Een nieuwe generatie heeft het gehad met de oude machthebbers in Oeganda. De razend-populaire politicus én muzikant Bobi Wine voert oppositie met gevaar voor eigen leven.

'De ghetto-president,' wordt Bobi Wine ook wel liefkozend genoemd door de Oegandese jeugd. Die jeugd is overigens met nogal veel. Meer dan driekwart van de 36 miljoen inwoners is jonger dan dertig jaar. En daarvan is weer ruim tachtig procent werkloos. Genoeg reden dus voor een groeiende onvrede over de zittende president Museveni, die al sinds 1986 aan de macht is.

Afrobeat

Enter Bobi Wine (echte naam: Robert Kyagulanyi), inmiddels een razend populaire muzikant, maar opgegroeid in de sloppenwijken van hoofdstad Kampala. Aanvankelijk rapt hij vooral over bier, meisjes en plezier, waarmee hij roem vergaart in de Oost-Afrikaanse muziekscene. Maar naarmate zijn populariteit stijgt, worden zijn boodschappen sociaal bewuster.

Wine verpakt teksten over hygiëne en aids in een sausje van afrobeat, dancehall, reaggae en calyspo. De artiest zingt over de noodzaak om jezelf te onderwijzen en over de moed die vrijheid vereist. In 2014 brengt hij het opzwepende nummer Time Bomb uit, een flinke aanklacht tegen falend overheidsbeleid. In een swingend refrein zingt hij: 

I don’t know why the corruption is too much (yaga yaga yaga)
Why the price of electricity too high (yaga yaga yaga)
Why the price of education is too high (yaga yaga yaga)

Vechten voor vrijheid

In april van 2017 wordt Wine ongeduldig, en de artiest besluit daad bij het muzikale woord te voegen. Hij stelt zich kandidaat voor het parlement met de slogan: 'Als het parlement niet naar de ghetto komt, dan brengen we de ghetto wel naar het parlement.'

Wine wint en als lid van het parlement voert hij stevig oppositie tegen Museveni. Zo probeert hij eind 2017 samen met andere oppositieleiders een wet te blokkeren die het voor Museveni mogelijk maakt om president te blijven na de leeftijd van 75 jaar.

Een debat over de wet ontaardt in een vechtpartij in het parlement. De wet komt er, ondanks het verzet van Wine. Inmiddels heeft Museveni zijn kandidaatschap voor de verkiezingen van 2021 al aangekondigd.

Tekst loopt door onder video

Intussen blijft Wine ook gewoon muziek maken, ondanks dat de politie zijn concerten vaak verbiedt. Eind 2017 brengt hij het nummer Freedom uit, waarin hij nog steviger aanschopt tegen de heersende macht. Hij zingt:

We are fed up of those who oppress our lives
And everything that takes away our rights
What used to be democracy
Has now become a hypocracy

Aanslag

Dat oppositie voeren niet zonder gevaren is, ondervindt Wine aan den lijve als hij eind 2018 ternauwernood ontsnapt aan een aanslag op zijn leven. Zijn chauffeur komt om. Vlak daarna wordt de artiest gearresteerd en gemarteld. 

Demonstraties in heel Oeganda en veel buitenlandse druk zorgen voor zijn vrijlating. Wine vertrekt naar de VS om te herstellen. Eenmaal weer op de been keert hij terug naar Oeganda. Daar pakt hij de draad van zijn muziek én het verzet tegen president Museveni weer op. 

Inmiddels heeft Wine aangekondigd een gooi naar het presidentschap in 2021 serieus te overwegen. Toch ziet hij zichzelf niet als de verlosser van het juk van Museveni. In een tweet zegt hij: 'Elke partij die zegt dat ze in hun eentje Oeganda kunnen bevrijden, maakt een grap. Om president Museveni te verslaan, is er meer nodig dan één politieke partij, meer dan één stam, meer dan één religie, en ja, meer dan één generatie.'

Brief aan de President is te zien vanaf maandagavond op human.nl/2dockort of op televisie om 23:20 op NPO 2.

Meer korte docu's