fracties mee te krijgen. Tegen partijen zeg ik altijd dat ze Kamerleden ook echt de ruimte moeten geven om hun rol te vervullen."

Verbraak: "Is de definitie van een goed Kamerlid ook dat hij of zij de eigen partij ontstijgt?"

Arib: "Hij of zij zou toch moeten proberen zo onafhankelijk mogelijk te opereren."

Verbraak: "Gebeurt dat genoeg?"

Arib: "Niet altijd."

Tekst gaat door onder de video

Politiek verslaggever Kees Boonman vult aan: "Een deel van de Kamer kán haar controlerende of wetgevende taak simpelweg niet uitvoeren omdat een deel van de Kamer gevangen zit in een coalitie, in een regeerakkoord of in gemaakte afspraken. Je zou eigenlijk willen - en dit is geen nieuw idee - dat dat regeerakkoord niet zo wordt dichtgetimmerd. Laat die Kamer die Kamer zijn."

#5. Jongeren mogen best wat meer tegen de macht aan schoppen

Wat Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib betreft zijn de politieke jongerenorganisaties van nu te braaf. Arib: "Ze mogen echt kritisch zijn en tegen de macht aan schoppen. Een beetje tegenwicht geven tegen de eigen partij. Dat mis ik wel."

Meer weten over deze aflevering? Ga naar de speciale afleveringspagina. De hele aflevering kijk je nu terug op NPO Start.

Dit is ook interessant