Sociaal contact is noodzakelijk bij jongeren

Uit onderzoek van het Opiniepanel van EenVandaag blijkt dat maar liefst 43 procent van alle jonge mensen in Nederland tussen de 16 en 34 jaar gevoelens van eenzaamheid ervaart. En door de coronacrisis zijn eenzame gevoelens bij jonge mensen alleen maar toegenomen, blijkt uit onderzoek van I&O Research. Zo is 69 procent van jonge mensen tussen de 18 en 24 jaar zich eenzamer gaan voelen tijdens de coronacrisis. Fysiek samenkomen is daarom belangrijker dan ooit, iets wat bij Stichting Join us tijdens de coronacrisis gelukkig nog altijd kan. 

Bij Join us kunnen kwetsbare jongeren samenkomen en werken aan sociale vaardigheden om duurzaam hun eenzaamheid te lijf te gaan. Het is een initiatief van pedagoog Jolanda van Gerwe. In 2018, als ze actief is als maatschappelijk werker, wil ze meer doen dan ze op dat moment kan. Ze richt daarom stichting Join us op. Het is een succes: ze opent doorlopend vestigingen, en helpt inmiddels duizenden jongeren verdeeld over 55 gemeenten door het land. Ook tijdens de coronacrisis. 

Voordat Jolanda van Gerwe de stichting Join us opricht, is ze werkzaam als maatschappelijk werker bij een instantie die zorg verleent bij gezinnen. "Ik kan mij nog herinneren dat sommige jongeren bij wie ik thuiskwam de hele zomervakantie geen leeftijdsgenoten zagen. Dat raakte mij diep. Het begon mij steeds vaker op te vallen dat veel jongeren weinig tot geen sociaal contact hadden met leeftijdsgenoten tijdens de zomervakantie.''

De sociale onzekerheid waar veel jongeren mee kampen, klinkt Van Gerwe bekend in de oren. ''Tijdens mijn pubertijd was ik soms uren aan het nadenken over welke outfit ik wilde dragen voor de eerste schooldag, wie er naast mij zou komen zitten in de bus tijdens schoolreisje, of ik geen 'domme' dingen zei en of ik er wel bij hoorde.

''Al met al is mijn pubertijd gelukkig een periode geweest met veel vriendinnen waarmee ik vaak in de slappe lach belandde maar die er ook voor mij waren in moeilijke tijden. We fietsten samen naar school, waren urenlang aan het kletsen en deden nog veel meer leuke dingen.''

Van Gerwe wil dat alle jongeren de kans krijgen op een gelukkige puberteit. Ze besloot daarom het roer om te gooien en zelf een initiatief te starten: Join us. De eerste vestiging opent ze in de gemeente Meierijstad (Oost-Brabant). "Ik zag jongeren die langskwamen opbloeien: ze werden vrolijker en meer open. Ze hadden daarnaast ook meer zin om leuke dingen te doen."

Na het succes in de gemeente Meierijstad, sluiten steeds meer gemeentes zich aan. Join us is op dit moment actief in 55 gemeentes en helpt zo duizenden jongeren verdeeld in 33 groepen. ''Ik vind het fijn om te zien dat zo veel gemeentes beseffen hoe belangrijk het is om eenzaamheid onder jongeren aan te pakken. Iedere jongere heeft het recht om samen in een slappe lach te schieten en samen te huilen.''

Het taboe rondom eenzaamheid verminderen neemt een belangrijke plek in bij de stichting. ''Het team van Join us heeft ervoor gezorgd dat eenzaamheid beter bespreekbaar is en dat de aanpak wordt vergroot.''

Eenzame jongeren vallen volgens Van Gerwe in deze coronacrisis onder de kwetsbare groepen en mogen daarom op locatie afspreken. ''We houden ons natuurlijk wel aan de strikte maatregelen,'' zegt Van Gerwe. Bij die bijeenkomsten werken de jongeren dan aan hun zelfvertrouwen, wat helpt tegen eenzaamheid.

''Jongeren kunnen kiezen uit verschillende social challenges. Via deze challenges vergroten ze hun sociale vaardigheden en leren ze positiever denken. De jongeren bespreken vervolgens hun uitdagingen met jeugdprofessionals. Vaak wordt er gekozen voor activiteiten zoals, samen koken en eten, spelletjes spelen of gezellig samen kletsen.''

Volgens Van Gerwe noemen jongeren vaak verschillende argumenten voor hun eenzaamheid. ''Bij Join us komen onder meer jongeren die chronisch ziek zijn en daardoor vaak verbinding missen met de buitenwereld. Sommige jongeren geven aan lastig contact te leggen met anderen omdat ze gepest zijn. Weer anderen geven aan zich buitengesloten te voelen omdat ze omringd werden door jongeren die niet bij ze pasten.''

Maar beter dan jongeren uit de eenzaamheid halen, is voorkomen dat ze er überhaupt inkomen. Jongeren moeten volgens Van Gerwe een aantal belangrijke dingen blijven doen. ''Als eerste: blijf in contact met andere mensen. Zoek desnoods weer oude vrienden op. Als fysiek afspreken niet in de smaak valt, spreek dan met zijn allen online af via Teams of Zoom. Sociaal contact is noodzakelijk bij persoonlijke ontwikkeling van jongeren.'' Ze benadrukt dat contact met anderen iets is dat wij mensen nodig hebben. 

Recent onderzoek van Tilburg University bevestigt dit. Zo beschrijven de onderzoekers dat contact onderhouden met mensen die verder van je af staan, zoals kennissen of buren, belangrijker is dan tot nu toe werd gedacht in het verminderen van het gevoel van eenzaamheid. 

''Ten tweede: zorg ervoor dat je jezelf doelen stelt, zodat je jezelf elke dag blijft uitdagen. Wanneer zo'n doel een succes is, ontstaan veel positieve prikkels, die weer goed zijn voor je geestelijke gezondheid,'' vertelt Van Gerwe.

Beweging is het derde belangrijke punt. ''Blijf je elke dag binnen, dan is de kans groot dat je steeds negatievere gedachtes krijgt omdat je 'opgesloten' zit in je eigen lijf.''