Metropolis over therapie

Zo gebruiken Israëlische soldaten met een posttraumatische stressstoornis massaal medicinale wiet om hun gedachten weer op orde te krijgen. In Ethiopië gaat het er wat milder aan toe, daar ontdekten we dat het drinken van een kopje therapeutische koffie al volstaat. En in Los Angeles zijn ze er vooral vroeg bij, daar brengen ouders hun kroost naar speciale kindertherapie voor een verplicht uurtje ‘zen’.

Maar we beginnen onze mentale wereldreis in Cambodja, waar trauma’s door de gruweldaden uit de jaren ‘70 onbedoeld aan de volgende generatie zijn doorgegeven. Daardoor groeien veel jongeren op met de trauma’s van hun ouders.

Hun vaders en moeders waren tijdens het terreurbewind van de Rode Khmer, een militaire aftakking van de communistische partij, getuige van verschrikkelijke martelingen. Veel van hen raakten gewond of verloren familieleden en vrienden.

Een Cambodjaanse theatergroep probeert het verleden nu bespreekbaar te maken. Metropolis correspondent Thearith gaat met Sangtorn, een van de acteurs, mee naar zijn geboortedorp. Hier vertelt Sangtorns moeder over de verschrikkingen van de Rode Khmer. Verhalen die Sangtorn op zijn beurt weer vertaalt naar theaterstukken.

verderop in de story:

Bekijk meer video's van correspondent Thearith uit Phnom Penh, Cambodja.

Het was de missie van de Rode Khmer om de samenleving terug te brengen naar het ‘jaar nul’. Pol Pot regeerde met harde hand en geloofde in de kracht van de 'werkende' mens: zo werden geld, moderne technologie, medicijnen, educatie en kranten verboden. 

De Rode Khmer dreef de bevolking uit de steden naar collectieve boerderijen op het platteland. Hier werden ze gedwongen lange dagen te werken. Er was weinig eten, amper zorg en er heerste continue angst. Het dragen van een bril of het in bezit hebben van buitenlandse literatuur was genoeg om vermoord te worden. Ook tegenspraak werd absoluut niet geduld.

© Yalou van der Heijden/wearetheearth.nl

Gevangenen van het regime werden naar plekken als Choeung Ek gebracht, beter bekend als de Killing Fields. Per dag werden hier wel 300 mensen vermoord. Om kogels te besparen sloegen soldaten kinderen dood tegen bomen en gebruikten ze bijlen en bamboe stokken om ouderen van het leven te beroven. Hele families werden vermoord zodat niemand wraak kon nemen. 

In de bomen op het terrein van de Killing Fields hingen luidsprekers waar propaganda uit schalde, dit om ervoor te zorgen dat niemand buiten het terrein afwist van de gruwelijke praktijken die zich daar afspeelden. Om een penetrante lijkengeur tegen te gaan werd er gif in de massagraven gegooid: om hen die nog niet dood waren alsnog te vermoorden en ontbinding van de lijken tegen te gaan.

In januari 1979 brachten Vietnamese troepen het regime van Pol Pot ten val, maar zijn gruweldaden leven tot vandaag de dag voort in de herinneringen van de overlevenden.

helpt het niet? neem dan wiet!

Oorlogstrauma’s zijn niet alleen in Cambodja een belangrijke oorzaak van mentale problemen. Sinds de vestiging van Joodse zionisten in het Midden-Oosten is er een eindeloos lijkend conflict aan de gang tussen Joden en Palestijnen. En zoals in iedere oorlog vallen er aan beide zijden doden en gewonden. Naast dit lichamelijke leed zijn er ook talloze mensen die een mentale klap aan deze conflictsituatie overhouden.

Zo ook Ben. Als soldaat van het Israëlische leger was hij betrokken bij een vuurgevecht op Palestijns grondgebied. Hij keek de dood in de ogen en hield hier een posttraumatische stressstoornis aan over. Zelfs dertien antidepressiva pillen op een dag hielpen Ben niet. Maar tijdens een vakantie in Amsterdam ontdekte de oud-militair iets anders: wiet. 

