In de vijfde aflevering van De Publieke Tribune gingen door de coronacrisis getroffen ondernemers in gesprek met demissionair minister van Financiën Wopke Hoekstra. Want hoe diep zijn zijn zakken eigenlijk? En hoe ziet hij het economisch landschap na de crisis voor zich? Samen met econoom Barbara Baarsma werden er oplossingen gezocht - en gevonden.

Het familiebedrijf dat met pijn in het hart werknemers moet ontslaan. De boekhandelaar die met lede ogen aanziet hoe online-giganten wél goede zakendoen. En de baas van het - ooit zo succesvolle - reisbureau die zich afvraagt of ze ooit nog een cent gaat verdienen.

Aan Coen Verbraak de taak om minister Hoekstra te confronteren met de dagelijkse realiteit van ondernemers.  Niet voor een klassiek debat, geen zwart-wit discussies. Maar om tot een echt gesprek te kom​en, tot waardevolle inzichten en - wie weet - oplossingen.

Vier belangrijke lessen uit het gesprek met Wopke Hoekstra op een rijtje.

#1. Stutten en steunen is niet genoeg: stimuleer ondernemers of help ze te stoppen

Wat econoom Barbara Baarsma zijn de tijden van ondernemers louter stutten en stimuleren nu toch echt voorbij. "Het wordt tijd dat we ook weer gaan stimuleren. We moeten niet vergeten dat we de bedrijven die eigenlijk hartstikke gezond de crisis in gingen, straks weer nodig hebben om die economie veerkracht te geven. Juist die bedrijven moeten nu blijven innoveren."

Tekst gaat door onder de video

Volgens Baarsma moet het kabinet onnodige schade aan ondernemers echt zien te voorkomen. "Ik hoop dat er zaadjes in het hoofd van de minister zijn geplant en dat hij, ondanks zijn lijsttrekkerschap en de aanstaande verkiezingen, de ruimte van geest ervaart om echt meer maatwerk te leveren."

#2. Iets meer maatwerk zou kwetsbare branches al enorm helpen

Met de woorden 'redden' en 'steunen' heeft boekhandelaar Amin Usman doorgaans de nodige moeite. Hij wil gewoon werken. Of zoals hij het zelf zegt: "Ik ben niet zielig, ik ben gewoon een ondernemer en ik heb een fantastisch product. Maar we moeten de boekhandel wel redden."

Usman is heel erg blij met de steunpakketten die er al liggen. Toch wil hij van de minister weten of er in de bestaande steunpakketten toch niet net iets meer maatwerk kan worden geleverd. Usman: "Waar de boekhandel normaal alles moet hebben van de maand december, is dat in 2020 volledig weggevallen. Dat is precies het moment dat wij als boekhandelaar ons resultaat maken. Vervolgens wordt als referentieperiode het kwartaal van de maanden oktober, november en december genomen. Daarmee komen wij in die drie maanden niet aan die grens van dertig procent omzetverlies om in aanmerking te komen voor steun, terwijl wij afgelopen december alleen al op 42 procent omzetverlies zaten. Vorig jaar hebben wij eigenlijk geen steun gekregen."

Zijn vraag aan de minister: "Boekhandels behoren in het buitenland tot de essentiële winkels. Daarnaast is het een kwetsbare branche. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat die infrastructuur van lezen in stand blijft? Want de ervaring leert: als een boekhandel weg is, is hij weg."

Tekst gaat door onder de video

#3. Niet alle pijn kan verholpen worden

Zo'n tienduizend ondernemers in de modebranche kunnen net als Ben Kooyman geen kant meer op. Zijn modezaak in Putten is al even dicht, maar stilzitten is er niet bij. Kooyman: "Ik heb nu een wintervoorraad liggen die verkocht moet worden om zometeen de voorjaarscollectie te kunnen betalen. Ik ben dus nu mijn eigen geld aan het inleveren voor iets waar ik niks aan kan doen. Mijn hoofd ligt op het hakblok, maar ik heb hem er zelf niet opgelegd.

Wat hij van de minister vraagt: "Een betere voorraadvergoeding."

Tekst gaat door onder de video

Hoekstra: "Er zitten hier natuurlijk heel veel mensen die in sectoren werken waar het gewoon ongelofelijk veel pijn doet. Ik denk echt dat we met het steunpakket en hele grote stap in de goeie richting zetten. Maar eerlijk is eerlijk, ik kan niet al die problemen oplossen."

Tekst gaat door onder de video

HUMAN bezocht Ben Kooyman in zijn gesloten kledingzaak in Putten, waar de bovenverdieping van zijn winkel inmiddels wordt om gebouwd tot magazijn voor alle extra voorraad.

#4. Het is tijd voor een OMT II, met de O van ondernemers

In het gesprek kwam sterk naar voren dat ondernemers uit heel veel verschillende branches staan te popelen om mee te denken. Zo ook Mechtild Stultiens, eigenaar van een zakelijk evenementbureau en bedenker van het anderhalve meterloket. Stultiens: "Onze omzet viel aan het begin van de coronacrisis natuurlijk ook weg, maar bij de pakken neer gaan zitten was geen optie. Toen we ons afvroegen of we van de crisis niet een kans konden proberen te maken, kwamen we op het 1m50Loket. Inmiddels helpen we organisaties en bedrijven om hun situatie aan te passen aan de bestaande maatregelen, die dus steeds veranderen."

Of Stultiens niet zou kunnen helpen om de coronavaccinatie te stroomlijnen? Stultiens: "Als evenementenbranche hebben wij natuurlijk ontzettend veel organiserend vermogen. Wij hadden het zó mooi gevonden als wij als branche de opdracht hadden gekregen om samen met de ggd's de koppen bij elkaar te steken om die koek te verdelen."

Tekst gaat door onder de video

Wopke Hoekstra: "Ik vind het een hartstikke mooi idee. Dit is natuurlijk een deel van de puzzle die we nu nog aan het leggen zijn. Daarbij is dit soort denkwerk en zijn al deze plannen behulpzaam, dus dat is zeker iets waar ik over verder zou willen praten."

Barbara Baarsma vult aan: "Ondernemers willen zo graag op een constructieve manier meedenken. We hebben nu een OMT dat louter medisch is. Laat er een tweede OMT komen en laat die O dan staan voor ondernemers. Dan komen die prachtige gedachten ook binnen."

Tekst gaat door onder de banner

Meer weten over deze aflevering? Ga naar de speciale afleveringspagina. De hele aflevering kijk je nu terug op NPO Start.

Dit is ook interessant