Voor vanavond film en debat
zijn we hier in een kerk
Waarom in deze ruimte?
Nou ja, in ieder geval rijmt kerk op werk.
“Heb je al iets opgeschreven voor de tegenprestatie”
achterop de flyer, op die plek
“en natuurlijk je e-mailadres en je naam op de lijst”
Is dit een verkapte intake, een controlegesprek?
Ik leerde nu: Je moet lef tonen en een beetje bluffen
bij het sollicitatiegesprek
Maar als je precies dát doet in je afspraak over de tegenprestatie
dan is lef en bluffen ineens een beetje gek
En als medewerker per jaar tweehonderd mensen
een tegenprestatie te laten doen,
is dat zelf ook niet een heftige tegenprestatie
voor dat kleine beetje poen?
Een man zegt in de film
“werk is werk”, en dat dat waar is
Maar ja, wat werk precies IS
Dat bepaalt de wethouder en de staatssecretaris
“U gaat lekker solliciteren
Niks fysiek dat je hindert?
Ok, dan gaat u prikken in de stad
en ren ik even naar de printert”
Dit zijn niet de grote ikken
maar dit is het grote prikken
Het is niet het eindeloos
het nummer van de voedselbank
op dat toetsenbord tikken
Het is en blijft zonder meerwaarde
het vernederende prikken
Misschien is de logica hier en daar
toch ook een beetje grillig:
“30% korting als je het niet doet”
maakt vrijwilligerswerk niet echt vrijwillig
De toon van het gesprek maakt de muziek
al komt uit zijn oren van kwaadheid de rook
“Ik ben blij dat je ‘tuurlijk’ zegt”
“Hartelijk welkom”, “ja jij ook”
Ik leerde: “ook no show leidt tot een actie
Het contract gaat op nee”
Show of no show maakt niets uit
En nee mensen: dit is niet een avond van de FNV.
Niet altijd staan de woorden in de Dikke van Dale
Taal is vaak een waas
Inspanningsperiode participatiewet inspanningstoets
controlegesprek werkdiagnose werkconsulent
Het is Samuel Beckett aan de Maas
Ik hoorde buiten bij de FNV: het volk bouwt de steden
en de koningen breken ze weer af
Is het prikken buiten misschien dat bouwen
En tegelijkertijd misschien onze straf
Je hoort ‘peperduur en ineffecient’
en dat dat helemaal niet waar is
En je weet: wat waar is
bepaalt de wethouder en de staatssecretaris
Op geen enkele tafel in de film
zag ik koffie of een kopje thee
Gaan we dan werkelijk samen met elkaar in zee?
Waarom zijn we dan niet samen actief in die kapperszaak
in die mantelzorg of in dat naai-atelier
En ja, ik begrijp het wel: het is vanavond geen bijeenkomst van de FNV.
En Maarten, Rutger en Jet:
Het beleid begrijp ik is retro-Sovjet
en Maarten zegt Njet
Maar Maarten, Rutger en Jette
kunnen helaas niet beletten
dat de mensen schrikken
van de argwaan het wantrouwen in de wetten
Het leidt tot vernedering en pijn
zeker als “de afspraken onze vangrail zijn”
En Rutger: het voorlezen van tragische mails
is een nieuw nationaal gebruik, en dat is schrikken
Het verwordt ook in dubieuze kringen
plotseling tot moralistisch prikken
Laten we niet alleen uitkeren
maar ook inkeren
Naar jezelf kijken is misschien wel de echte creatie
Ik pleit voor een vóórprestatie:
Je komt naar voren
met wat je werkelijk zou willen doen
En de dag dat je samen voor je nuttigheid en waardigheid stond
Was je nooit meer blij met een dooie hond
Eindelijk vertrouwen
Eindelijk vrij
Repressievrij:
“Jij blij ik blij”
Aan het eind van de avond in Arminius te Rotterdam, waar de film De Tegenprestatie in première ging, las ‘dichter van dienst’ Nirav Christophe de volgende tekst voor.