Bekijk meer video's van correspondent Yoav uit Tel Aviv, Israël.

Israël: het echte stoner-paradijs

Hoewel Nederland bekend staat als 'stoner-paradijs', wordt er in Israël meer cannabis gebruikt dan in ons kikkerlandje. Ook loopt Israël ver voorop wat betreft de ontwikkeling van medicinale cannabis. Al sinds de jaren ‘60 steunt de overheid onderzoeken naar de helende werking van het groene plantje.
Lees verder…

Het was de Israëlische professor Raphael Mechoulam die 50 jaar geleden de werkzame stof THC (tetrahydrocannabinol) uit cannabis wist te isoleren. THC zorgt ervoor dat je ontspant, maar heeft volgens sommige artsen ook positieve invloed op het verminderen van klachten bij ziektes en chronische pijnen.

Dat maakt het een populair plantje. En Israël plukt daar de zaaddoosjes van. Niet alleen wordt het aan haar eigen bevolking voorgeschreven bij mentale en fysieke klachten, Israëlische wiet is ook big business. Tussen 2013 en 2017 is er $76,4 miljoen geïnvesteerd in startups gespecialiseerd in medicinale cannabis. 

En voor de Israëliërs die geen doktersrecept krijgen voor een helende jonko, vanaf april 2019 is recreatief smoken daar niet langer illegaal.

© Alex Person/Unsplash

zweet je depressie eruit

In plaats van een jointje roken, kun je ook gewoon een rondje gaan hardlopen. Bij sporten wordt namelijk het stofje endorfine aangemaakt, ook wel bekend als het ‘gelukshormoon’. Je hersenen belonen je met een golf van genot wanneer je sport maar ook wanneer je verliefd bent, seks hebt of lekker eet.

De Estse Mr. Honey kent het endorfine-geheim en helpt daarmee mensen die in een dip zitten. Indrek is een van zijn klanten. Hij raakte zijn baan kwijt en kwam hierdoor langzaam maar zeker in een depressie terecht. Dat is extra moeilijk met de lange Estse winter voor de deur. Daarom zoekt Indrek hulp bij Mr. Honey, die hem op gang helpt met gewichtheffen en Indrek voorgaat in een horde-run door een dikke laag sneeuw. Zouden sit-ups in metershoge sneeuw jou ook door je winterdip heen helpen?

Bekijk meer video's van correspondent Rain uit Tallinn, Estland.

elektronische gezondheidszorg

Na de onafhankelijkheid in 1991 is Estland in rap tempo gemoderniseerd. Het gebruik van snel internet speelde hierbij een grote rol. Zo groot zelfs, dat Estland wat digitialisering betreft als het beste jongetje van de klas wordt gezien in Europa. Ook de gezondheidszorg is er geheel gedigitaliseerd. Lees verder…

E-health, zoals de elektronische gezondheidszorg heet, is een belangrijk onderdeel van de gedigitaliseerde Estse samenleving. In 2008 is het elektronische gezondheidsdossier geïntroduceerd en inmiddels gaat bijna alles via een digitaal doktersrecep.

In dit E-health dossier worden verschillende gegevens van zorgverleners samen opgeslagen. Met een elektronische identiteitskaart kunnen patiënten checken welke artsen naar hun gegevens hebben gekeken. Maar het is niet alleen praktisch, ook in tijden van nood bewijst het systeem zijn kracht: artsen kunnen altijd via de identiteitskaart van een patiënt informatie opvragen zoals bloedgroep, recente behandelingen of allergieën.

Ook voor steun bij mentale gezondheidsproblemen kan E-health worden ingezet. Zo zijn er in Estland, net als in Nederland en andere diverse Europese landen eMental Health trajecten, waarbij je digitale hulp kan krijgen waar en wanneer je maar wilt.

koffie tegen kopzorgen

Je kunt ook gewoon een 'bakkie pleur' drinken om je winterdepressie tegen te gaan. In Ethiopië organiseren ze hele koffieceremonies om van je kopzorgen af te komen. Met ten minste drie kopjes koffie voor iedereen.

