Waar blijft de expliciete strafbaarstelling van psychisch geweld?

Registratie psychische mishandeling

Op dit moment registreren politie en het Openbaar Ministerie (OM) psychische mishandeling niet apart. Van onderscheid maken tussen fysieke en psychische mishandeling "wordt de registratie minder zuiver doordat de foutmarge toeneemt," zegt minister De Jonge in beantwoording van de kamervragen. Daarnaast "levert het een grote administratieve belasting op, waardoor deze registratie onwenselijk is."

Dit bevestigt de woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV), evenals de woordvoerder van de Landelijke Politie op vragen van mij. "In de praktijk ziet de politie dat het niet makkelijk is om onderscheid te maken tussen de verschillende vormen van huiselijk geweld (psychisch, fysiek en seksueel) omdat ze vaak in elkaar overlopen," zegt woordvoerder van de politie Wendy Gehrmann. "De politie staat niets in de weg om vervolgstappen te nemen. Dat kan strafrechtelijk door het dossier over te dragen aan het Openbaar Ministerie, of door in gesprek te gaan met organisaties als Veilig Thuis, om te bepalen hoe we slachtoffers in veiligheid kunnen brengen.”

“Het Verdwenen Zelf hoort van slachtoffers en hulpverleners een ander geluid,” geeft oprichtster Koops als reactie. “Vrouwen hebben soms hele dossiers met bewijsstukken (vernederende appjes, spraakmemo’s van uitbarstingen, etc.), maar worden door de politie teruggestuurd.”

Voorbeeld nemen aan Engeland

We moeten een voorbeeld nemen aan Engeland, vindt Koops, waar in 2015 specifieke wetgeving tegen coercive control (dwingende controle) is ingevoerd. De daaropvolgende communicatie- en preventiecampagnes gericht op slachtoffers kunnen we in Nederland ook wel gebruiken. Het aantal aangiften en arrestaties is meer dan verdubbeld. Steeds meer landen voeren de laatste jaren wetgeving in tegen dwingende controle: Frankrijk (2010), Nieuw-Zeeland (2018), Wales (2019), Schotland (2019), Ierland (2019) en enkele staten in Australië (2018) en de Verenigde Staten (2019). 

Veilig Thuis is het eens met Koops, als ik hen daar naar vraag. Veilig Thuis is een Advies- en Meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling en registreert wél psychisch geweld. "Het Landelijk Netwerk Veilig Thuis (LNVT) zou het een goede zaak vinden dat de mogelijkheid tot expliciet strafbaar stellen in Nederland serieus wordt onderzocht," schrijft de woordvoerder van LNVT in een reactie. "Ervaringen uit Engeland laten zien dat strafbaarstelling, maar vooral publieke voorlichting, goede en aantoonbare resultaten oplevert. Voor Veilig Thuis is het daarnaast van belang dat de bekendheid van (het bestaan, de gevaren en gevolgen van) psychisch geweld groter wordt bij publiek, maar ook bij bijvoorbeeld politie, het Openbaar Ministerie en de hulpverlening."

Lees hier de volledige reactie van Veilig Thuis.

© Meijer

Het kan iedereen overkomen

Ik heb lang geworsteld met schaamte, mede omdat dierbaren mij de schuld gaven. Hoe kon ik hem zoveel macht geven om mij te vernederen? Dit overkomt jou als sterke en onafhankelijke vrouw toch niet? Er heerst een beeld dat vrouwelijke slachtoffers van geweld vaak financieel afhankelijk zijn, niet sterk zijn en uit een gebroken gezin komen. Mannelijke slachtoffers worden nog meer gestigmatiseerd. De realiteit is echter dat het iedereen kan overkomen. 

Ik las laatst hoe iemand psychisch geweld vergeleek met het vangen van een vuurvlieg in een potje. Eenmaal gevangen kan de vuurvlieg niet zien dat die zich bevindt in een geïmproviseerde gevangenis door de glazen muren. Maar uiteindelijk zal die beseffen dat die het contact met de buitenwereld verliest. Het licht van het vliegje wordt zwakker, totdat het op een dag gewoon niet meer gloeit. Gelukkig hervond ik het mijne, en nu brandt het feller dan ooit tevoren.

*De naam Marijn is gefingeerd. Zijn echte identiteit is bij de redactie bekend.

Hulp nodig?

Ken of ben jij iemand die te maken krijgt met huiselijk geweld? Neem dan contact op met Veilig Thuis of Slachtofferhulp Nederland.

Ook interessant