De Publieke Tribune op NPO Radio 1

Sterven op Aanvraag

In deze aflevering van De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met mensen die zich geconfronteerd zien met de noodzaak om de regie over het sterven vorm te geven: dokters die euthanasie uitvoeren, mensen die ziek zijn, en naasten die dit pad met hen bewandelen.

62. Sterven op Aanvraag (13 augustus 2022)

We hebben één zekerheid in het leven, en dat is dat we op een dag zullen sterven. De manier waarop is minder vanzelfsprekend. Bij ondraaglijk en uitzichtloos lijden is sinds 2002 euthanasie mogelijk in Nederland. Nog nooit kregen zoveel mensen euthanasie als vorig jaar: dat waren er 7666, een stijging van 10 procent ten opzichte van 2020. Vanwaar die stijging? En hoe bepalen we wanneer het moment van sterven is gekomen?

In deze aflevering van De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met mensen die zelf met de praktijk van euthanasie in aanraking komen: dokters die euthanasie begeleiden of uitvoeren, mensen die ziek zijn en humaan willen sterven, en naasten die dit pad van met hen bewandelen.

Reageren op deze uitzending?

Gasten in deze aflevering

Martine de Vries

Martine de Vries is kinderarts en medisch ethicus en werkt met kinderen met een doodswens bij ernstige psychische problematiek zoals eetstoornissen. Ze heeft zelf geen euthanasie uitgevoerd, maar is wel betrokken bij de besluitvorming daaromheen. Wel past ze palliatieve sedatie toe bij versterving, waarbij kinderen pijnmedicatie krijgen, stoppen met eten en drinken en uiteindelijk sterven.

Bert Keizer

Bert Keizer is specialist ouderengeneeskunde en filosoof. Hij werkte lange tijd als verpleeghuisarts. Zijn ervaringen beschreef hij in boek Het refrein is Hein (SUN, 1994). Met zijn artikelen en boeken over lastige kwesties in de zorg, zoals euthanasie, maakte hij grote naam. Hij vecht al ruim twintig jaar tegen de wilsverklaring, in zijn ogen "een zinloos vod waar je niks aan hebt." Sinds zijn pensionering werkt hij voor Expertisecentrum Euthanasie.

Henk Blanken

Henk Blanken is journalist en schrijver van onder meer Je gaat er niet dood aan (Atlas Contact, 2018) en het pamflet Beginnen over het einde (De Correspondent, 2019), waarin hij probeert aan te tonen hoe belangrijk het is om op tijd te beginnen over het einde. Zelf heeft Blanken de ziekte van Parkinson en verhoogde kans op dementie. Hij wil dat zijn vrouw en kinderen over zijn levenseindewens kunnen beslissen als hij daar vanwege dementie niet meer zelf toe in staat is.

Monique de Gooijer

Monique de Gooijer is de moeder van Eelco, die op 38-jarige leeftijd euthanasie kreeg voor ondraaglijk en uitzichtloos lijden. In de documentaire 't Is Goed Zo is te zien hoe hij zijn laatste adem uitblaast. Eelco's missie was om psychisch lijden en de dood als uitzonderlijke oplossing meer bespreekbaar maken in de samenleving. Moeder Monique wijdde haar leven aan hem en zegt dat zijn euthanasie haar rust gaf. Ze staat faliekant achter zijn keuze.

Verdiep je verder

Vanaf het moment dat bij schrijver en journalist Henk Blanken negen jaar geleden de ziekte van Parkinson werd geconstateerd, wist hij één ding zeker: dit is een goed verhaal. Sindsdien schrijft hij over de confrontatie met het einde van zijn bestaan, waar dementie op de loer ligt. Hij stelt zichzelf de vraag hoe hij menswaardig zijn einde tegemoet wil te treden.

In Thuis Op Zuid, een vierdelige HUMAN-serie over dementie uit 2020, wordt het onderwerp niet geschuwd: het naderende levenseinde en hoe je dat voor je ziet. Hoewel het super belangrijk is dat je nadenkt en praat over je eigen dood, benadrukt hoogleraar Langdurige Zorg en Dementie Anne-Mei The dat nadenken over hoe goed te kunnen leven met dementie net zo belangrijk is.

De zeventwintigjarige Sanne lijdt aan een borderline-persoonlijkheidsstoornis, chronische depressie en slapeloosheid. Na negen jaar intensieve behandeling zonder resultaat heeft ze besloten niet langer te willen leven. Ik laat je gaan is een korte documentaire over het zelfbeschikkingsrecht van psychiatrische patiënten, het verlangen naar rust en misschien wel het grootste offer dat een vader kan brengen uit liefde voor zijn kind.