Tijdens deze ceremonies mogen alle problemen op tafel worden gelegd: een burenruzie, trammelant met een puberende dochter, bang dat je dorpsgenoten erachter komen dat je hiv hebt, alles is bespreekbaar. Iedereen denkt vervolgens mee en zo wordt het probleem van één persoon, een probleem van de hele groep. En niemand gaat naar huis voor dat is opgelost. Correspondent Yidnek Lemma dronk een kopje koffie mee bij zo'n ceremonie.

Bekijk meer video's van correspondent Yidnek uit Addis Abeba, Ethiopië.

ik fika, jij fikaat, wij fikaën

In Zweden is er ook een koffieceremonie, bekend onder de naam fika. Het is geen therapie zoals in Ethiopië, maar wel een belangrijk onderdeel van de Zweedse cultuur. Lees verder...

Fika doe je met je collega's of met familie en vrienden. Het is een soort van koffiepauze om je even terug te trekken uit de stressvolle sleur van de dag. Fika stamt af van het Zweedse woord kaffi, en je raadt het al, dat betekent koffie. Maar een kopje thee volstaat ook prima als ontspannend drankje. 

Volgens de Zweden ben je na de fika weer creatief en productief. Mensen die zo'n rustmoment nemen op de dag, zijn productiever en ervaren minder druk. En blijkbaar zijn de Zweden niet de enige die het nut hiervan inzien. De Britten, Aussies, Amerikanen en ook de redactie van Metropolis hebben fika inmiddels omarmd.

vibratietherapie voor kinderen

Kopzorgen enkel iets voor volwassenen? In de Verenigde Staten zien ze dat anders. Ook een 6-jarige heeft tegenwoordig al een bomvolle agenda. Daarom heeft de Amerikaanse therapeute Lee een holistische training voor gestresste kids ontwikkeld.

De gedachte achter deze training is het in balans brengen van lichaam, geest en ziel. De belofte van mevrouw Lee: stuur je gestresste kind een middag langs en krijg het vervolgens ‘onthaast’ weer terug. Metropolis correspondent Josh nam een kijkje in Lee’s praktijk.

Bekijk meer video's van correspondent Josh uit New York, VS.

mindfulness

De vibratietherapie van Lee heeft veel weg van wat we tegenwoordig ‘mindfulness’ noemen. Mindfulness is gebaseerd op de boeddhistische observatietechniek. In de jaren ‘60 ontwikkelde de Amerikaanse hoogleraar Jon Kabat-Zinn een programma voor stressreductie, gebaseerd op deze technieken. Lees verder...

Door aandachtig te luisteren naar je lichaam, bewust in het hier en nu te zijn en onbevooroordeeld op je eigen gedachten te reflecteren, hervind je de ontspanning en rust in lichaam en geest, aldus meneer Kabat-Zinn.

Nadat mindfulness vanuit de VS is overgewaaid naar Nederland, is het de afgelopen 10 jaar steeds populairder geworden in ons basis- en voortgezet onderwijs. ‘Kindermindfulness’-trainingen zouden jonge kinderen helpen om te gaan met hun stressklachten en soms heftige emoties en gedachten. Want ook zij krijgen al vroeg te maken met prestatiedruk en concentratieproblemen door o.a. social media.

Om kinderen op een speelse en humoristische manier te laten ontspannen, maakte rapper en acteur Akwasi het tv-programma ReChill. Elke aflevering doet hij oefeningen voor die kinderen kunnen helpen met hun kopzorgen om te gaan:  “Haal het uit je hoofd, laat het zakken naar je buik. Adem in, oeeeee, en kak het uit”. Welke gedachten kak jij vandaag uit?

© Aarón Blanco Tejedor/Unsplash

kopzorgen dus.

Wat als kopzorgen de regie overnemen in je leven? Er is niet één pil of zelfhulpboek, noch een kopje koffie of trilplaat die je kopzorgen in een ademtocht wegnemen. Iedereen heeft zo'n zijn eigen maniertjes om zich beter te voelen en problemen te tackelen. Wat is jouw geheim?

meer thema's