8 april

Democratische lockdown

  • Marc Josten

Het virus voedt machtswellust. In Hongarije heeft president Orbán alle heerschappij naar zichzelf toegetrokken om de crisis te bestrijden, in Polen en Tsjechië dreigen ook vormen van dictatuur. Ik mis Frans Timmermans in zijn rol van strenge hoeder van transnationaal recht en orde. Wanneer laat Nobelprijswinnaar EU zijn tanden eens zien?

Tegelijkertijd sluipt er ook een milde Hongaritis in ons. Het virus doodt ‘het kleinschalige‘, ’het pluriforme’, ‘het versnipperde‘ en het kweekt een voedingsbodem voor ‘het gecoördineerde’, ’het centrale’, ‘het overkoepelende’. Dat is ook niet zonder reden.Er is snelheid geboden, er is een eenheid geboden, en dan helpen poldermodel en eindeloze zoom-sessies niet. Bovendien zijn volksvergaderingen, teambesprekingen en inspraakavonden potentiële besmettingshaarden, dus veel te linke soep.

De intelligente lockdown is daarmee ook een democratische lockdown. Mark Rutte trekt meer macht naar zich toe, net zoals het ministerie van volksgezondheid en de koepelorganisaties in het onderwijs, zorg, journalistiek en media. Zelf merk ik het ook. Nieuwe programmering wordt tijdelijk centraal getoetst en dat maakt de wereld er niet eenvoudiger op voor een geprofileerde levensbeschouwelijke omroep.

Immuun voor 'hongaritis'

De jarenlange poging om in Nederland te decentraliseren, de macht terug te brengen naar het laagste niveau, is met één ruk aan het stuur teruggedraaid. In de Volkskrant vat een burgemeester die plotse cultuurverandering als volgt samen: "Onze taak is nu uit te voeren wat de minister zegt."

Om ondanks de autoritaire verleiding immuun te raken voor deze ‘hongaritis’, kunnen we te rade gaan bij legendarisch bondscoach Louis van Gaal. Zelf zal hij vinden dat wij dat altíjd bij íeder onderwerp moeten doen. Ik houd het graag uitsluitend bij déze parallel.

In de voorbereiding op het WK van 2014 treft hij een Nederlands elftal waarin de belangrijkste pion van zijn aanvallende strategie langdurig half fit is (Robin van Persie) en de op één na belangrijkste zwaar geblesseerd (‘stofzuiger’ Kevin Strootman). Hij besluit van zijn geloof te vallen en laat Oranje voor het eerst sinds mensenheugenis verdedigend spelen. Daar wordt Nederland onverwacht nummer drie van de wereld mee.

Premier Rutte in het parlement.
© Bart Maat/ANP

Snakken naar oude normaal

nmiddels zijn we zes jaar verder en is er weer voldoende talent om onze natuur te volgen en aanvallend te spelen. En zie! De nieuwe bondscoach Ronald Koeman maakt met gerust hart een einde aan de uitzondering. Nederland is voetballend gezien weer zichzelf. 

Nu ben ik benieuwd of Nederland ook weer democratisch en maatschappelijk zichzelf kan worden. Decentraal, pluriform en democratisch. Dan heb ik het niet alleen over de politiek, maar ook voor uw en mijn werkvloer. Ook al bevindt die laatste zich tijdelijk in mijn zonnige achtertuin, ik snak naar het oude normaal.

Vandaag meldt het RIVM 141 doden.

Meer berichten over corona