“Alle moderne rechtvaardigheidstheorieën, laten we zeggen van John Locke en Thomas Hobbes tot nu, nemen de gelijkwaardigheid van alle mensen als uitgangspunt. In filosofische teksten die sindsdien over rechtvaardigheid zijn verschenen, wordt dan ook altijd in de eerste alinea uitgelegd dat uitgegaan wordt van die gelijkwaardigheid."
"Opvallend is, dat na die eerste alinea het woord mensen verandert in het woord burgers. Oftewel: de gelijkwaardigheid van alle mensen, wordt gekoppeld aan theorieën waarin slechts een beperkte groep burgers gelijke rechten heeft. Rechten, die dan bijvoorbeeld verankerd liggen in een grondwet. Maar nergens wordt uitgelegd hoe je als mens kunt toetreden tot deze groep burgers.”
Migratie
"Migratie maakt dat duidelijk: iedereen kent de schrijnende voorbeelden van bootvluchtelingen aan de buitengrenzen van Europa, maar ook een Fransman die in Nederland woont heeft andere rechten dan iemand die hier geboren is. Toch ontkennen we niet dat die Fransman dezelfde morele waardigheid heeft als een Nederlander. Dus de erkenning van gelijkwaardigheid wordt niet altijd vertaald naar het hebben van gelijke rechten. Dan zou de Fransman ook mogen stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen, of zouden we bootvluchtelingen geen verblijfsrecht kunnen weigeren."
Rio Grande
"Dit leidt tot een interessante puzzel, maar zeker is dat de in- en uitsluiting van staatsburgerschap in de hedendaagse wereld bikkelhard is. Sommige buitenstaanders hebben vrijwel niets terwijl sommige ingesloten burgers in welvaart genieten van democratische gelijkheid. Deze spanning tussen gelijkwaardigheid en rechten is bijvoorbeeld duidelijk te zien bij de Rio Grande. Als je toevallig aan de Amerikaanse kant van de rivier geboren wordt, dan heb je kansen en toegang tot onderwijs. Als je aan de Mexicaanse kant geboren wordt, dan leef je allicht in een sloppenwijk en mag je dat water niet oversteken. De Middellandse Zee is een voorbeeld dichter bij huis. Doordat wij in Europa geboren zijn, hebben we de loterij gewonnen."
Identiteit
"De scheiding tussen gelijkwaardigheid en rechten wordt vaak verdedigd vanuit het idee dat een goed werkende democratie een bepaalde nationale identiteit nodig heeft. Die identiteit zorgt voor vertrouwen, waardoor mensen solidair kunnen zijn, dingen kunnen doen die niet direct in hun eigen voordeel zijn. Die banden ga je niet in een keer opgeven voor een abstract idee van rechtvaardigheid."
"In de literatuur wordt vaak gesteld dat je de nationale identiteit mag beschermen, mits je ook zorgt dat anderen het elders goed hebben. Een beetje polemisch concludeert men dan: ofwel je opent je grenzen, ofwel je opent je portemonnee. Maar de politieke werkelijkheid is weerbarstiger: je ziet dat - zodra migratie minder populair wordt - ook de ontwikkelingssamenwerking wordt teruggeschroefd."
