Kennis in de Knel
Hoe dichten we de kloof tussen wetenschap en samenleving?
Vanuit museum Boerhaave in Leiden gaat Coen Verbraak samen met wetenschappers in gesprek met minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) over wantrouwen in de wetenschap. Journalist Maarten Keulemans luistert en denkt kritisch mee.
We vertrouwen van oudsher op de wetenschap. Wat anders dan kennis biedt houvast in bange tijden? Toch kalft het vertrouwen af.
Want hoewel het gemiddeld vertrouwen in de wetenschap in Nederland de afgelopen jaren is gestegen, heeft het wantrouwen onder bepaalde groepen in de samenleving wel degelijk zijn effect. Kennis wordt verketterd door groepen burgers, op een manier die bijna middeleeuws aanvoelt. Onderzoeksresultaten worden openlijk in twijfel getrokken. Wetenschappers worden uitgemaakt voor heks of landverrader en krijgen te maken met intimatie en bedreigingen. Zo ernstig soms, dat ze zich terugtrekken uit het publieke debat.
Hoe voorkomen we escalatie? Hoe voorkomen we dat wetenschappers door intimidatie en bedreiging zelfcensuur gaan toepassen? Kan het delen van kennis anders? Beter? Wie is op welk moment verantwoordelijk? En hoe voorkomen we dat groepen burgers afhaken? Vanuit museum Boerhaave te Leiden gaat Coen Verbraak in De Publieke Tribune samen met wetenschappers, journalisten en minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) op zoek naar antwoorden.
De waarheid verdient een stem. En die stem moet vrij en luid kunnen klinken
Op de tribune
Robbert Dijkgraaf
Robbert Dijkgraaf (1960) is natuurkundige en is sinds januari 2022 minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in kabinet-Rutte IV.
Tamar de Waal
Tamar de Waal (1988) is rechtsfilosofe en sinds september 2021 directeur van het Amsterdam Honours College of Law.
Harriette Verwey
Harriette Verwey (1951) is ruim dertig jaar lang een toonaangevende cardioloog geweest en werkte haar hele carrière in het Leids Universitair Medisch Centrum.
Roel Coutinho
Roel Coutinho (1946) is een Nederlands arts en microbioloog en was hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Utrecht. Hij was de eerste directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding (Cib), onderdeel van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Maarten Keulemans
Maarten Keulemans (1968) is wetenschapsjournalist bij de Volkskrant en werd door Villemadia uitgeroepen tot Journalist van het Jaar 2021. De jury roemde hem "voor zijn onvermoeibare verslaggeving van de corona-epidemie voor de Volkskrant, met als hoogtepunt zijn langlopende serie 'Keulemans in Quarantaine'."
Portret: viroloog Marion Koopmans
"Ik stap niet meer op de trein, ik stap niet meer op de fiets. Ik word van A naar B vervoerd"
Verdiep je verder
Het Gezag van de Wetenschap
In deze uitzending van De Publieke Tribune Radio gaat Coen Verbraak in gesprek met Marc Van Ranst, Ineke Sluiter en Roel Coutinho over hoe het ervoor staat met het gezag van de wetenschap.
Wetenschap in de frontlinie
In deze uitzending van Argos Medialogica onderzoeken de makers hoe twijfel en onzekerheid, die wetenschap juist kenmerken, zich handhaven in de media-arena. Wat betekent het voor wetenschappers dat bij het debat aan de talkshowtafel wordt gezocht naar tegenstellingen en uitgesproken meningen?
Wetenschap
In deze aflevering van Het Filosofisch Kwintet onderzoekt presentator Clairy Polak de rol van de wetenschap in een wereld vol manipulatie. Wordt de wetenschap gemanipuleerd door overheid en bedrijfsleven of manipuleert de wetenschap zelf? Of is de wetenschap juist de onafhankelijke keurmeester die ons behoedt voor manipulatie?